‘Vroeger speelden we weleens te veel’

UTRECHT Bang dat het afgelopen was met Gem? Nee, dat is frontman Maurits Westerik nooit geweest. Zelfs op de avond dat gitarist Bas de Graaff opstapte, was er geen twijfel: ‘We waren wel teleurgesteld, maar Vinnie, Jeroen en ik keken elkaar aan en wisten dat het goed zou komen.’

‘Vinnie’ is gitarist Vincent Lemmen. Hij zit naast Westerik in het café aan het Utrechtse Janskerkhof. ‘Jeroen’ is bassist Jeroen Kikkert. Van de vijf bandleden die de eerste twee platen Tell Me What’s New (2004) en Escapades (2006) opnamen, zijn er nog drie over. Niet lang voor De Graaff de band verliet, had namelijk ook drummer Ilco Slikker zijn vertrek aangekondigd. Wouter Rentema nam zijn plaats in. Voor De Graaff kwam geen vervanger. Lemmen werd leadgitarist, terwijl Westerik nu zelf de tweede gitaar bespeelt.

Gem is een andere band geworden. Vandaar dat het uitstekende derde album de titel New draagt: nieuwe bezetting, nieuw geluid, nieuw elan. Het nieuwe Gem klinkt minder rauw, maar helder. Gisteren speelde de band op twee Bevrijdingsfestivals; vrijdag begint in thuisstad Utrecht de clubtournee. ‘Het ging allemaal verschrikkelijk snel’, blikt Lemmen terug. ‘Toen we Tell Me What’s New uitbrachten, bestonden we nog geen jaar. Daarna was het drie jaar lang spelen, spelen, spelen. Tweede album opnemen en daarna wéér spelen, spelen, spelen.’

Slikker en De Graaff konden het gewoon niet meer opbrengen. ‘Het kostte enorm veel energie en daar kregen ze het steeds zwaarder mee’, zegt Westerik. ‘Ze hadden ook andere ambities dan alleen maar in een band spelen. Dat begrijp ik wel. Neem bijvoorbeeld onze Duitse tournee: die was zwaar. Je gaat met nul euro weg en komt ook weer met nul euro thuis. Dan heb je wel een geweldig leuke tournee gehad, maar de huur is nog niet betaald. Je moet het echt héél graag willen, en dat was bij Ilco en Bas niet meer het geval.’

En daar diende zich, drie jaar na de bliksemstart, het eerste onvermijdelijke evaluatiemoment aan: hoe nu verder? Wat wilde Gem precies? ‘We stelden onszelf allemaal de vraag: waarom doen we dit?’, zegt Lemmens. ‘Bij Bas en Ilco leidde die vraag tot het inzicht dat ze wilden stoppen, maar ik ging juist inzien hoe tof ik het allemaal vind. Ik wil wél alleen maar in een band spelen.’

De band besloot desondanks even rust te nemen. Even geen optredens te doen. Het was, in de woorden van Westerik, ‘het beste besluit dat we ooit namen’.

‘We hadden die adempauze nodig. We ontspanden. Gingen weer samen naar muziek luisteren en platen uitwisselen. In die relaxte sfeer kwamen de goede liedjes vanzelf.’

Een van de platen was London Calling, het meesterwerk van The Clash uit 1979. Westerik legt uit: ‘Op onze eerste albums hebben we duidelijk voor één rockgeluid gekozen. Op London Calling hoor je dat een harde rockband ook gevarieerd kan klinken: er staan rustige liedjes op, uitstapjes naar andere genres en liedjes die heel poppy zijn, maar toch is het een eenheid.’

Gem wilde zich een ander geluid aanmeten en daar hoorde, zo werd besloten, ook een nieuwe producer bij. Frans Hagenaars, de huisproducer van het Excelsior-label die de eerste twee Gem-platen opnam, was het daar van harte mee eens. De bandleden stelden lijstjes op van producers met wie ze graag zouden samenwerken. De Brit Greg Haver (o.a. Super Furry Animals, Manic Street Preachers) stond hoog op die lijstjes – en op zijn MySpace-pagina troffen ze een bemoedigende boodschap aan: ‘Neem gerust contact op. Ik luister wel degelijk naar alles dat me wordt toegestuurd. Wees niet verlegen als je graag wilt dat ik je plaat opneem; ik zeg vaak ja.’

Dat zei hij ook tegen Gem. Sterker: tijdens een nachtelijke internetchat bleek hij zo ongeveer alles over Gem te weten. De samenwerking leverde een plaat op die even fris van de lever klinkt als Tell Me What’s New, maar dan op een lichtvoetig rockende manier. Gem neemt vanaf vandaag een voortreffelijke collectie liedjes mee op tournee. En het tourschema is niet meer zo moordend als voorheen.

‘Vroeger speelden we wel eens wat te veel’, zegt Westerik. ‘Als je tegen elk klein Nederlands festival ja zegt, dan merk je daarna in de clubs dat eigenlijk iedereen je al ergens gezien heeft. Nu zijn we iets selectiever, maar we spelen nog altijd bovengemiddeld veel. En bovengemiddeld graag, denk ik.’