'VS schenden op grote schaal mensenrechten'

Van onze medewerker

Tim Overdiek

NEW YORK

Met als motto 'mensenrechten zijn niet louter buitenlandse zaken' begint Amnesty een jaar durende campagne tegen de Verenigde Staten. Die moet het land ertoe bewegen eens in de spiegel te kijken. De Verenigde Staten staan bekend als niet-aflatend en gedreven criticaster van buitenlandse regimes en dictators.

Maar ook in eigen land is er het nodige mis, beweert Amnesty International. Oplegging en uitvoering van de doodstraf is het voornaamste bezwaar van de 37 jaar oude organisatie. De doodstraf is legaal in 38 staten en werd afgelopen jaar 74 maal uitgevoerd. Ruim 3300 gevangenen zijn ter dood veroordeeld.

Onnodig hard optreden van de Amerikaanse politie is een terugkerend verwijt in het 150 pagina's tellend rapport. 'Overal in het land worden duizenden mensen blootgesteld aan onafgebroken en opzettelijk geweld door agenten', schrijft Amnesty, dat de Verenigde Staten aanmerkt als 'de wereldleider in high-tech onderdrukking'.

Politie en gevangenissen hanteren soms dodelijke apparaten die elektroschokken veroorzaken.

Volgens Amnesty zijn sinds 1990 meer dan zestig mensen overleden nadat zij bij hun arrestatie werden blootgesteld aan pepergas. Vreemdelingen worden in afwachting van hun asielaanvraag ten onrechte tussen veroordeelde criminelen in gevangenissen geplaatst.

Het is Amnesty International verder een doorn in het oog dat de Verenigde Staten, samen met Somalië, nog steeds niet het verdrag hebben ondertekend dat in 1990 tijdens de Conventie voor het Recht van het Kind werd gesloten. Amnesty beseft dat er landen zijn die het verdrag wel hebben geratificeerd maar desondanks kinderarbeid onbestraft laten.

Met het rapport probeert de Amnesty-leiding een betere balans te vinden tussen geïndustrialiseerde en minder ontwikkelde landen. De organisatie ontving in 1977 de Nobelprijs voor de Vrede voor haar kruistocht tegen regeringen die hun burgers onrechtmatig behandelen.

In een eerste reactie zei woordvoerder James Foley van het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken geen problemen te hebben met Amnesty's onderzoek. 'Wij verwelkomen hun kritische blik op mensenrechten in de Verenigde Staten opdat wij de universele rechten van de mens en onze openheid als democratische samenleving blijven erkennen.'

Amnesty-vertegenwoordigers reizen de komende weken door de Verenigde Staten om de onderzoeksresultaten toe te lichten.

Het is volgens de organisatie niet de bedoeling om Amerika op één lijn te plaatsen met landen als China en Turkije, waar willekeurig burgers worden gearresteerd en mishandeld.