Wijnand (69) helpt aardbevingsslachtoffers op zwaar getroffen Lombok: ‘Mensen kwamen naar me toe met tranen in hun ogen’

Langeraar keerde woensdag terug naar zijn woonoord Bali, met aan boord twee bemanningsleden en vier toeristen – drie mannen en een vrouw – die gestrand waren op het eiland Gili Meno, ten westen van Lombok. Er wilden meer mensen mee, waardoor gedrang ontstond nabij het schip. ‘Ik durfde niet meer mensen mee terug te nemen. Dat was maar goed ook, want er stond een harde bries en de golven in de Straat van Lombok kwamen van links achter. Heel lastig sturen, vooral met passagiers en hun bagage aan dek.’

Verder was zijn tien meter lange schip Wahoo leeg: alle meegebrachte hulpgoederen, waaronder babyvoedsel en jodium, konden worden uitgedeeld. De hulpverlening verliep boven verwachting, volgens Langeraar, ondanks de gebrekkige samenwerking met de regionale overheid. ‘Ongelooflijk, we hebben alles gedaan wat we van plan waren.’ Hij had er een hard hoofd in; door de aanvankelijk schaarse informatie over de omvang van de ramp wist Langeraar niet wat hem te wachten stond voordat hij dinsdag van Bali vertrok.

Eerste hulpverleners ter plaatse

‘We waren de eerste hulpverleners ter plaatse, zoals ik verwacht had’, laat de Nederlander weten in een WhatsApp-gesprek. ‘Mensen kwamen naar me toe met tranen in hun ogen. Erg ontroerend.’ In het eerste dorp op Lombok dat hij bezocht, Selengen, waren 15 doden te betreuren. Vier mensen werden vermist. Ze zijn vermoedelijk omgekomen; hun huis stond aan de rand van een klif.

Hij ontmoette ook een ‘zwaar gehavende’ vrouw. ‘Ze gaf borstvoeding aan haar baby van een maand toen de hel losbarstte. Stukken steen kwamen op haar terecht. Ze wilde het kind beschermen met haar arm, die nu bont en blauw is en vol schrammen zit. De baby mankeert niets!’

Maar hij zag ook ‘veel blije gezichten’. Langeraar: ‘De mensen waren superenthousiast over de waterfilters. Ze hadden het allemaal goed in de gaten: geen water kopen en dus geen plastic flessen wegflikkeren, geen bomen omhakken om een vuurtje te stoken voor het koken van water.’ Op zijn volgende tocht neemt hij twee keer zoveel waterfilters mee als de eerste keer, 36 stuks ditmaal. Het gaat om een product naar Nederlands ontwerp, dat volgens hem relatief goedkoop is. ‘Voor het luttele bedrag van 1.000 euro helpen we zo’n 35 noodkampen aan water.’

Onmetelijk grote taak

Op enkele plaatsen gaf hij instructies aan lokale functionarissen over de omgang met de apparatuur. In een van de dorpen zag hij dat de watervoorziening op gang kwam. ‘Toen ik aan inwoners vroeg: ‘Overheid?’, gingen ze hard lachen. Het was een ander particulier initiatief. Het water dat per truck aangevoerd werd, was niet erg schoon. Maar onze filters boden uitkomst’.

Langeraar heeft wel begrip voor de beperkte mogelijkheden van de Indonesische autoriteiten om hulp te bieden. ‘De overheid is aanwezig, maar staat voor een onmetelijk grote taak’. Foto’s die hij stuurt per WhatsApp laten zien hoe groot de ravage is. Ook zijn er foto’s van Indonesiërs die hun toevlucht hebben gezocht tot provisorische tentenkampen, omdat ze hun woning verloren of vrezen voor naschokken.

Samen met een sociaal werkster op Lombok heeft hij een ‘boodschappenlijst’ opgesteld voor het volgende bezoek, over enkele dagen. Naast de waterfilters prijken daarop onder meer ‘zeildoeken om te fungeren als tent, en kinderdekens. Want het is verrassend koud ’s nachts’. Na de distributie van de goederen ‘nemen we natuurlijk mensen mee terug, als dat nodig is’. Langeraar doet in elk geval Gili Meno aan, waar hij woensdag de toeristen oppikte. ‘Een van hen was een Frans meisje. Ze barstte in tranen uit toen ze aan boord stapte. Ik heb haar een zwemvest kado gedaan. Ze was apetrots’.