'Werken bij Pixar? Ik ontwikkel liever mijn eigen stijl'

Of er één gebeurtenis is die illustratief is voor haar succesjaar 2015? Daar moet Nina Gantz (27), afgelopen zomer afgestudeerd aan de Britse National Film and Television Schoolmet de animatiefilm Edmond, even over nadenken.

Een van de veertien keren dat haar prachtfilm op filmfestivals over de hele wereld in de prijzen viel?

Nee.

De uitnodiging van Ron Diamond, invloedrijk producent in Los Angeles, om bij de studio's van Pixar en Disney op bezoek te gaan?

Ook niet.

Zegetocht

'Als ik nadenk over het afgelopen jaar', zegt Gantz - we spreken elkaar tussen Kerst en Oud en Nieuw via FaceTime, ze weet dus nog niet wat ze nu wel weet: dat Edmond is genomineerd voor een BAFTA, de Britse evenknie van de Oscars - 'denk ik vooral aan al het reizen. Ik ben in Frankrijk geweest, in Japan, de Verenigde Staten, Spanje, Schotland, overal waar mijn film meedeed in competities. Ik geloof dat ik in 2015 niet meer dan twee weken thuis ben geweest.'

De zegetocht van Nina Gantz begon op 18 juni 2015 in de Franse stad Annecy. Daar, op het grootste festival voor animatiefilms van de wereld, won haar film Edmond de eerste twee prijzen in een lange reeks: de juryprijs voor de beste afstudeerfilm en de Canal + Award. Daarna werd hij beste korte film tijdens de British Independent Film Awards. Beste korte animatie op het Guanajuato Film Festival in Mexico. Het Shortfest Filmfestival in Palm Springs kondigde Edmond aan als 'wildly original en gorgeously animated'.

Kannibaal

En dat is hij ook: het amper negen minuten durende verhaal van die lieve, onbegrepen, wollen Edmond, die zó graag dicht bij zijn dierbaren wil komen dat hij stukjes van ze opeet. Het been van een geliefde verdwijnt tot de knie in zijn mond. Het oor van een vriendje: hap, eraf.

'Ik wilde een film maken waarin de hoofdpersoon iets ontdekt over zichzelf. Iets dat niet werd geaccepteerd door zijn omgeving. En zo kwam ik uit op kannibalisme. Ik heb veel films gekeken, de smerigste was een documentaire over een Japanse man die ooit een Nederlandse vrouw heeft vermoord en opgegeten. Ze zijn helemaal gek daar in Japan: hij heeft vijf jaar vastgezeten, werd vrijgelaten, en nu speelt hij in Japanse televisieshows de boze wolf, die Roodkapje opeet. Dat kun je toch niet bedenken?'

Waarschuwing van haar docenten: dat idee van jou gaat niet werken. Je publiek zal geen sympathie met Edmond krijgen, zal niet met hem meeleven. Want kannibalisme gaat te ver. 'Maar hij doet het uit liefde', zei ze dan, en ze kwam vervolgens met een briljant idee op de proppen: ze zou dit keer niet, zoals ze tot nu toe had gedaan, haar personages tekenen. Ze zou poppen van wol maken. Lieve, zachte poppen van wol. Met jarenzeventigspencertjes aan. Haar moeder kon gelukkig heel klein breien.

Artikel gaat door onder video.

Creatief

Toen Nina Gantz jong was, liep ze elke zomer rond op de Parade. Eén seizoen, ze zal een jaar of 6 zijn geweest, zat ze 's avonds, aan het einde van de theatershow Nenette et les Zezettes op een kruk naast haar moeder Loes Luca. En dan zong die een liedje voor haar: 'Later word je koningin.'

Dat ze zelf iets creatiefs zou gaan doen, was van meet af aan duidelijk. Haar vader Bernard Gantz is theatertechnicus, haar moeder acteert, ze kreeg vanaf haar 6de tekenlessen van Annemarie Fok, de vrouw van Jules Deelder. 'Mijn ouders hebben me nergens in gestuurd, ze hebben alleen gezegd: je moet gelukkig zijn met wat je doet. Ik heb soms hun geworstel gezien, met producties die niet doorgingen omdat er geen geld voor was, maar veel belangrijker was dat ik zag hoeveel mijn moeder hield van wat ze deed, en hoe hard ze werkte. Die houding heb ik van haar meegekregen.' Na de middelbare school heeft ze even gedacht ook actrice te willen worden. 'Maar al tijdens de audities voor de toneelschool voelde ik dat ik niet in de belangstelling wil staan. Wel met wat ik maak, maar niet met mezelf.'

Op de Academie St. Joost in Breda ontdekte ze dat er zoiets bestond als het vak animatie, waarin ze al haar interesses - illustratie, fotografie, film en muziek - kon combineren. 'Ik had tot dan toe bij animatie altijd gedacht aan kinderfilms. Maar ik leerde daar over Michaela Pavlátová (Praag, 1961), een geweldige Tsjechische animator, die volwassen animaties maakte, en Jan Švankmajer, ook een Tsjech (1934), met prachtige klei-animaties, en toen dacht ik: ik hoef dus niks met schattige dieren te doen.'

Theatraal

Haar helden zijn niet per se animatiefilmers. Bewondering heeft ze voor regisseurs als de Franse filmmaker Michel Gondry, Alex van Warmerdam, voor de Zweedse regisseur Roy Andersson en de Amerikaan Wes Anderson. 'Allemaal mensen die een eigen wereld creëren. Hun films hebben ook vaak iets heel theatraals. Fantastic Mr. Fox, van Wes Anderson: ik kan geen andere lange animatiefilm bedenken die ik zó mooi vind. Veel geanimeerde speelfilms vind ik machinewerk.'

Hoe Nina Gantz dan toch afgelopen najaar rondliep in de studio's van Disney en Pixar? Dat begon met een mail van Ron Diamond in haar mailbox. Je moet naar Los Angeles komen voor een once in a lifetime opportunity', schreef hij haar nadat hij Edmond had gezien, en Gantz dacht: 'Doei, Ron Diamond.' Achter zijn naam vermoedde ze een pornoproducent. Pas toen haar docenten zeiden dat Diamond achter haar aan zat, en dat ze hem echt moest bellen begreep ze wat de bedoeling was: samen met tien andere talenten uit de animatiewereld zou ze een rondleiding krijgen bij de grote studio's, mensen te spreken krijgen. Een opstapje van jewelste - voor wie dat zou willen.

Stond ze met haar groepje naar een praatje te luisteren, vroeg ze zich af: 'Komt Cars hier nu vandaan, of Finding Nemo?' Tijdens de gratis lunch bij Pixar kwam het hoofd van de studio binnenlopen. 'Ik ben natuurlijk weer zijn naam vergeten, even denken, John Lasseter. Iedereen ging zenuwachtig rondspringen en ik moest vragen wat er aan de hand was. Later heb ik hem mijn poppen laten zien. Hij vond ze heel mooi. Weet je, ik vond het een gênant bezoek. Hoeveel mensen zouden hun arm ervoor geven om bij Pixar te werken? Maar ik ben er gewoon niet zo van onder de indruk en ik zou er ook niet willen werken. Ik wil liever mijn eigen stijl ontwikkelen.'

Edmonds tijdrovende geboorte

Acteur Peter Blok zat naderhand met een mond vol wol, maar ja, alle scènes moesten worden voorgespeeld.

Eén minuut animatie is één maand werk en daar moeten de werkuren aan de poppen en de sets bij worden opgeteld. 'Alle scènes zijn eerst gespeeld en op film gezet, zodat Gantz de animator van de film kon laten zien hoe hij de poppen moest laten acteren, welke lichaamstaal ze hadden. Veel speelde ze zelf. De scène waarin Edmond op de bank zit met zijn liefje en aan haar been knabbelt, werd voorgespeeld door haar moeder Loes Luca en acteur Peter Blok. 'Mijn moeder had wollen sokken aan, die lieve Peter zat uren later nog met de wol in zijn mond.'

Alle gespeelde scènes zijn vervolgens getekend. Daarvan is een animatic gemaakt: een storyboard op tijd. 'Omdat het maken van een stop motionfilm zo tijdrovend is - één seconde film bestaat uit 12 of 25 frames om het beeld vloeiend te laten verlopen - edit je de hele film al voor je met het daadwerkelijke filmen begint. Zodat je niks filmt wat je later niet gaat gebruiken.'

Tijdens de daadwerkelijke opnamen heeft Gantz een klein deel van de scènes geanimeerd. De rest is gedaan door Adam Watts, animator bij Aardman. Gantz moest tijdens het animeren namelijk zelf tekenen: over beelden die al klaar waren, tekende ze de gezichtsuitdrukkingen. 'Omdat mijn docenten me hadden gewaarschuwd dat ik Edmond niet sympathiek zou kunnen krijgen, heb ik ervoor gekozen om zijn gezicht te tekenen. Want dat onderdeel van mijn vak had ik het beste onder de knie.'

_{Ontvang elke dag de Volkskrant Avond Nieuwsbrief in uw mailbox, met het nieuws van vandaag, tv-tips voor vanavond, en alvast zes artikelen uit de krant van morgen. Schrijf u hier in.}