Voorkomt groep egoïsten klimaatramp?

Volgens die wiskundige theorie konden massavernietigingswapens juist door hun afschrikkende werking bijdragen tot het bewaren van de vrede. ‘Op advies van Thomas Schelling, die daarvoor later de Nobelprijs kreeg, besloten zowel de VS als de toenmalige Sovjet-Unie alleen in atoomwapens te investeren en niet in verdedigingsmechanismen. Dat hield de dreiging en daarmee de vrede in stand.’

Heel rationeel, maar helaas is het klimaat geen rationele tegenspeler: dreigen helpt niet.

De uitkomst van de klimaattop in Kopenhagen komt dan neer op de vraag: kan een groep egoïstische spelers een mogelijke klimaatramp voorkomen?

Science Palooza schetst een boeiend én ontluisterend experiment: Een groep studenten moest beslissen hoeveel ze zouden investeren om een eventuele ramp af te wenden die, als hij plaatsvindt, iedereen in de groep zou treffen. ‘De spelsituatie leek veel op het speelveld tijdens de klimaattop. In een groep zaten zes spelers (in Kopenhagen 15.000 afgevaardigden), en iedereen kreeg 40 euro om mee te spelen (in Kopenhagen het bbp van hun land). Als de spelers in tien ronden in totaal 120 euro aan ramppreventie ophaalden, mochten ze al het geld dat ze overhielden houden.

‘Maar als ze de 120 euro gezamenlijk niet opbrachten, was er een grote kans dat de wereld ten onder zou gaan, in de vorm van het verlies van al het geld. De speltheorie voorspelt dat als de kans op een ramp groter dan 50 procent is, de studenten de ramp voorkomen als ze behalve egoïstisch ook rationeel zijn.’ Maar helaas: zelfs als de ramp met 90 procent kans plaatsvond, haalden lang niet alle groepen die aan het experiment meededen de ondergrens van 120 euro.

Op de site geeft Science Palooza naar aanleiding van dit experiment tips om een mogelijke ramp te voorkomen. Een daarvan zal klimaatsceptici fascineren: ‘Zorg voor breed gevoelde urgentie en overeenstemming over de kans op de ramp (in het onderzoek daalden de bijdragen dramatisch bij een rampenkans onder de 90 procent).’

ZAND EROVER

Veel reacties deze week op de columns van Max Pam en Bert Wagendorp over het fiasco van de Noord-Zuidlijn en de ijzerenheinigheid waarmee bestuurders willen doorgaan.

‘Ik woon in Peking, schrijft een reageerder, ‘en daar graven ze achter elkaar tunnels voor metro-lijntjes. Heel gewoon, normaal Chinees volk. Ja, de stad heeft slechts 16 miljoen inwoners, een schijntje vergeleken bij A’dam, dat weet ik ook wel, maar hier zijn alle musea open. Ik begrijp het ook niet. Zelfs met de Kerst. Het is een belachelijk volk, nooit van westerse waarden gehoord.’

Reageerder Eric Kemperman wijst op wat in België bekendstaat als ‘grote nutteloze werken’, ongebruikte of onafgewerkte grootschalige openbare werken: een metrolijn in Antwerpen. ‘Daar kwamen ze er na verloop van tijd (jaren tachtig) ook achter dat een metro veel te duur werd: alles dichtgegooid.

‘Laten ze dat in Amsterdam ook doen, en al die miljarden die anders in de bouwputten verdwijnen, gebruiken om op een andere manier het openbaar vervoer te verbeteren. De Noord-Zuidlijn: 20 km voor (nu) 3,1 miljard, wordt waarschijnlijk 6 of 7 miljard euro. Reken eens uit wat je daar allemaal voor kan doen.’ Zand erover, vinden de meeste reageerders. Dat heeft nog andere voordelen. Voor het Gemeentelijk Vervoersbedrijf bijvoorbeeld, schrijft een van hen. ‘Het ontslaat ze van de zorg voor nog eens een aantal roltrappen erbij. Onlangs was er een roltrap op CS drie weken buiten gebruik. Inmiddels staan er op de Nieuwmarkt twee stil, één voorzien van de tekst: ‘Deze roltrap wordt gerepareerd en is buiten gebruik, van 7 t/m 28 december.’ Is dat repareren nou zo moeilijk? Bij een meer dan honderd jaar oude techniek zou dat toch moeten meevallen. Bij de Bijenkorf of C & A duurt het maximaal een uur’, aldus een reageerder.

Henk Müller