Nieuws
Voorlopig komt er geen Europees investeringsfonds voor industrie
De Europese Commissie stelt voorlopig geen nieuw Europees investeringsfonds voor als antwoord op de Amerikaanse Inflation Reduction Act (IRA). De Commissie wil de Europese industrie nu allereerst beschermen door de regels voor het verlenen van staatssteun te versoepelen.
Daarnaast wil ze geld gebruiken uit bestaande fondsen, zoals het energieplan RePowerEU en het Europees Herstelfonds, dat tijdens de coronapandemie werd ingesteld. Dit staat in een conceptversie van het Green Deal-industrieplan dat de Europese Commissie woensdag zal presenteren.
In Europa is onrust ontstaan door de Amerikaanse IRA, een pakket van bijna 370 miljard dollar aan subsidies voor schone technologie. Bedrijven komen alleen in aanmerking voor dit geld als ze op Amerikaanse bodem produceren. Daarom vrezen de EU-landen dat bedrijven in groene technologie hun investeringen naar de Verenigde Staten zullen verleggen, ook omdat energie daar veel goedkoper is.
De lidstaten van de EU zijn het echter niet eens over het antwoord van de EU. Frankrijk en andere landen vinden dat de regels voor staatssteun in Europa moeten worden versoepeld. Daarnaast pleiten zij voor een nieuw Europees investeringsfonds voor schone technologie, te financieren met gezamenlijke EU-leningen. Als Amerika zijn industrie steunt, kan Europa niet achterblijven, vinden zij.
Marktverstoring
Nederland en andere landen staan huiverig tegenover het versoepelen van de regels voor staatssteun omdat daardoor de interne Europese markt wordt verstoord. Ook zijn zij tegen een nieuw Europees investeringsfonds. Volgens minister Kaag van Financiën en premier Rutte heeft Europa ruimschoots voldoende in kas, omdat het geld uit het Herstelfonds en RePowerEU nog lang niet is besteed.
De Europese Commissie wil Europese bedrijven steunen door de regels voor staatssteun te versoepelen. Dat heeft nadelen, erkent zij. Grote en rijke landen als Duitsland hebben meer financiële ruimte om hun eigen industrie te steunen dan armere en kleinere landen. Tijdens de coronapandemie werden de regels voor het verlenen van staatssteun ook al versoepeld. Uiteindelijk bleek 77 procent van de staatssteun te zijn verleend door Duitsland en Frankrijk, bleek uit een recente brief van de commissaris voor Mededinging, Margrethe Vestager.
Daarom moeten armere EU-lidstaten een bijdrage van de EU krijgen om hun industrie te steunen. Dat zal vooral gebeuren met geld uit het energieplan RePowerEU en andere fondsen, waardoor tot 2030 meer dan 380 miljard euro in de groene transitie zal worden geïnvesteerd.
De plannen voor een nieuw Europees investeringsfonds zijn vooruitgeschoven naar de middellange termijn, aldus de Commissie. Voor de zomer van 2023 zal zij voorstellen doen voor een Europees Soevereiniteitsfonds, in het kader van de herziening van de meerjarenbegroting van de EU.
De conceptversie van het GreenDeal-industrieplan kan nog worden veranderd. Uiteindelijk zullen de Europese regeringsleiders het eens moeten worden over Europees industriebeleid. Een eerste bespreking van het plan zal plaatsvinden op de EU-top van 9 februari.
