VS waarschuwen prominente Kenianen
De Verenigde Staten hebben vijftien vooraanstaande Kenianen uit de politiek en de ambtenarij waarschuwingsbrieven gestuurd vanwege hun veronderstelde obstructie bij pogingen tot politieke en maatschappelijke hervormingen. Dat heeft de ambassadeur van de VS in Kenia, Michael Ranneberger, donderdag in Nairobi bekendgemaakt.
De gezant weigerde te zeggen om wie het precies gaat. Wel gaf hij aan dat het ministers, parlementsleden en hoge ambtenaren betreft uit de twee partijen die sinds vorig jaar in Kenia een coalitieregering vormen. De VS dreigen met een reisverbod en het blokkeren van leningen en hulpprogramma’s.
Volgens ambassadeur Ranneberger is de maatregel nodig om druk te zetten achter de Keniaanse ‘hervormingsagenda’, waarover vorig jaar afspraken zijn gemaakt. ‘Ondanks alle retoriek en commissies en gepraat en dergelijke is er niet veel gebeurd’, zo vatte Ranneberger het Amerikaanse ongenoegen samen.
De laatste maanden hebben de VS vaker duidelijk gemaakt dat zij weinig fiducie hebben in de wijze waarop Kenia zijn problemen aanpakt. De kritiek pakt extra gevoelig uit, omdat de Amerikaanse president, Barack Obama, de zoon is van een Keniaanse vader en dus volgens veel Kenianen het land juist gunstig gezind zou moeten zijn.
Jarenlang gold Kenia als een trouwe bondgenoot voor de VS en een land dat in de regio een stabiliserende factor was. Hieraan dreigde een einde te komen toen begin 2008 in heel Kenia geweld losbarstte na verkiezingsfraude. De regering van George Bush bemoeide zich toen zeer intensief met het politieke conflict.
Na enkele maanden kwam het op politiek niveau tot een akkoord. President Mwai Kibaki, de leider van de PNU, verklaarde zich bereid tot de vorming van een coalitieregering met de oppositiepartij ODM, onder leiding van Raila Odinga, die tot premier werd benoemd. Daarmee keerde ook de maatschappelijke rust terug.
Zeker zo belangrijk was echter dat beide partijen afspraken maakten over hervormingen, die een herhaling van de politieke en sociale chaos moesten voorkomen. Hierbij gaat het om een nieuwe grondwet, om landhervorming en om een grondige ‘schoonmaak’ binnen de politie en andere veiligheidsdiensten.
Ook zouden de politieke schuldigen aan het geweld, dat meer dan duizend mensen het leven kostte en tienduizenden op de vlucht deed slaan, voor het gerecht worden gebracht. Vrijwel geen van deze beloftes is nagekomen. Vandaar ook de druk van de nieuwe Amerikaanse regering.
Obama stelt zich hierbij op als iemand die het geboorteland van zijn vader, liefheeft, maar juist ook daarom meent te kunnen kastijden. Veel Kenianen zijn hiervoor uiterst gevoelig.
Hoewel de VS geen namen noemen, ligt een aantal personen als verdachten voor de hand. Onder hen zijn William Ruto, de minister van Landbouw en volgens kenners een van de belangrijkste aanstichters van het geweld in 2008. Ook de procureur-generaal, Amos Wako, geldt voor de Amerikanen als een tegenstander van hervormingen.
De Keniaanse regering heeft nog niet gereageerd op de uitlatingen van Ranneberger. Gezien eerdere reacties valt aan te nemen dat de leiders in het bewind-Kibaki in het openbaar zijn afkeuring over de Amerikaanse ‘inmenging’ zal afspreken, maar binnenskamers de harde woorden van de VS wel degelijk serieus zal nemen.
Dat laatste bleek enkele weken geleden al met het plotse ontslag van Husein Ali als hoofd van de Keniaanse politie. De regering probeert daarnaast ook te komen tot een landelijk tribunaal voor de berechting van de politieke geweldsplegers, zodat wordt voorkomen dat het Internationaal Strafhof deze zaak ter hand gaat nemen.
