Willy Wortels werken samen

EINDHOVEN - 'Normaal moet een chirurg het lichaam open maken om echt goed te kunnen zien hoe alles zit; al die darmen die kriskras door elkaar lopen', zegt Jackie Schooleman. 'Op al die platte plaatjes van de scan is dat moeilijk te onderscheiden. Maar met de VP Microlab kan hij, driedimensionaal, in één oogopslag zien wat er aan de hand is.'

Schooleman is oprichter en directeur van Virtual Proteins, een bedrijfje dat apparatuur en software ontwikkelt voor de gezondheidszorg en farmaceutische industrie. De 3D-beelden van de VP Microlab, die oogt als een microscoop, zijn ook makkelijk voor de patiënt. Schooleman laat een voet zien, van links naar rechts en van onder naar boven. 'Je ziet veel beter: o, dat botje zit gedraaid; of: die botjes zijn aan elkaar gegroeid.'

Virtual Proteins (in 2004 opgericht, vanuit huis, nu vijftien werknemers) zit in het Bèta-gebouw, ook wel 'startersgebouw' genoemd, op de High Tech Campus in Eindhoven. In het pand huizen ruim veertig jonge hightech-bedrijfjes. 'Allemaal Willy Wortels', beaamt Schooleman. 'Ik zeg wel eens gekscherend over mijn bedrijf: ik ben boerin van een nerdfarm.'

De High Tech Campus is dé hotspot van de technologieregio Eindhoven, die eind vorige week door het Intelligent Community Forum, een internationale denktank, werd uitgeroepen tot 'slimste regio ter wereld'. De Eindhovense burgemeester Rob van Gijzel en de Helmondse wethouder Yvonne van Mierlo namen de prijs in New York in ontvangst. 'Het is geweldig om te winnen van driehonderd andere regio's', zei wethouder Van Mierlo.

'Deze prijs zet onze regio, en daarmee ook heel Nederland, internationaal op de kaart', aldus Van Gijzel. 'Brainport Eindhoven is onmisbaar voor de Nederlandse economie. Om door te groeien hebben we internationale kenniswerkers nodig. Deze erkenning, de slimste regio van de wereld, helpt daarbij.'

Basistechnologie

'De slimste kilometer van Nederland', wordt het bedrijventerrein wel genoemd. Techneuten van diverse nationaliteiten lopen tussen de middag naar 'The Strip', het langwerpige centrale gebouw met restaurants en winkels. De voertaal is eerder Engels dan Nederlands.

De High Tech Campus ontstond op het terrein van het voormalige NatLab, het Natuurkundig Laboratorium van Philips. Ruim achtduizend onderzoekers, ontwikkelaars en ondernemers zijn er werkzaam, in honderd bedrijven en instituten. Philips zit er, maar ook afsplitsingen van de elektronicagigant zoals NXP en Atos Origin. Die andere afsplitsing, ASML, zetelt iets verderop langs de snelweg.

In gebouw 31 zit het Holst Centre, een samenwerkingsverband van TNO en het Belgische onderzoeksinstituut Imec. Het is een 'open innovatie'-centrum, dat tal van bedrijven als partner heeft, van Philips, Panasonic en AGFA tot BASF, DSM en Merck. 'Bedrijven kunnen alle R&D niet zelf aan. Dat is veel te duur', zegt directeur Jo de Boeck. Bij Holst wordt een soort basistechnologie ontwikkeld, die concurrerende bedrijven in een later stadium zelf kunnen specificeren.

De Boeck wijst op een dun flexibel folie, dat licht afgeeft: de lamp van de toekomst. Ook wordt gewerkt aan 'een slimme pleister', met sensoren die aangeven in hoeverre de wond al geheeld is. Of 'intelligente verpakkingen', die het bederf van de biefstuk registreren. In een andere kamer ligt een slimme 'headset' voor het meten van hersensignalen bij epilepsiepatiënten. 'Het ziet er nu nog uit als een middeleeuws folterwerktuig', zegt De Boeck. 'Maar het moet uiteindelijk een soort muts of bandage worden.'

Eindhoven timmert al jaren aan de weg als technologieregio. Het begon met de gloeilamp van Philips. Aan een van de uitvalswegen staat nog steeds het Evoluon, ooit de toeristische trekpleister van Eindhoven. Het schotelvormige gebouw, in 1966 door 'mijnheer Frits' (Philips) aan de stad geschonken, stond vol robotten en andere futuristisch ogende 'hightech'.

T-shirts

Het Evoluon is nu een congres- en evenementencentrum. Maar in de wijde omtrek hebben de techneuten niet stilgezeten. De regio afficheert zich nadrukkelijk als 'brainport', één van de drie pijlers van de Nederlandse economie, naast de 'luchthavenregio' rond Amsterdam en de 'havenregio' rond Rotterdam. Langs de weg naar de High Tech Campus staat een bord dat Eindhoven aanprijst als 'de slim-ste, de gulste, de gekste'. In de stad worden T-shirts verkocht met het opschrift: 'Regio Eindhoven de slimste.'

'Brainport Eindhoven is goed voor ruim 35 procent van alle R&D-uitgaven in Nederland', zegt Elies Lemkes, directievoorzitter van de ontwikkelingsmaatschappij Brainport Development. 'Met Limburg erbij komt Zuidoost-Nederland zelfs uit op 45 procent.'

In de regio Eindhoven zijn de afgelopen vijftien jaar 55 duizend arbeidsplaatsen gecreëerd in de technologiesector. Tijdens de economische crisis was het beleid erop gericht om te voorkomen dat de kenniswerkers naar het buitenland zouden vertrekken. Dat is grotendeels gelukt.

'We zijn zelfs sterker uit de crisis gekomen. Deze regio gaat sky-high', aldus Lemkes. 'Onze achilleshiel is arbeid. We komen structureel duizenden kenniswerkers tekort. Daarom organiseren we een techniekweek voor jongeren. Als je hier een goeie, technische studie kiest, heb je straks een baan om de hoek.'

De kracht van Eindhoven ligt volgens haar in de 'open innovatie', de samenwerking tussen overheid, onderwijs- en onderzoeksinstellingen en bedrijfsleven. Het Holst Centre is daar een voorbeeld van. Ook de jury van het ICF was daarvan onder de indruk. Lemkes vindt die titel 'heel belangrijk', ook voor het werven van mensen: 'Wie wil nou niet wonen en werken in de slimste regio van de wereld.'

Jo De Boeck, ook aanwezig bij de prijsuitreiking in New York, relativeert de titel. 'Natuurlijk kun je bekritiseren hoe zoiets tot stand komt. Het slimme is vooral dat je aan zo'n wedstrijd meedoet. Het levert bekendheid en contacten op. Natuurlijk moet Van Gijzel reclame maken voor zijn stad. Maar om nou te zeggen dat we echt de slimste van de wereld zijn. Dan past toch wel enige bescheidenheid, zou ik als Vlaming zeggen.'

undefined