Vrouw stapt naar rechter om identiteit donorvader te achterhalen

Voor zover bekend is het de eerste keer dat een donorkind via de rechter achter de identiteit van een ‘bekende’ donor probeert te komen. Eerder spande een groep donorkinderen al met succes een zaak aan tegen vruchtbaarheidsarts Jan Karbaat. Uit de dna-test waarmee de rechter instemde, bleek dat Karbaat zeker 49 donorkinderen met zijn eigen zaad had verwekt.

De 21-jarige Maria probeert al twee jaar lang meer te weten te komen over K34. Dankzij zijn donorpaspoort weet ze dat hij destijds rundveehouder was, blond steil haar had en een gezin met drie kinderen. Van dertien van zijn 56 andere donorkinderen kent Maria het bestaan; van hen is ze de een na oudste en de enige die nu naar de rechter stapt.

‘Ik ben er altijd van uitgegaan dat ik contact met hem kon zoeken’, zegt Maria, die zonder achternaam in de krant wil om niet de rest van haar leven vindbaar te zijn als zoekend donorkind. ‘Het beeld dat ik van hem had, was altijd vrij standaard: een vriendelijke meneer die mijn moeder hielp een kind te krijgen. De laatste jaren werd de wens om te weten wie hij is, steeds sterker. En waarom zou ik het niet willen weten? Hij is een deel van mijn identiteit.’

Alleenstaande vrouw

Haar moeder Hedda kwam als alleenstaande vrouw met een kinderwens in 1997 uit bij Rijnstate, nadat ze op aandringen van het ziekenhuis eerst zelf had geprobeerd een donor te vinden. Rijnstate werkte destijds met een loket voor anonieme donoren en een voor donoren die bereid waren hun anonimiteit op te geven voor hun kind. Hedda kon als alleenstaande moeder alleen kiezen voor een bekende donor, een zogeheten B-donor: volgens het ziekenhuis zou het kind op die manier later altijd meer informatie over de donor kunnen verkrijgen.

Toen Maria en Hedda in 2017 contact zochten met Rijnstate, kregen ze tot hun verbazing te horen dat K34 alsnog voor anonimiteit had gekozen. Voor de Wet donorgegevens kunstmatige bevruchting (WDKB), die in 2004 in werking trad, had het ziekenhuis alle donoren gevraagd of ze als ‘bekend’ wilden blijven doneren. K34 gaf daarop te kennen voortaan als anoniem de boeken in te willen. In 2018 zei hij tegen Fiom, de stichting gespecialiseerd in ongewenste zwangerschap en afstammingsvragen, te kennen dat hij van mening was veranderd omdat zijn vrouw niet wil dat hij contact met zijn nakomelingen zou krijgen.

Geheimhoudingsovereenkomst

‘Rijnstate heeft in het verleden verwachtingen gecreëerd bij Hedda en Maria’, vindt hun advocaat Mark de Hek. ‘Vervolgens hebben ze er actief aan bijgedragen dat die verwachtingen niet nagekomen hoefden te worden, bijvoorbeeld door de donor actief te benaderen en een geheimhoudingsovereenkomst met hem te sluiten.’ De WDKB verbiedt sinds 2004 het anoniem doneren van sperma.

Rijnstate heeft hem schriftelijk laten weten dat het niet anders kan dan de keuze van de donor te respecteren, daarbij verwijzend naar de WDKB. ‘Het ziekenhuis zegt niet in de positie te zijn om te kiezen tussen de belangen van de donor en van Maria en Hedda en vindt dat de rechter hierover moet oordelen.’

‘Ik ben niet uit op een plekje aan zijn keukentafel of een deel van de erfenis’, zegt Maria. ‘Dat hij geen contact wil, kan en wil ik niet veranderen. Ik wil gewoon weten wie hij is, zodat ik hem kan googelen en een brief kan schrijven.’

_{Waar interessante en spraakmakende verhalen online en in de krant ophouden, gaat het Volkskrantgeluid verder. Wat is een zwart gat precies? En hoe gaat het eraan toe in tbs-klinieken? Onze verhalenmakers leggen het uit.}