ColumnSylvia Witteman

Wanneer is dat gewraakte Hanky Panky Shanghai eigenlijk de Nederlandse kleuterscholen binnengeslopen?

null Beeld
Sylvia Witteman

Er is de laatste tijd nogal wat te doen over het kinderliedje Hanky Panky Shanghai. Ik kende het niet. Aanvankelijk dacht ik dat het een verbastering was van Hansje Pansje kevertje (dat, op zijn beurt, een vrije vertaling is van Itsy Bitsy Spider; een kevertje op een hek is iets anders dan een spin in een regenpijp, maar beide diertjes verrichten dezelfde sysifusarbeid, en vormen daarmee ongetwijfeld een wrede metafoor voor het menselijk tekort.)

Hanky Panky Shanghai bleek, bij navraag, gezongen te worden op de wijze van Happy Birthday to You. Daarbij worden de ogen tot spleetjes getrokken, tot begrijpelijke verbijstering van de aanwezige kinderen van Aziatische komaf.

Ja, allemaal goed bedoeld, maar stel: je bent als Hollands kind op een Chinees schooltje terechtgekomen. Dan zou je toch ook schrikken als je in een kring werd toegezongen met Grutje mutje, Den Bosch of Prachtig tachtig, Gouda door een klas vol Chinese kindertjes die met hun vingers hun ogen wijd opensperren?

Wanneer is dat gewraakte Hanky Panky Shanghai eigenlijk de Nederlandse kleuterscholen binnengeslopen? Het moet na mijn kleutertijd geweest zijn (toen de doodenkele niet-blonde kleuter gemakshalve door zijn vriendjes met ‘poepchinees’ werd aangesproken), maar niet véél later. Enig zoekwerk leidde naar de late jaren zeventig. Het lied werd indertijd ongetwijfeld juist beschouwd als een symbool voor de verlichte multiculturele samenleving waarin we toen dachten te wonen. Wéér dat menselijk tekort.

Wat te doen? Liedjes verbieden werkt meestal averechts. Voor je het weet verspreidt zoiets zich als een olievlek, en krijgen we er, ik bedenk maar wat, Macaroni, ciao ciao bij, of Dikke döner, kebab, Lekker lekker, couscous en No me gusta, tapas.

Ik speurde verder en trok onwillekeurig een enorme beerput open. Wat bleek? Er zíjn al meerdere versies van Hanky Panky Shanghai! Ik kwam alleen al vier ‘Russische’ varianten tegen: Balalaika, boem boem, Grote bofnof, njet, njet, Wladiwostok, njet njet en Broodje kofnof, bof bof. Ik verzin dit allemaal beslist niet. Bij het zingen wordt bovendien kletsend op de knieën geslagen, als bij een Slavische volksdans.

Denk u eens in: die arme Oekraïense en Russische vluchtelingenkinderen! Dan ben je ontsnapt aan Poetins bombardementen, eindelijk veilig in Holland achter een bammetje hagelslag (met schrijnend heimwee naar je vertrouwde broodje kofnof), en dan krijg je ‘grote Bofnof’ naar je hoofd geslingerd!!

En dat terwijl er natuurlijk maar één grote Bofnof is. Hij zit in het Kremlin. Het kan geen kwaad om hem, op veilige afstand, zo nu en dan Grote Bofnof, njet, njet toe te zingen. Als dat niet helpt: Balalaika, boem boem!

Wilt u belangrijke informatie delen met de Volkskrant?

Tip hier onze journalisten


Op alle verhalen van de Volkskrant rust uiteraard copyright.
Wil je tekst overnemen of een video(fragment), foto of illustratie gebruiken, mail dan naar copyright @volkskrant.nl.
© 2023 DPG Media B.V. - alle rechten voorbehouden