Wereld maakt balans op na overwinning Trump

Ook NAVO-chef Jens Stoltenberg heeft Trump gefeliciteerd. Wel wees hij op de 'uitdagingen' op het gebied van internationale veiligheid. Hij hoopt volgend jaar op een top in Brussel afspraken met Trump te kunnen maken. De kersverse president liet eerder weten veel meer te verwachten van Europa. Hij vindt dat de Europese landen veel te weinig bijdragen aan de militaire alliantie en hij zaaide twijfel over de veiligheidsgaranties die de NAVO biedt als een lidstaat zou worden aangevallen.

Namens de Verenigde Naties sprak secretaris-generaal Ban Ki-moon de hoop uit dat de VS onder Trump 'de banden van internationale samenwerking zal verstevigen'. Ook zei hij te rekenen op Trump in de strijd tegen klimaatverandering.

Bert Koenders, minister van Buitenlandse Zaken, wacht op een beleidsagenda, waarbij hij Donald Trump zal beoordelen op zijn daden. Wel uitte hij zijn zorgen over de NAVO- en Rusland-uitspraken die Trump tijdens de verkiezingscampagne deed. In Den Haag heeft premier Rutte Trump gefeliciteerd. Hij is 'gemotiveerd om samen te werken'.

Reacties Europese leiders
Na Donald Trumps overwinning zal een onzekere periode volgen, zegt de Franse president François Hollande. 'Frankrijk moet sterker worden en de Europese Unie moet worden herenigd', aldus Hollande. In Duitsland wordt verbijsterd gereageerd op de verkiezingsuitslag. De minister van Defensie zegt in shock te zijn. 'Ik denk wel dat Trump weet dat dit geen stem voor hem was, maar eerder een stem tegen Washington', aldus minister Von der Leyen, daarmee doelend op de anti-establishmentcampagne van Trump. Bondskanselier Merkel heeft Trump woensdagmiddag gefeliciteerd.

De Britse premier Theresa May kijkt er naar uit om samen te werken met Trump en de band tussen de twee landen sterker te maken.

EU-president Tusk en voorzitter van het Europees Parlement Juncker hebben Trump uitgenodigd voor een EU-VS-top, 'zo snel als mogelijk'. Tusk voegde hieraan toe een 'sterkere transatlantische band' met de VS te willen. Voorzitter Schulz: 'Het zal moeilijker worden om met de VS samen te werken.'

Veel rechtse politici tonen zich lyrisch over Trumps verkiezingszege. Marine Le Pen, voorzitter van het Franse Front National, feliciteerde Trump vanochtend vroeg via Twitter met zijn overwinning. Ook Geert Wilders is blij met het aanstaande presidentschap van de Republikein. Nadat Trump de staten Utah en Florida had gewonnen, tweette Wilders: 'The people are taking their country back. So will we.'

'Barack, kom naar huis'
Het nieuws dat Trump het machtigste ambt ter wereld gaat bekleden, bereikt alle delen van de wereld. Ook in Mosul, de Iraakse stad waar al maanden een hevig offensief gaande is om de stad te heroveren op terreurgroep Islamitische Staat, heerst ongeloof onder Amerikaanse militairen: 'Men wordt wakker op de basis in Mosul en zegt: wat is er in godsnaam aan de hand? Niet vanwege de schietpartijen en explosies hier, maar vanwege de verkiezingen in de VS', schrijft een Buzzfeed-correspondent op Twitter.

De Turkse president Tayyip Erdogan hoopt dat Trumps winst zal leiden tot positieve ontwikkelingen voor het Midden Oosten en fundamentele rechten en vrijheden in de wereld, de democratie en de ontwikkelingen in zijn regio. De eerste internationale regeringsleider die Donald Trump telefonisch gelukwenste, was niemand minder dan de Egyptische president Abdel Fattah al Sisi. Dat stelt althans de Egyptische overheid in een verklaring.

In Afrika overheerste de teleurstelling van burgers over de winst van Donald Trump. 'Barack, kom naar huis', klonk het in Kenia op de sociale media. De Israëlische premier Benjamin Natanyahu heeft juist zijn genoegen geuit over de overwinning van Donald Trump, hij noemde de Republikein een 'ware vriend' van Israël. 'Ik kijk ernaar uit om met hem samen te werken om de veiligheid, stabiliteit en vrede in onze regio te bevorderen', zegt Netanyahu in een verklaring.

De officiële overheidsreactie van China is kort en neutraal: beide landen zullen 'vlijtig aan gezonde en stabiele verhoudingen werken'. De eerste reacties uit Indonesië zijn eveneens vrij neutraal. Er wordt geen melding gemaakt van Trumps voornemen om alle moslims uit de VS te weren.

Militaire oefening

Twee naburige landen, Mexico en Cuba, staken niet onder stoelen of banken dat zij de verkiezing van Trump allerminst zien zitten. 'Betalen voor een muur behoort niet tot onze visie', reageerde de Mexicaanse minister van Buitenlandse Zaken, Claudia Ruiz Massieu, doelend op de barrière die Trump heeft gezegd te willen bouwen langs de grens met Mexico. De Mexicanen moeten volgens de aanstaande president de muur zelf bekostigen. Wel 'vindt er communicatie op dagelijkse basis plaats met verschillende leden van zijn campagne', aldus Ruiz Massieu.

Cuba, dat onder Barack Obama de banden met de VS aanhaalde, heeft woensdag een vijf dagen durende militaire oefening aangekondigd. Volgens Havana zijn de oefeningen noodzakelijk om zich voor te bereiden op mogelijke 'vijandelijke acties'.

In eigen land hebben de meeste welbekenden Trump gefeliciteerd met de uitslag. Ook oud-presidentskandidaat John Kasich deed dat, een van zijn Republikeinse uitdagers tijdens de voorverkiezingen. 'De Amerikanen hebben gesproken en het wordt tijd dat we samenkomen. Gefeliciteerd president.' Kasich was een fel tegenstander van Trump en bleef lang in de race tijdens de voorverkiezingen. Naar verluid had hij aanstaande donderdag een grote toespraak gepland, maar die zou alleen doorgaan als Trump zou verliezen. Analisten zagen dit als een voorteken dat Kasich zich klaarmaakte voor de verkiezingen van 2020.