VVD levert eenderde van alle wethouders financiën

DEN BOSCH - Dit blijkt uit een onderzoek van de Volkskrant naar de politieke kleur van wethoudersportefeuilles in alle 403 gemeenten, gebaseerd op gegevens van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG). Lokale partijen leveren de meeste wethouders (320), gevolgd door het CDA (301), de VVD (268), de PvdA (218) en D66 (66). In de portefeuilleverdeling zijn opvallende partijvoorkeuren af te lezen. Zo zit 58 procent (oftewel 155) van alle VVD-wethouders op de belangrijke - zo niet de belangrijkste - portefeuille Financiën en Economie.

De VVD levert bijna eenderde van alle wethouders die over financiën gaan, en veel contacten met het lokale bedrijfsleven onderhouden. Lokale partijen hebben de meeste wethouders van Ruimtelijke Ordening (172), de PvdA van Sociale Zaken (97), het CDA van Zorg en Welzijn (105). De helft van alle D66-wethouders heeft Onderwijs. Daarmee maakt de partij zijn slogan 'D66 is de onderwijspartij' waar.

'Onderwijs is een portefeuille die we wethouders aanbevelen om te claimen', aldus een woordvoerder van het landelijk partijbureau van D66. 'Vroeger kozen onze wethouders vooral voor portefeuilles die aansloten bij hun persoonlijke belangstelling, zoals cultuur of natuurbeheer. Nu adviseren we onze mensen om voor onderwijs te gaan en dat is gelukt.'

De oververtegenwoordiging van VVD-wethouders op Financiën is geen resultaat van landelijke sturing, aldus het landelijk bureau van de VVD. Een deugdelijk financieel beleid is wel een speerpunt, aldus een woordvoerder. 'Dus is het logisch dat veel wethouders voor die functie gaan.'

Arno Korsten, hoogleraar bestuurskunde in Maastricht, vindt het opmerkelijk hoe goed de VVD erin is geslaagd de winst bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen om te zetten in bestuurlijke macht. 'Financiën en economie is een spilfunctie in het bestuur. De machers, de fixers, zorgen dat ze die portefeuille krijgen', zegt Korsten.

Volgens Rinus van Schendelen, hoogleraar politicologie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, willen alle partijen vooral scoren op 'hun eigen stokpaardjes'. Dat wordt verwacht door de achterban, maar heeft ook risico's: belangenverstrengeling en vriendjespolitiek. 'Als een wethouder jaren achtereen op dezelfde portefeuille zit, wordt het wel erg ons kent ons.'

Marcel Boogers, hoogleraar regionaal bestuur aan de Universiteit Twente, ziet een voordeel in de ervaring en expertise. 'Partijen profileren zich op een thema, dan kunnen hun wethouders ook het verschil maken op die portefeuille.'

Een nadeel is dat wethouders soms wel erg dicht tegen de belanghebbenden op hun beleidsterrein aanschurken, of dat nou ondernemers of welzijnsorganisaties zijn. Boogers: 'Maar het college van B&W is een collegiaal bestuur met voldoende checks-and-balances. Als een GroenLinks-wethouder wat al te zeer bezig is met klimaatbeleid, wordt hij teruggefloten. Maar het kan ook weleens mis gaan, zoals met Van Rey (de van corruptie verdachte ex-VVD-wethouder van Roermond, red.).'

Door de overheveling van allerlei taken van de nationale overheid naar gemeenten (jeugdzorg, werk en inkomen, zorg aan ouderen) verwacht Boogers een andere weging van portefeuilles bij de komende coalitiebesprekingen. 'Ik denk dat Sociale Zaken niet meer alleen het domein van PvdA en SP zal zijn. Die portefeuille wordt straks heel belangrijk.'

undefined