Watervogels van streek door vuurwerk

Op de beelden zijn de vogels overdag nauwelijks actief, maar iets na middernacht zijn er plots honderdduizenden in de lucht. Na een kwartier lijkt sprake van een korte 'champagnedip', volgens Dokter. Feestvierders nemen na het eerste knalwerk pauze om het glas te heffen, en geven de vogels daarmee even rust. Daarna neemt het vuurwerk weer in hevigheid toe, tot de vogels rond kwart voor een definitief neer kunnen strijken.

Voor het onderzoek gebruikt Dokter radarbeelden van het KNMI. 'Het is gewoon buienradar, maar wij gebruiken het voor vogels. Daarvoor kijken we in het afvalbakje van meteorologen, die de echo's van dieren juist weggooien.' Een donkerder kleur op de kaart betekent meer vogels in de lucht, waaruit kan worden afgeleid hoeveel het er zijn. 'Dankzij tellingen weten we hoeveel vogels in natuurgebieden leven. Vrijwel alle watervogels lijken tijdens oudjaar op te vliegen.'

Meeste activiteit in watergebieden

De meeste vliegactiviteit is daardoor zichtbaar in watergebieden als de Loosdrechtse Plassen en de Oostelijke Vechtplassen, waar watervogels als ganzen en smienten overwinteren. Het effect op zangvogels is minder duidelijk. Ook in steden zijn vogels te zien, maar de radar kan niet onderscheiden om welke soorten het gaat.

Of de vogels lijden onder het vuurwerk is onduidelijk. Geraakt door knalwerk worden ze in ieder geval niet, omdat ze hoger vliegen dan vuurpijlen kunnen bestrijken. Op een andere manier belemmert de nachtelijke vlucht de vogels mogelijk wel, stelt Dokter. 'Waarschijnlijk verschilt het effect per winter. Dit jaar zijn vogels in relatief goede gezondheid, omdat het tot nog toe vrij zacht is geweest. Maar als ze door een strenge winter verzwakt zijn, kost hun vlucht mogelijk te veel energie.'

Bekijk hieronder de reactie van vogels op vuurwerk op radarbeelden van het KNMI.