'Wettelijk verbod op zwijgcontract is overbodig'

Minister Schippers van VWS wil zwijgcontracten in de zorg wettelijk verbieden. Wat haar betreft mogen zorginstellingen patiënten en hun nabestaanden niet in een afkoopcontract verbieden naar de tuchtrechter of de media te gaan. Hoogleraar Gezondheidsrecht Johan Legemaate van de Universiteit van Amsterdam: 'Dit wettelijk vastleggen lijkt me totaal overbodig'.

Loes Singeling
Johan Legemaate Beeld YouTube
Johan LegemaateBeeld YouTube

Schippers kondigde na de dood van een 21-jarige tophockeyer, wiens ouders een zwijgcontract met het ziekenhuis hadden vastgelegd, aan dat zulke contracten wettelijk verboden moeten worden. Wat vindt u?
'Totaal overbodig. Dat gaat jaren duren, en het is niet nodig. Het lijkt mij praktischer als de minister volgende week met de ziekenhuizen gaat zitten en zegt: we spreken nú af dat we die contracten niet meer gebruiken. Geen flauw idee waarom ze dat nooit eerder heeft gedaan. Misschien hoopte ze dat het genoeg was als ze het onwenselijk noemde.'

Maar die zwijgcontracten moeten dus stoppen?
'Het is volkomen fout om af te spreken dat patiënten of familieleden geen tuchtzaak mogen beginnen. De patiënt heeft een klachtrecht. En je zou wat mij betreft ook niets moeten afspreken over contact met de media, je moet de familie vrijlaten te praten over wat er gebeurd is.

'In de casus van deze hockeyer lijkt het alsof de ouders zelf wilden vastleggen dat ze niet met de media zouden praten, maar zelfs dan zou ik daar als ziekenhuis niet in meegaan. Dat is ook nergens voor nodig, als ze het toch niet willen.'

Waarom zouden advocaten dan toch voor zulke zwijgcontracten gaan?
'Als je merkt dat het voor het ziekenhuis belangrijk is en je sneller je schadevergoeding krijgt als je tekent, snap ik dat je daar als advocaat in meegaat. Maar een ziekenhuis moet de patiënt en de familie überhaupt niet in die situatie willen brengen. Je 'chanteert' ze toch als het ware. Schade moet je apart afhandelen, dat moet je niet aan dit soort contracten verbinden.

'Een schikking kan altijd, maar daar moet je geen elementen in brengen die er niets mee te maken hebben, zoals een verbod om een tuchtzaak te starten.'

Schippers roept mensen die al zo'n zwijgcontract hebben getekend op zich te melden bij de inspectie. Ze hoopt dat er meer calamiteiten uit naar voren komen. Wat denkt u?
'Er zit natuurlijk een formeel juridische kant aan: je hebt wel je handtekening gezet. Maar er zit ook een morele kant aan en er is geen ziekenhuis dat nu een boete zal geven aan iemand die zo'n contract schendt.

'Of er nog zaken mee aan het licht zullen komen, weet ik niet. Ik kan het me best voorstellen, maar veel zullen het er niet zijn.'

U was net op een congres waar ook rechters en advocaten aanwezig waren en waarin tuchtrecht, aansprakelijkheid en openheid aan bod kwamen. Kwamen de zwijgcontracten ook ter sprake?
'Ja, we hebben het er in de zijlijn over gehad. En er is niemand die zwijgcontracten een goed idee vindt. Iedereen voelt aan dat je met die contracten meer kwaad doet dan goed, want je zet druk op patiënten. Terwijl we juist veel opener zouden moeten zijn over wat er mis gaat in de zorg. Daar passen die contracten niet bij.'

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden