Zand in overvloed in India, maar de bouw snakt ernaar

Heeft India zelf niet genoeg zand?

Zat. India is een groot land met een enorme kustlijn en veel rivieren bovendien. Al die stranden en rivierbeddingen hebben hoeveelheden zand te bieden die bijna oneindig zijn. Toch moet het land nu zand importeren. In oktober had havenstad Mumbai de primeur. Een eerste schip met 50 miljoen geïmporteerde kilo's zand, uit Indonesië en de Filipijnen, legde aan.

Hoe is deze situatie ontstaan?

Het probleem ligt bij de winning van het zand. Daarvoor is geen ingewikkeld complex van mijnen nodig, het kan in de open lucht. Dus kan het makkelijk illegaal gebeuren en dat is precies wat er aan de hand is in India. Zwart zand is volop in de markt en de 'zandmaffia' is behoorlijk actief. Dat is pijnlijk voor de schatkist en schadelijk voor het milieu. Zand in rivieren bijvoorbeeld werkt als een soort spons. Het voert water geleidelijk af in het regenseizoen en houdt het vast in droge perioden. Een rivier met minder zand betekent dus meer overstromingen en grotere droogte. De Indiase overheid stelt steeds strengere voorwaarden aan de zandwinning om het illegale circuit en de corruptie, die daar een grote rol in speelt, onder controle te krijgen. Een bedrijf dat zand wil winnen moet een groot aantal bureaucratische horden nemen om toestemming te krijgen van de autoriteiten.

En werkt dat?

Nee, het werkt eerder averechts. Ambtenaren zijn bang beschuldigd te worden van corruptie, omdat de nieuwe regels over milieuvriendelijke zandwinning verschillend kunnen worden geïnterpreteerd. Dus geven ze maar helemaal geen vergunningen af. Ondertussen is de bouwsector in het land met afstand de grootste banenmotor. Twintig miljoen banen in de afgelopen negen jaar zijn erbij gekomen. Maar zonder zand, geen beton. En zonder beton geen bouw. Door het dalend aantal vergunningen stijgt de prijs van zand maar door en dat maakt zwart zand steeds aantrekkelijker. De prijs van een kubieke meter zand is gestegen van omgerekend 25 euro, vergelijkbaar met de Nederlandse prijs, naar 65 euro. Geïmporteerd zand is nog duurder, bijna 100 euro per kuub, maar er zijn nu eenmaal geen legale alternatieven.

Hoe moet dit nu verder?

Critici laten niet na te roepen wat een schandalig voorbeeld dit is van Indiase bureaucratie. Zoveel zand en toch moeten importeren. Volgens hen moet er een nationaal plan komen en kan er best op een legale en milieuvriendelijke manier genoeg zand worden gewonnen voor de bouwsector. Niet door allerlei regeltjes en beperkingen, maar juist door een vrijere zandmarkt.