Waarom houdt Suriname toch zo van Desi Bouterse?

Paramaribo is zwanger van geruchten over de gezondheid van de 'enige volkspresident' van Suriname. 'Baas' zou ziek zijn. 'Bevel', zoals zijn aanhangers Desiré Delano Bouterse ook noemen, zou door het leven gaan met zijn lijfarts immer aan zijn zijde. Hij zou thuis gedialyseerd worden, wat de stroom van officiële plichtplegingen verklaart in zijn huis aan de Suriname-rivier. 's Lands 'mofokoranti', de mondkrant, draait dezer dagen op volle toeren.

Zeker, Bouterse (69) oogt vermoeid als hij vroeg in de avond in Coronie aankomt, Surinames kleinste district. Maar hij is dan ook de hele dag op stap geweest om kiezers te winnen. Hij heeft een trage tred op weg naar het podium. Maar welke president zou dat niet hebben, tot de laatste seconde strijdend voor zijn herverkiezing?

'Corooonieee!', galmt het loeihard door de wuivende palmbomen van het kokosdistrict. 'Het is zover: de volksleider, de volkspresident!' Tientallen moeders en vaders veren op, jongeren zijn in extase en er wordt gezongen en gejoeld. Voor de man die 'door God is geroepen als leider van Suriname'.

Volksmennerij

De volksmennerij, de opzwepende toespraken waar de oud-legerleider al 35 jaar om bekendstaat, laat Bouterse achterwege. Want 'Baas' is nu president van het land. Al kan hij het niet laten even uit te halen naar de oppositie die mort over 4 procent economische groei. 'Het gaat goed in het land. Maar je hebt Surinamers die zeggen dat het niet zo is. Toen ze er vijftien jaar lang zaten, zeiden ze dat niet. Je moet een hart van steen hebben om te willen terugkomen.'

Coronie knikt tevreden. 'Baas' heeft het mooi gezegd.

Desi Bouterse maakt maandag, bij de parlementsverkiezingen, een goede kans om nog een keer vijf jaar de president te worden van de 540 duizend Surinamers. Opnieuw schudt een deel van de natie mismoedig het hoofd, net als Nederland. Want hoe kunnen weldenkende kiezers een hoofdverdachte van vijftien politieke moorden weer als staatshoofd kiezen? Iemand ook die in Nederland zijn drugsstraf van 11 jaar nog moet uitzitten. Hoe is dat mogelijk?

Nationalistische boodschap

Bouterses NDP'ers afdoen als stemvee, vatbaar voor populistische oplossingen van een charismatisch leider, zou te makkelijk zijn. Een flink deel van zijn succes heeft de oud-couppleger te danken aan zijn nationalistische boodschap. Hij heeft daar een snaar geraakt, met name bij jongeren, van arm tot rijk. Voor veel jongeren, een fors deel van het electoraat, zijn de gebeurtenissen van 8 December 1982 iets uit het verleden. In 2010 was Bouterses boodschap goed voor 17 van de 51 parlementszetels én het presidentschap.

Zijn staf buit het geloof in eigen kunnen slim uit. Waar de oppositie vooral bestaat uit etnische partijen, zijn in de NDP alle rassen te vinden: van hindoestanen en creolen tot Javanen en indianen. Door Paramaribo rijdt een paarse partijbus die snoeihard 'Eén volk, één natie' verkondigt, onder begeleiding van Bob Marley-muziek. Op de televisie is een slim gemaakte commercial te zien waarin alle rassen van het land in hun pracht en praal getoond worden. Op de achtergrond is een toespraak van Bouterse te horen, waarin hij benadrukt hoe uniek Suriname is, met al die etnische groepen die naar het land zijn gebracht. 'Wij samen gaan iets maken van dit land'.

Zo'n uniek volk moet tot grote dingen in staat zijn, geholpen door de stijgende inkomsten uit olie en goud, zegt ook NDP-parlementariër André Misiekaba, die geldt als mogelijke opvolger van Bouterse. 'We mogen nooit meer slapen, tot dit land een tweede Singapore is. Of Dubai.'

Zelfvertrouwen

Als Bouterse slaagt in zijn opzet, zal hij zijn herverkiezing te danken hebben aan mensen als Patricia van Ommeren (45). Ze wordt 'Mama' genoemd in de arme wijk Frimangron van Paramaribo, en zit al twee decennia bij de NDP. Daarvoor woonde ze 24 jaar in Nederland. 'Mama, we steunen je hoor', roepen aanhangers uit bussen en auto's als ze door de wijk rijdt. Haar auto is behangen met paarse NDP-vlaggen en een enorme foto van 'Baas' siert de achterkant.

Van Ommeren is maandag kandidaat voor een ressort, een soort regiobestuur. Ze blaakt van zelfvertrouwen. 'Ach, meneer, ik heb al gewonnen', zegt ze, NDP-materiaal uitdelend. Op een straathoek verderop staat een enorm billboard met de tekst 'Deze president werkt'. Van Ommeren: 'U ziet toch zelf hoe populair de NDP en ik hier zijn? Onze president heeft de kinderbijslag verhoogd, de naschoolse opvang is geregeld en de criminelen zijn van de straat gehaald. Voor jongeren is hier een voetbalveld gekomen. Anders gaan ze op straathoeken staan. Hoe kan ik dan verliezen? Die grappenmakers van de V7-oppositie kennen Frimangron niet eens.'

Ach, dat 'gedoe' over de 8-Decembermoorden van 1982 moet nou maar eens een keertje ophouden en de mogelijke betrokkenheid van Bouterse noemt ze 'bullshit'. Als de corruptiebeschuldigingen tegen Bouterse-vertrouweling en oud-minister Ramon Abrahams, ter sprake komen, ontsteekt ze in woede. 'Ze willen hem kapot maken', roept Van Ommeren. 'Ik ken Abrahams. Hij heeft niets gestolen. Al die verhalen moet u écht niet geloven.'

Prins Bernhard

Coronie, tegen middernacht. Het is broeierig warm en de vaders, moeders en jongeren van Surinames 'vriendelijkste' district gaan naar huis. Bouterse praat nog wat na met zijn presidentiële adviseurs. Hij lacht en veegt het zweet van het voorhoofd. 'We moeten vertrouwen in onszelf hebben', heeft hij de Coronianen op het hart gedrukt. 'En dat ontbreekt bij de oude politiek.' NDP-coördinator in Coronie Edwin Heuvel haalt de schouders op over de corruptie en vriendjespolitiek waarvan NDP'ers worden beticht. Heuvel, hoofdbestuurslid van de partij: 'Prins Bernhard was bij jullie toch ook corrupt? Als men bewijzen heeft, moet men naar de politie stappen.'

Sylvana Afonsoewa (25) hoopt maandag een van die vele NDP'ers te zijn die het nieuwe parlement paars zullen doen kleuren. 'God heeft een plan met Suriname', bezweert ze. 'Geen enkele leider is te vergelijken met Desiré Delano Bouterse.'