Z-Amerika verenigt zich in unie
De twaalf landen van Zuid-Amerika hebben in de Peruaanse stad Cusco officieel de Zuid-Amerikaanse Gemeenschap van Naties opgericht. De Gemeenschap, die zich nadrukkelijk wil spiegelen aan de Europese Unie, moet niet alleen de economische integratie bevorderen, maar op termijn ook als een politieke eenheid gaan functioneren....
De geboorte van het nieuwe blok is bijzonder, omdat het continent altijd is gekenmerkt door onderlinge conflicten en haat en nijd. Voor de officiële presentatie was gekozen voor Cusco, de oude hoofdstad van het Inca-rijk, die even zijn naam 'navel van de wereld' weer eer aandeed. De meeste staatshoofden verwezen naar een meer recent verleden en refereerden aan de droom van Simon Bolivar, 'de Bevrijder', die twee eeuwen geleden de Spaanse kolonisator versloeg. Bolivar, de meest officiële held van Zuid-Amerika, sprak toen al van Zuid-Amerika als een Patria Grande, Groot Vaderland. De Zuid-Amerikaanse Gemeenschap van Landen (CSN) vormt het op twee na grootste economische blok ter wereld, na de Europese Unie en het Noord-Amerikaanse Vrijhandelsverdrag (NAFTA). Het omvat 360 miljoen Zuid-Amerikanen en een economie waarin meer dan 800 miljard dollar omgaat. In feite is de gemeenschap een samensmelting van de twee bestaande economische blokken: het zuidelijke Mercosur (Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay) en het Andes Pact (Bolivia, Colombia, Ecuador, Peru en Venezuela). Die twee blokken krijgen gezelschap van Chili, dat associatieverdragen met beide heeft, en de twee kleinste landen van het continent, Suriname en Guyana. Namens Suriname was president Venetiaan in Cusco. In de toekomst zouden ook de Midden-Amerikaanse landen en Mexico, dat als waarnemer aanwezig was, moeten kunnen toetreden. Ondertekenaars als de Braziliaanse president Lula, een van de initiatiefnemers, en zijn Venezolaanse collega Chávez kondigden een nieuwe toekomst voor het continent aan. Maar niemand gelooft echt dat Zuid-Amerika rond 2015 open grenzen, één munt en één paspoort zal hebben, wat op papier de bedoeling is. Zuid-Amerika is natuurlijk Europa niet: de politieke stabiliteit is wankel en de economische ontwikkeling blijft ver achter. Critici van het initiatief zeggen dat de bestaande blokken Mercosur en Andes Pact niet bepaald toonbeelden van efficiëntie zijn en dat de landen er goed aan zouden doen eerst binnen die verbanden hun problemen op te lossen. Een voorbeeld daarvan is het slepende douaneconflict tussen de grote twee van Mercosur, Brazilië en Argentinië. Bovendien kent het continent nog tal van niet opgeloste, sluimerende grensconflicten. Om duidelijk te maken dat de oprichting van de Zuid-Amerikaanse gemeenschap niet louter vrijblijvend ceremonieel is kondigden de presidenten aan dat direct een begin wordt gemaakt met de uitvoering van meer dan dertig grote infrastructurele werken als wegen, bruggen en olieleidingen. Daarmee moeten de vaak slechte onderlinge verbindingen verbeterd worden zodat de samenwerking ook in de praktijk mogelijk wordt. De benodigde 3,5 miljard dollar zal worden geleverd door de Wereldbank en de Interamerikaanse Ontwikkelingsbank.
