Wetenschapper vindt roken en drinken zo slecht nog niet

In Genieten mag! (Kosmos-Z & K, f 19,90) legt Jan Snel, psychofysioloog aan de Universiteit van Amsterdam, uit dat dingen die slecht zijn, juist goed zijn voor een mens. Het is nou eenmaal lekker: wijn drinken, een kroket uit de muur halen, een zak drop naar binnen werken of luieren voor de buis. Veel lekkerder dan gestampte gierst met rechtsdraaiende linzen, om eens wat te noemen.

Wie de geneugten des levens op waarde weet te schatten, zegt Snel, ontspant makkelijker, kan beter omgaan met stress en is een stuk gelukkiger. En wie gelukkig is, leeft beter, da's duidelijk. Of je ook minder snel doodgaat? Misschien niet, maar wat heb je aan een lang leven als je kunt fluiten naar je dagelijkse slaapmutsje, je patatje oorlog of je dubbele espresso?

Onder druk van betuttelende gezondheidsgoeroes, bevoogdende gezondheidsconsulenten en andere goedbedoelende freaks laten mensen zich aanpraten wat ze wel en niet moeten doen. Iedereen wil toch een 'gezond leven'? Wie zondigt (en dat doet iedereen), wordt gestraft. Accijnzen schieten omhoog, het cholestorol-gehalte stijgt schrikbarend, kanker ligt op de loer. Vandaar dat het mensdom collectief gebukt gaat onder schuldgevoelens.

Dat moet maar eens afgelopen zijn, vindt Snel. Mensen dienen zelf te bepalen hoe ze willen leven. Zelf voelen ze het best wat goed voor hen is. Daarom helpen overheidsvoorlichting en geheven vingertjes geen mallemoer. De risicostatistieken voor impotentie of voortijdige haaruitval zijn gebaseerd op de hele bevolking en zeggen niets over het individu. Bovendien: mensen hebben helemaal geen zin om risico's tot een minimum te beperken. Waarom wagen ze zich anders op de snelweg? Reizen per trein is heel wat veiliger. Maar uitstappen voor de deur is een stuk prettiger, zo simpel ligt dat, legt de Amsterdamse psychofysioloog uit.

Dat genot de mens dient, staat voorop. Maar daarmee is niet gezegd: drink je lam, rook je suf of vreet je vol. Matig alcoholgebruik komt de gezelligheid ten goede. Sociale contacten verbeteren zienderogen en leiden tot onvermoede gevoelens van saamhorigheid. Minder bekend is dat je met een glaasje wijn de risico's op hart- en vaatziekten vermindert, een beter humeur hebt, de creativiteit op gang helpt en minder snel verkouden, gefrustreerd of depressief wordt. Geheelonthouders of alcoholisten hoeven niet te rekenen op deze meevallers. Een glas of drie per dag is de limiet. Wat voor soort drank dat moet zijn, is onzeker. Wijn lijkt het beste.

Ook voor koffiedrinken geldt dat matigheid het plezier ten goede komt. Twee à drie koppen koffie per keer (van gemiddelde sterkte) compenseren lichamelijke en mentale vermoeidheid en verhogen de energie, is uit experimenten gebleken. Ook het zicht, het gehoor en de tastzin verbeteren na een flinke dosis cafeïne. Dat koffiedrinkers een meer optimistische levensvisie hebben, blijkt uit het feit dat bij vier koppen koffie de kans op zelfmoord nihil is. En omdat zware koffiedrinkers vaak ook de zware rokers en alcoholconsumenten zijn, redeneert Snel, suggereren deze cijfers dat degenen die genotmiddelen gebruiken, positiever in het leven staan.

Lol hebben is volgens Snel niet alleen prettig. Plezier motiveert mensen en staat daarom centraal in het leven. Dus weg met de moraalridders, de fatsoensrakkers en de gezondheidsgekken. Lang leve de lol.

Truska Bast