Column
Wij zwegen uit angst, uit schaamte, uit schuldgevoel
Vermoedelijk was ik niet de enige die gisterochtend bij het openslaan van de krant aanvankelijk even moest glimlachen. Alsof je zou lezen dat de paus katholiek is. Of dat je van regen nat wordt.
'Twee leraren beschuldigd van relaties met studentes', las ik op pagina 2. Het bijbehorende stuk bleek te gaan over twee docenten van de Amsterdamse Theaterschool die regelmatig erotische betrekkingen zouden hebben aangeknoopt met de vrouwelijke leerlingen die ze onder hun hoede hadden.
Nee, ik beschik niet over keiharde gegevens. Maar ik vermoed dat oude meisjes zoals ik de ervaringen van de theaterschoolstudentes moeiteloos zullen herkennen - ook als ze opleidingen volgden die beduidend minder glamoureus waren.
Neem de keurige Gooise scholengemeenschap die ik bezocht. Daar was een docent die tijdens een werkweek naar het Oostblok onder de douche ging met een 17-jarige leerlinge. Moest kunnen, vond hij kennelijk. Dat vonden wij allerminst. Maar het enige dat we deden was erover smiespelen. Niemand van ons kwam op het idee om er werk van te maken. Zodat hij ongehinderd zijn gang kon blijven gaan.
Of neem de keurige universiteit waar ik later belandde. Ook daar liep een docent rond die zijn libidineuze gevoelens opzichtig etaleerde. Die scabreuze verzen in je postvakje achterliet. Of je uitnodigde voor een etentje en in woede ontstak als je na het nagerecht gewoon op de fiets stapte. Ook toen kwamen wij niet op het idee om er werk van te maken. Zodat ook deze man ongehinderd zijn gang kon blijven gaan.
Wij zwegen, zoals de theaterschoolstudentes jarenlang zwegen - uit angst, uit schaamte, uit schuldgevoel. Hoe intens verdrietig.
Maar de krant van gisteren lag nog niet op de mat of in het virtuele kakelhok dat Twitter heet begon het grote relativeren. Wat een gezeur, was daar de teneur. 'In de Volkskrant hangen ze je 30 jaar later nog op wegens 'grensoverschrijdende relaties'', schamperde een collega van het liberale avondblad. Andere twitteraars wezen op de tijdgeest - net als trouwens een van de beschuldigde theaterschooldocenten deed. Losse zeden hoorden er in 'het klimaat' van de jaren zeventig en tachtig nu eenmaal bij.
Dus vrouwen moeten akelige ervaringen uit het verleden met de mantel der liefde bedekken, als ze heus niet de enigen waren die zoiets overkwam? Daarover dienen ze tot in lengte van dagen discreet te zwijgen? Lijkt mij geen heel sterk argument. Alsof dat akelige ervaringen minder akelig maakt.
En dan nog: 'het klimaat' alléén bevredigt als vergoelijking heel matig. Het gaat immers steevast om enkelingen. De meeste docenten haalden het goddank niet in hun hoofd om je het bed in te praten. Terwijl zij evengoed leefden in dat o zo tolerante klimaat. Blijkbaar beseften zij wél heel goed hoe abject zoiets was.
In dit verband kan het wellicht geen kwaad om nog eens de wijze woorden van de Britse schrijver Oscar Wilde te citeren: 'Alles in de wereld draait om seks, behalve seks. Daarin draait het om macht.'
Mannen die ondergeschikten verleiden tot seks hebben vóór alles een machtsprobleem. Of, zoals een van de theaterschoolstudentes treffend zei: 'Ik denk niet dat hij verliefd op me was. Ik was gewoon een bevestiging van zijn macht.'
Ik vind het een zegen dat zulke heertjes daar niet meer mee wegkomen.