Windmolens en centen trekken grillige scheur door Urk

Wie erdoorheen rijdt ziet nog steeds hoe mooi de Noordoostpolder is uitgedacht, op de naoorloogse tekentafels. Rechte wegen, rechte sloten, overal dezelfde betonnen boerenschuren, de vette akkers die Nederland zouden voeden. In de dorpen zie je de optimistische jaren-vijftig architectuur waarin de planners de geselecteerde gelukkigen uit de elf provincies plaatsten. Dit was de ideale samenleving.

Tot de windmolens kwamen. Ze zijn er nog niet, maar na jaren van procedures besloot minister Verhagen (Economische Zaken, Landbouw en Innovatie) donderdag dat hier, ten noorden en zuiden van Urk, achter de dijk en net ervoor, 86 molens mogen komen, met masten tot 135 meter hoog - met wieken erbij bijna 200 meter. Hier, aan het einde van de velden met bieten en aardappelen, wordt het grootste windpark van Nederland ontwikkeld. Door de boeren zelf.

Althans: door sommigen van hen.

Verschillende verhalen
Dus wanneer je aanbelt bij de identieke boerderijen langs de identieke kavels achter de dijk, krijg je heel verschillende verhalen te horen. Over die prachtige molens, die nodig zijn voor een groene energievoorziening, en die door hen, de boeren worden neergezet. Of over die verschrikkelijke molens, die veel meer herrie maken dan wettelijk is toegestaan, waardoor de huizen onverkoopbaar zijn geworden, en die door hun buren worden neergezet.

'Het is simpel', zegt een boer aan de dijk, die gaat participeren in de molens maar die anoniem wil blijven. 'Je hebt mensen die er geld aan gaan verdienen: die zijn voor. En je hebt mensen die er geld aan gaan verliezen: die zijn tegen. Zo simpel is het.'

Vriendschappen kapot
En dus loopt er nu een grillige scheur, door al die rechte lijnen van sloten en wegen en ijle bomenrijen. Aan de ene kant de mensen die meedoen. Aan de andere kant de mensen die niet meedoen. 'Ik had een heel intieme vriendschap met mijn buurman', zegt iemand, 'maar die is kapot. We steken nog een hand op.'

Lees meer in de Volkskrant van vandaag