Woede om stoppen onderzoek
Het heet in New Labour-termen pragmatisch idealisme. Maar niet iedereen legt zich neer bij het besluit van de Labourregering om een corruptie-onderzoek naar omkoping voortijdig te stoppen, omdat het de leiders in Saoedi-Arabië zou bruuskeren....
Er zijn despoten en despoten. De een moet van zijn troon worden gestoten, de ander moet met een fluwelen handschoen worden aangepakt of zelfs worden omarmd. Al vlak na zijn aantreden in 1997 sloeg premier Blair dreigende taal uit tegen Saddam Hussein en Slobodan Milosevic en de militaire dictators in Sierra Leone en smeerde hij stroop om de mond van de Chinese leiders, president Soeharto van Indonesië en het Saoedische koningshuis. Maar zijn besluit om een corruptie-onderzoek in de doofpot te stoppen omdat het Saoedi-Arabië onwelgevallig zou kunnen zijn, heeft zelfs bij zijn fanatiekste supporters tot grote woede geleid en de dreiging van juridische stappen.
Afgelopen donderdagavond aan de vooravond van een vredesmissie van Blair in het Midden-Oosten verordonneerde de Labourregering het Bureau voor Ernstige Fraudezaken (SFO) te stoppen met een twee jaar durend onderzoek naar het betalen van steekpenningen door wapenfabrikant British Aerospace (BAE).
BAE zou vanaf de jaren tachtig tientallen miljoenen aan smeergeld hebben betaald aan onder meer leden van de koninklijke familie in Saoedi-Arabië. Hierdoor zou voor 40 miljard pond aan orders zijn binnengehaald voor gevechtsvliegtuigen, verdedigingssystemen en de aanleg van een vliegveld. In het kader van het onderzoek werden door het fraudebureau al bankrekeningen van hoge functionarissen en hun tussenpersonen in Saoedi-Arabië in Zwitserland bekeken.
De Saoediërs zouden woedend zijn over dit onderzoek en dreigden daardoor een order van 72 Eurofighter-toestellen bij BAE te annuleren. Deze order van meer dan tien miljard euro zou mogelijk naar een Franse fabrikant kunnen gaan. Dit zou duizenden banen kunnen kosten. BAE lobbyde de afgelopen tijd samen met Labour-parlementsleden uit districten met veel BAE-fabrieken al om het steekpenningenonderzoek te stoppen.
Blair besloot daar donderdag toe, maar noemde de economische argumenten niet. Hij zei dat dit offer moet worden gebracht voor het verkrijgen van vrede in het Midden-Oosten. Een conflict met Saoedi-Arabië zou niet alleen de strijd tegen het internationale terrorisme ondermijnen maar ook een oplossing van het Israelisch-Palestijnse vraagstuk blokkeren.
De politieke inmenging in een strafonderzoek is slecht gevallen. Het bureau voor Ernstige Fraudezaken is boos dat al het werk voor niets is geweest. ‘Als je met een onderzoek begint moet je dat voltooien’, aldus het hoofd Robert Wardle. ‘Anders weet je nooit of er iets strafbaar is gebeurd.’
‘Wij geven bedrijven hiermee een vrijbrief om bij transacties in Saoedi-Arabië illegale betalingen te doen’, stelde Blairs partijgenoot Eric Illsley. Nicholas Gilby van de Campagne tegen Wapenhandel zei dat BAE boven de wet is geplaatst. Deze en andere organisaties willen hierover een rechtszaak tegen de regering aanspannen.
