Wat je moet weten over de bestorming van het Capitool

De speech van Trump en de weigering van Pence

Rond het middaguur (lokale tijd) sprak de Amerikaanse president Donald Trump duizenden supporters toe. Vanuit het hele land waren ze samengekomen in de bittere kou, nadat Trump ze had opgeroepen om ‘Amerika te redden’. Hij herhaalde zijn nooit bewezen bewering dat de verkiezingen ‘gestolen’ zijn door de Democraten en zei ‘nooit te zullen opgeven’.

Ondertussen maakte vicepresident Mike Pence op Capitol Hill in een brief bekend dat hij de verkiezingsuitslag niet ongedaan kon maken door deze af te wijzen. Trump had onder meer op Twitter en in zijn speech, ongegrond, het tegendeel beweerd. Pence zou de macht hebben om de ‘resultaten ongeldig te verklaren’, aldus de president. Vervolgens spoorde hij zijn aanhangers aan om naar het Capitool te trekken.

Terwijl de leider van de Republikeinen in de Senaat, Mitch McConnell, binnen in het parlementsgebouw uiteenzette dat Trumps pogingen nergens toe zouden leiden, kwam het buiten tot confrontaties tussen aanhangers van de president en de politie. Hierbij werd al snel duidelijk dat er niet genoeg veiligheidsdiensten paraat waren om de demonstranten in toom te houden.

De bestorming: chaos en geweerschoten

Honderden relschoppers braken aan het begin van de middag door de dranghekken en bestormden het Capitool. De Amerikaanse parlementszitting ging daarop in lockdown, waarbij de leden van de Senaat, het Huis van Afgevaardigden en verzamelde pers in veiligheid werden gebracht op een geheime locatie in het gebouw.

De meute wist door te dringen tot onder meer de senaatszaal en kantoren van parlementariërs, waar ze vernielingen aanrichtten. Ook namen indringers objecten uit het gebouw mee naar buiten.

De beveiliging in de zaal van het Huis van Afgevaardigden zag zich gedwongen om vuurwapens te trekken toen de indringers door de gebarricadeerde deur dreigden te breken. In het Capitool werden meerdere schoten gelost.

Trump liet niet direct van zich horen. Later riep hij zijn aanhangers toch op om ‘vreedzaam’ te zijn, terwijl hij bleef volhouden dat de verkiezingen frauduleus zijn verlopen. Toekomstig president Joe Biden sprak daarop via een videoverbinding vanuit Wilmington in Delaware het land toe. Hij eiste dat Trump de bestormers onmiddellijk zou oproepen om te vertrekken.

De president zelf was vervolgens te zien in een videoboodschap, waarin hij opnieuw zijn ongefundeerde claims over de verkiezingsfraude herhaalde. Desalniettemin drong hij er bij zijn aanhangers op aan om naar huis te gaan. Ook zei hij dat ze ‘heel bijzonder zijn’ en dat hij ‘van ze houdt’.

Tegelijkertijd werden de Nationale Garde en een grote politiemacht op de been gebracht om het Capitool en de omgeving schoon te vegen. Even voor 17.30 uur gaven de autoriteiten aan dat het gebouw was veiliggesteld. De avondklok die om 18.00 inging moest ervoor zorgen dat het vervolgens ook daadwerkelijk rustig bleef in de stad.

Geblokkeerd op sociale media

Zijn tweets tijdens de bestorming kregen van Twitter al een waarschuwing mee, maar de videoboodschap van de presdient leek voor sociale media de druppel die de emmer deed overlopen. Voor het eerst haalde Twitter berichten van de president offline. Daarna blokkeerde het platform zijn account om verdere geweldsescalatie te voorkomen, zo viel te lezen in een verklaring.

Facebook verwijderde eerst zijn videoboodschap om vervolgens Trumps account voor 24 uur op slot te doen. Ook Instagram, eigendom van Facebook, blokkeerde de president. Met nog maar dertien dagen te gaan in zijn ambtstermijn, is Trump voor het eerst afgesneden van de belangrijkste manier waarop hij met zijn aanhang communiceert: sociale media.

Doden, gewonden en arrestaties

Bij de bestorming van het Capitool vielen volgens de politie van Washington DC in totaal vier doden. Eén van hen is een aanhanger van Trump die vanuit San Diego naar de hoofdstad was gekomen. Zij werd door kogels geraakt in het parlementsgebouw en overleed later aan haar verwondingen. Hoe de overige drie slachtoffers om het leven kwamen, is nog niet bekend. De politie spreekt van ‘medische noodsituaties’. Ook raakte een onbekend aantal mensen gewond, waaronder mogelijk enkele agenten.

In totaal werden 52 mensen opgepakt in verband met het binnendringen van het overheidsgebouw. De FBI roept ooggetuigen op om videomateriaal en foto’s van de bestorming te delen. Zo hoopt de federale politiedienst meer verdachten op te sporen.

De politie meldt ook dat er pijpbommen zijn aangetroffen bij de hoofdkwartieren van zowel de Democratische als de Republikeinse partij. In een voertuig dat bij het Capitool geparkeerd stond, werd een koelapparaat aangetroffen dat molotovcocktails bevatte.

Het Congres ging weer aan het werk

Na een paar bange uren op de geheime locatie, waar volgens de Los Angeles Times water en fruit voorhanden was voor zowel de parlementariërs als journalisten en waar enkele Democraten mopperden over de nabijheid van een paar Republikeinen zonder mondkapje, begeleidde de FBI de Congresleden terug naar hun vergaderzalen. Daar trapte Mike Pence met een korte speech deel twee van het onderbroken debat af. ‘Aan de mensen die onrust hebben gestookt: jullie hebben niet gewonnen. Geweld wint nooit. Vrijheid wint’, aldus de vicepresident.

In de aanloop naar het goedkeuren van de verkiezingsuitslag, een formaliteit die moet worden verricht voordat Joe Biden kan worden beëdigd, hadden meerdere Republikeinen laten weten bezwaar te zullen maken tegen de uitslag. Naar aanleiding van de gewelddadige aanval op het Capitool trokken enkelen zich terug, maar een handjevol Republikeinen houdt vol: hoewel hun bezwaar geen verschil zal maken, vertraagt het de boel wel, omdat er over moet worden gedebatteerd en gestemd.

Het Congres is er op 6 januari, de dag dat de verkiezingsuitslag goedgekeurd had moeten worden, dan ook niet in geslaagd om dat te doen. Een wanhopige poging van Trump die uiteindelijk op niets zal uitlopen, maar die de geschiedenisboeken in zal gaan als een bizarre afsluiting van vier tumultueuze jaren presidentsschap.