Vooral in het Westen is corruptie een schande

Reden 1: buiten het Westen is men veel minder verontwaardigd over alle FIFA-schandalen.

De Engelse krant The Telegraph onthulde dinsdag dat voormalig voetbalbestuurder Jack Warner en zijn familie 1,4 miljoen euro aan steekpenningen zouden hebben ontvangen van een bedrijf uit Qatar. De betalingen volgden nadat het land het WK van 2022 kreeg toegewezen. Het geld kwam van een bedrijf dat toebehoorde aan Mohammed Bin Hammam. De oud-vicevoorzitter van de FIFA haalde het toernooi met succes naar Qatar, voordat hij vanwege beschuldigingen van corruptie uit zijn functie werd gezet.

Toeval was het hoogstwaarschijnlijk niet dat een Engelse krant het nieuws naar buiten bracht. Want of het nu de corruptie binnen de wereldvoetbalbond is of de deplorabele toestand waarin de stadionbouwers in Qatar hun werk moeten doen: vooral het Westen lijkt geïnteresseerd in de pijnpunten van de gastlanden, die de grote toernooien van de afgelopen en de komende jaren voor hun rekening nemen.

Twee Amerikaanse senatoren schreven FIFA-voorzitter Blatter deze week een brief, waarin ze hem vroegen de toewijzing van het WK 2018 in Rusland te herzien. Als reden voerden ze de Russische bezetting van het Oekraïense schiereiland de Krim aan.

De Republikeinse senatoren, uit Illinois en Indiana, trekken een vergelijking tussen Rusland en Joegoslavië. Dat land werd na het bloedige uiteenvallen verboden deel te nemen aan het EK van 1992 en het WK van 1994. Volgens de twee Amerikanen vertoont Rusland 'het zelfde schaamteloze gebrek aan respect voor de fundamentele principes van de FIFA en het internationale recht'.

Engelse parlementsleden deden deze week een soortgelijke oproep aan Blatter, al betreft hun mikpunt het WK in Qatar. De FIFA zal hun raad vrijwel zeker negeren. Blatter heeft het sinds 2010 al niet meer zo op de Engelsen. Hij noemde ze 'slechte verliezers' sinds hun WK-bid het aflegde tegen dat van Rusland en ze hun gal spuwden over de stemmenverdeling.

Reden 2: corruptie in Qatar betekent nog geen teruggave van het WK.

In de reglementen valt nergens letterlijk te lezen dat een land dat stemmen ronselt in ruil voor geld, het WK terug dient te geven. Maar als de FIFA de negatieve berichtgeving zat is en alsnog besluit om het WK van Qatar af te pakken, kan dit. Elke grote sportbond laat precies genoeg grijs in zijn spelregels om te kunnen ingrijpen. Bovendien is het WK eigendom van de FIFA.

Hoe groot de kans is dat zoiets gebeurt met Rusland of Qatar, waar ook de kwestie over spelen in de zomer of winter de FIFA hoofdbrekens bezorgt? Die is zo goed als nihil. De grootste sporttoernooien hebben bijna altijd doorgang gevonden. De periodes van de grote oorlogen buiten beschouwing gelaten, werden alle Olympische Spelen volgens plan uitgevoerd. Ook die van Berlijn in 1936, met Hitler al aan de macht.

Over de mensenrechten in China (Zomerspelen 2008) en Rusland (Winterspelen 2014) werden in de media pittige discussies gevoerd. Toch zag het Internationaal Olympisch Comité geen reden de toewijzing te heroverwegen. Sport en politiek mogen niet vermengd worden, luidde steeds de repliek.

De FIFA stapte sinds het eerste WK in 1930, exact één keer op een ander gastland over. In 1986 nam Mexico de plaats in van Colombia, dat drie jaar voor het toernooi in grote financiële nood verkeerde. Het land had zelf de FIFA benaderd. Hoewel een zware aardbeving in september 1985 Mexico en de FIFA opschrikte, kon het toernooi het jaar erop gewoon doorgaan.

Reden 3: Blatter kan aanvoeren dat de grote schoonmaak al is ingezet.

De duistere gang van zaken rond geronselde stemmen en chantabele sportbestuurders bij de FIFA doet denken aan een ander recent groot sporttoernooi. Tien IOC-leden werden vanwege betrokkenheid bij een omkoopschandaal rond de Winterspelen van 2002 in Salt Lake City uit hun functie ontheven. IOC-baas Rogge kondigde aan schoon schip te maken in zijn organisatie. En de Spelen? Die werden gewoon gehouden.

Blatter heeft die gekopieerd. Elf van de 24 leden van zijn uitvoerend comité die in 2010 voor een WK in Qatar stemden, zijn al vertrokken bij de FIFA. Bovendien, zo zei de Zwitser onlangs, zullen de politieke en mensenrechtensituaties van de kandidaat-landen een grotere rol bij de toewijzing van WK's gaan spelen.

Reden 4: de bouw van stadions en hotels is al begonnen.

Omdat het de afgelopen jaren niet heel erg vlotte met de bouw van de stadions voor het WK in Brazilië, drong een vraag zich geregeld op: kon de FIFA zich nog terugtrekken uit het Zuid-Amerikaanse land, dat alle deadlines stelselmatig negeert?

In de praktijk zou zoiets kunnen. Uitwijken naar Engeland of Duitsland, typische voetballanden waar tal van grote stadions wekelijks worden gebruikt, lijkt een peuleschil. Maar de praktijk is anders. Op het moment dat de FIFA zich aan Brazilië (en Qatar) verbond als WK-organisator, werden ook dure contracten getekend met bedrijven en investeerders. Stadions en hotels zijn al in aanbouw.

Eén man heeft in elk geval ongelijk gekregen over Qatar en het WK. Andrew Jennings, de Britse luis in de FIFA-pels, wist het in juni 2011 nog zeker toen nieuwe corruptiebeschuldigingen in de bond oprispten. 'Binnen een jaar zal de toewijzing van het WK in 2022 worden herzien en krijgen de VS het WK', zei hij destijds.

undefined