Waarom de organisator van de Spelen uiteindelijk wint

'Wij moeten alle wereldrecords hebben!' luidt de opgewekte leuze op een Sovjet-poster uit de jaren dertig van de vorige eeuw. Op de poster zie je een kwieke Sovjet-atleet als eerste over de finish gaan, achterna gezeten door een paar hijgende atleten uit de kapitalistische wereld.

Het is een beeld dat de nieuwe Russische leider, president Poetin, ongetwijfeld ook graag zal zien op de Olympische Winterspelen in Sotsji. Maar ook al eindigen de Russen volgend jaar niet met de meeste medailles, als organisator van het evenement maakt Poetin zelf zeker kans op de gouden medaille.

Stephen Fry
Een half jaar voordat de Winterspelen van start gaan, wordt er mede door de oproep van de Britse komiek Stephen Fry gedebatteerd over een internationale boycot van het evenement als protest tegen het onderdrukken van homoseksuelen.

Anderen hekelen de behandeling van critici van Poetin, zoals de leden van Pussy Riot en de dissidente blogger Aleksej Navalny. En er is kritiek op de corruptie waarmee de miljarden verslindende bouw van de Olympische faciliteiten gepaard gaat.

Het lijkt het perfecte recept voor een public-relationsramp, maar Poetin kan hoop putten uit de ervaring van tal van andere leiders, onder wie zijn Oekraïense collega Viktor Janoekovitsj.

Kille wind
De Russisch-gezinde Oekraïense president hoopte met het (samen met Polen georganiseerde) Europese voetbalkampioenschap in 2012 de voormalige Sovjet-republiek definitief op de kaart van Europa te zetten. Maar in de aanloop naar het EK 2012 stak er opeens een kille wind op.

In de pers verscheen een stroom van kritische verhalen. Er moest nog van alles aan de wegen worden gedaan, de stadions waren nog niet klaar, het geld voor de bouw verdween bij bakken, de autoriteiten zouden duizenden zwerfhonden hebben laten afmaken en het groeiende aantal aidspatiënten in Oekraïne baarde zorgen.

Daarnaast waren er klachten over het racisme onder de Oekraïense voetbalfans, die zwarte spelers geregeld op oerwoudgeluiden en bananen zouden trakteren. En dan was er natuurlijk Janoekovitsj' aartsrivaal Julia Timosjenko die vanuit de gevangenis in Charkov, waar zij wegens machtmisbruik en fraude vastzit, klaagde dat zij was mishandeld.

Fiasco
Mede-organisator Polen kreeg al spijt van de broederlijke samenwerking met Oekraïne en deskundigen voorspelden dat het evenement op een fiasco zou uitlopen voor de regering-Janoekovitsj. 'Zij wilden het EK gebruiken om te laten zien dat Oekraïne een groot Europees land is met veel potentieel, maar het is nu al duidelijk dat die plannen op niets uitlopen', concludeerde een van hen nog vóór de aftrap van het toernooi.

Tot overmaat van ramp dreigden verscheidene westerse leiders, onder wie premier Rutte en bondskanselier Merkel, weg te blijven van wedstrijden in Oekraïne uit protest tegen de behandeling van Timosjenko.

Finale
Maar de soep werd minder heet gegeten dan ze werd opgediend, want de een na de andere leider liet weten dat de zaken anders zouden komen te liggen als zijn of haar land in de finale terecht zou komen. En uiteindelijk werd het steeds stiller en liet het EK toch een positieve indruk van Oekraïne na: mooie stadions, alles best goed geregeld, aardige mensen en het eten viel ook mee.

Dat de sport het uiteindelijk van de politiek wint, was ook al duidelijk geworden bij de Olympische Spelen in Peking van 2008. Ook die leken vooraf in ieder geval publicitair al een verloren wedstrijd. Er klonken oproepen tot een boycot wegens de Chinese steun voor het paria-regime van Soedan en de Franse president Nicolas Sarkozy dreigde bij de openingsceremonie weg te blijven uit protest tegen het oppakken van Tibetaanse betogers.

China
De Chinese autoriteiten kregen er ook van langs voor de behandeling van dissidenten en de gedwongen uitzetting van tienduizenden bewoners van huizen die tegen de grond gingen om plaats te maken voor de Olympische stadions. En dan was er nog de verstikkende smog die over de Chinese steden hing en die sporten eigenlijk bij voorbaat onmogelijk maakte.

Maar als altijd maakten de kritische verhalen gaandeweg plaats voor de sportverslaggeving en die ging vooral over de regen van medailles die op de Chinese deelnemers neerdaalde.

Na de spectaculaire slotceremonie in het reusachtige Olympische stadion in Peking, het Vogelnest, bleef er maar één conclusie over: China is een volwassen supermacht geworden. Het is kennelijk een Olympische wet: de organistor van de Spelen wint altijd.