Wedloop om Al-Bab in Syrië is begonnen
Al-Bab is het laatste bolwerk van IS in het noorden van Syrië. De stad is van zo'n strategische waarde dat ook Turkije zijn oog erop heeft laten vallen.
Alles wat ingewikkeld is aan de Syrische burgeroorlog komt samen in de wedloop om Al-Bab, het laatste bolwerk van Islamitische Staat in het noorden van Syrië. Door Turkije gesteunde rebellen zijn donderdag de westelijke buitenwijken van de stad binnengedrongen in een offensief dat op enkele kilometers afstand wordt gesteund door het Turkse leger. Tegelijkertijd heeft het Syrische leger, gesteund door de Russen, de zuidrand van de stad bereikt.
De rebellen boekten woensdag een belangrijke overwinning door de verdediging door IS van de westelijke toegangsweg tot de stad te breken. De Turkse commandanten gaven volgens persbureau Reuters het groene licht voor de operatie nadat het Syrische leger een snelle opmars had gemaakt vanuit zuidelijke richting. 'Turkije heeft besloten de operatie te bespoedigen toen het regime te dicht bij de stad kwam', zei een Turkse bron. Beide kampen willen voorkomen dat de ander de stad in handen krijgt.
Er lijkt echter ook een zekere coördinatie te bestaan. De internationale spelers op de achtergrond - Rusland en Turkije - zijn elkaar de afgelopen maanden genaderd. Vijandschap heeft plaatsgemaakt voor samenwerking, in ieder geval op het diplomatieke vlak. Volgens Turkse en Russische media hebben beide landen afspraken gemaakt om confrontaties tussen het leger en de opstandelingen bij Al-Bab te voorkomen.
The New York Times citeert bronnen in Damascus volgens wie Turkije en Rusland zijn overeengekomen de inname van Al-Bab over te laten aan het leger van president Bashar al-Assad. De rebellen zouden dat anders al lang hebben gedaan, aangezien ze stad van drie kanten - noord, west en oost - hebben ingesloten.
De vraag is echter in hoeverre de strijdende partijen bereid zijn hun broodheren te gehoorzamen. De slag om Al-Bab is daarmee ook een test geworden voor de duurzaamheid van de nieuwe constellatie van internationale krachten in het Syrische conflict. Gevechten tussen de twee belegeraars zouden daaraan ernstig afbreuk kunnen doen.
Rol Amerikanen
De vraag is ook wat de rol wordt van de Amerikanen. Volgens het Turkse staatspersbureau Anadolu hebben de Amerikaanse president Donald Trump en zijn Turkse collega Recep Tayyip Erdogan afgesproken samen te werken in de strijd om Al-Bab zowel als die om IS-hoofdstad Raqqa. Van Amerikaanse zijde is dit niet bevestigd.
Verovering van Al-Bab zou Turkije een stevige voet tussen de deur geven in Syrië, maar ook voor het leger is de stad van grote strategische betekenis. Zo bevinden er zich grote watervoorraden, die belangrijk zijn voor de watervoorziening in regeringsgebied. Volgens zegslieden van The New York Times drongen de Russen vorige maand in de Kazachstaanse hoofdstad Astana (locatie van vredesgesprekken) mede daarom aan op bezetting van de stad door het leger.
Tekst gaat verder onder de afbeelding.
Voor de Turken is het creëren van een IS-vrije zone in het noorden van Syrië een belangrijke overweging. Vooral echter willen ze voorkomen dat de Syrisch-Koerdische milities de gehele strook langs de Turkse zuidgrens in handen krijgen. Het gebied rond Al-Bab is de ontbrekende schakel tussen de twee Koerdische enclaves in het noorden van het land. De vorming van één aaneengesloten Koerdisch gebied is voor Ankara een nachtmerrie.
Voor de Koerden zelf is het juist een droom. Hun was er alles aan gelegen de noordwestelijke enclave Afrin te verbinden met de rest van hun autonome gebied. In de huidige slag om Al-Bab lijken ze achter het net te vissen.
Arabische milities
De Syrische Democratische Strijdkrachten (SDF), waarin de Koerdische strijdmacht YPG samenwerkt met Arabische milities, staat op ongeveer 20 kilometer ten westen van Al-Bab. De SDF maakt geen aanstalten zich te mengen in de wedloop om de stad, en waarschijnlijk zou ze ook geen kans maken. De Turkse luchtmacht kan eenvoudig ingrijpen en Turkse troepenversterkingen kunnen snel worden aangevoerd.
De SDF wordt tot nu gesteund door de VS, maar niet in de pogingen de Koerdische enclaves te verbinden, op dringend verzoek (al onder de regering-Obama) van de Turkse regering. De SDF heeft inmiddels zijn aandacht verlegd naar hoofdstad Raqqa. Afgelopen weekeinde opende de militie een offensief rond het IS-bolwerk, bedoeld om de stad te omcirkelen. Doel van de aanval is ten oosten van de stad de weg naar Deir al-Zor in te nemen.
