VS beginnen komende weken met evacuatie Afghaanse tolken

President Joe Biden en het Witte Huis bevestigden donderdag dat de eerste vluchten nog deze maand worden uitgevoerd. Ook andere westerse landen die betrokken waren bij de militaire missie in Afghanistan, zoals Nederland, bekijken of tolken kunnen worden weggehaald nu de veiligheidssituatie in het land met de dag verslechtert.

‘Onze boodschap aan deze vrouwen en mannen is duidelijk’, zei Biden in een toespraak waarin hij de terugtrekking uit Afghanistan verdedigde. ‘Als je wilt, is er een thuis voor je in de Verenigde Staten. We zullen naast je staan, net zoals jij naast ons stond.’ Behalve de tolken die de afgelopen twintig jaar voor het Amerikaanse leger hebben gewerkt, willen de VS ook andere Afghaanse medewerkers evacueren die wraakacties van de Taliban vrezen. Het gaat onder meer om chauffeurs, vertalers en administratief personeel.

Hoeveel Afghanen zullen worden geëvacueerd nu de Taliban oprukken, is onduidelijk. Volgens een Republikeins Congreslid zou het aantal, inclusief familieleden, kunnen oplopen tot 50 duizend. Een kleine 20 duizend Afghanen hebben tot nu toe een visum aangevraagd voor de VS. Volgens Biden hebben sinds zijn aantreden 2.500 Afghanen een speciaal immigrantenvisum gekregen. Minder dan de helft heeft tot nu toe hiervan gebruikgemaakt. De rest besloot voorlopig in Afghanistan te blijven.

Militaire luchtbrug

Ook is nog onduidelijk naar welke landen de Afghanen zullen worden gebracht – per militaire luchtbrug of met burgervliegtuigen. Zij moeten tijdelijk elders worden ondergebracht in afwachting van een besluit over hun visumaanvraag. Het Pentagon bevestigde donderdag dat diverse Amerikaanse bases in het buitenland worden overwogen. Een van deze bases zou de luchtmachtbasis Andersen zijn, op het eiland Guam in de Stille Oceaan.

In de jaren negentig van de vorige eeuw werden hier duizenden Iraakse Koerden ondergebracht, voordat ze werden toegelaten tot de VS. Een groot voordeel is dat Guam Amerikaans grondgebied is. Amerikaanse regeringsfunctionarissen noemden de afgelopen dagen ook Qatar, de Verenigde Arabische Emiraten en drie landen dicht bij Afghanistan. Het zou gaan om Tadzjikistan, dat aan Afghanistan grenst, en Oezbekistan en Kazachstan.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken heeft vorige week met zijn Tadzjiekse en Oezbeekse collega’s overlegd. Het Witte Huis wil om ‘veiligheidsredenen’ niets zeggen over welke landen in aanmerking komen. De evacuatie van de duizenden Afghanen moet voor 11 september zijn afgerond, als de Amerikaanse missie in het land wordt beëindigd. ‘Onze tijdlijn is om deze personen te verplaatsen naar een locatie buiten Afghanistan voordat we onze militaire terugtrekking voltooien’, aldus Bidens woordvoerder.

Te trage evacuatie

De Amerikaanse regering overweegt ook andere Afghanen versneld een visum te geven en het land uit te krijgen. Het gaat onder anderen om vrouwelijke journalisten, politici en activisten die mogelijk het doelwit zullen worden van de Taliban. Mensenrechtenorganisaties hebben Washington dringend gevraagd om ook hen te helpen.

Volgens Human Rights Watch (HRW) zijn de VS en de andere landen die militair actief zijn geweest in Afghanistan veel te traag met de evacuatie van hun Afghaanse medewerkers. ‘Snellere actie is nodig voor Afghanen en hun families die kunnen worden opgejaagd vanwege hun werk voor de coalitietroepen’, aldus Patricia Gossman van HRW vorige maand.

De Taliban zeggen dat de evacuatie van de tolken, die Amerikaanse en Navo-militairen hebben bijgestaan op patrouilles en tijdens militaire operaties, helemaal niet nodig is. In een verklaring benadrukte de beweging vorige maand dat de tolken niets te vrezen hebben. ‘Ze moeten wel berouw tonen voor hun daden in het verleden en in de toekomst niet deelnemen aan dergelijke activiteiten, die neerkomen op verraad aan de islam en het land’, aldus de strijdgroep.