Nieuws
Waakhond chemische wapens: Syrië schuldig aan dodelijke gifgasaanval in 2018
Het Syrische leger was verantwoordelijk voor de gifgasaanval in april 2018 in Douma, die tientallen doden veroorzaakte. De internationale waakhond tegen chemische wapens OPCW heeft dit vrijdag geconcludeerd in zijn langverwachte onderzoek.
De beelden na de gifgasaanval op 7 april 2018 van kinderen en volwassenen in complete ademnood, met brandende ogen en schuim op de mond, leidden destijds tot internationale woede en verontwaardiging. Vrijwel onmiddellijk volgde een een vergeldingsactie van Frankrijk, Groot-Brittannië en de Verenigde Staten met raketaanvallen op Syrische doelen.
De Syrische president Bashar al-Assad heeft altijd ontkend chemische wapens te hebben gebruikt en wees de beschuldigende vinger naar rebellengroepen. Ook opperde hij dat de beelden in scène waren gezet. De OPCW (Organisatie voor het Verbod op Chemische Wapens) stelde direct na de aanval een onderzoek in, maar werd daarbij in eerste instantie ernstig gehinderd. Tijdens het bezoek aan Douma werden medewerkers zelfs beschoten.
In de praktijk: geen twijfel mogelijk
Uiteindelijk lukte het de OPCW toch voldoende onderzoeksmateriaal en getuigenissen te verzamelen. Vrijdag publiceerde de waakhond, na jaren van onderzoek, zijn resultaten. Het stelt ‘een redelijke grond te hebben om aan te nemen‘ dat de Syrische luchtmacht achter de aanval zat. In praktijk betekent dit dat er geen twijfel meer is. ‘De wereld kent nu de feiten – het is nu aan de internationale gemeenschap om actie te ondernemen’, aldus OPCW-topman Fernando Arias. ‘Het gebruik van chemische wapens is onacceptabel en een overtreding van de internationale rechtsorde.’
In die betreffende nacht van 7 april zijn tenminste vanuit één Mig-helikopter van de Syrische elite eenheid de ‘Tiger Forces’ twee gele containers afgeworpen die chloorgas bevatten. Zij kwamen terecht op twee appartementencomplexen in een drukbevolkte wijk in Douma. Hierbij kwamen 43 mensen om. Tientallen mensen kregen het gas binnen.
Internationaal Strafhof
De gifgasaanval op Douma in een buitenwijk ten oosten van Damascus was in 2018 een ultieme poging van het leger van Assad om de regio rond de hoofdstad ter heroveren op de rebellen. Die hielden al zeven jaar, sinds het uitbreken van de burgeroorlog, stand ten oosten van Damascus. Na de aanval gaven de rebellen zich over en had Assad de controle over de regio terug.
Syrië en bondgenoot Rusland zijn eerder beschuldigd van het gebruik van gifgassen zoals chloorgas en het zenuwgas Sarin. Dit gebeurde bij aanvallen op rebellen in Al-Lataminah in 2017 en in Saraqeb in 2018. Pogingen om Syrië hiervoor te vervolgen en een onderzoek te laten openen door het Internationaal Strafhof in Den Haag worden in de VN Veiligheidsraad stelselmatig geblokkeerd door Rusland.
Het OPCW in Den Haag is opgericht om toezicht te houden op de naleving van het Verdrag chemische wapens, dat sinds 1997 van kracht is. 193 staten, waaronder Syrië, hebben zich daarin verplicht te werken aan een wereld vrij van chemische wapens. In 2013 ging de Nobelprijs voor de Vrede naar het Haagse instituut.
