'Voor wie werken ze eigenlijk?'

Washington ‘Mijn God’, verzucht een medewerkster van de senaat in mantelpak tegen haar collega als ze de lift uit stapt. In de gang van het senaatsgebouw staat een grote groep demonstranten. Ze komen verhaal halen bij hun senator, die voor president Obama’s rampzalige gezondheidszorgplan wil stemmen.

De burgers pik je er zo uit tussen de ambitieuze jeunesse dorée met dassen of hakjes die normaliter het Congres bevolkt: sportschoenen, honkbalpetjes, grijze baarden, dikke buiken. ‘Wij zijn de boertjes uit de bergen’, grapt een man die om drie uur is opgestaan om van North Carolina naar de hoofdstad te rijden. Als de meute lawaaiig wordt, maant de Capitoolpolitie ze vriendelijk tot rust.

Maar de hele demonstratie, een paar duizend man, is binnengelaten. Met hun spandoeken ‘Obamazorg = socialisme’ en ‘Het enige dat ik voor Kerstmis wil, is vrijheid’. Ze moeten alleen even door een detectiepoortje lopen en hun tassen laten scannen.

In de Tweede Kamer mag hoogstens een delegatie naar binnen om een petitie aan te bieden. In de senaat bezetten de verontwaardigden comfortabele fauteuils in de ontvangstruimte van hun senator. ‘Natuurlijk’, zegt een van hen. ‘Dit zijn onze gebouwen. Wij hebben er toch voor betaald?’

Een medewerker van senator Lieberman bevestigt: ‘Het zijn publieke gebouwen, dus we hebben geen keus. Iedereen mag hier binnen’. Omdat zijn senator misschien tegen gaat stemmen, zijn op één dag 1.500 telefoontjes en 4.000 e-mails van kiezers binnengekomen. Buiten vormt zich een lange rij om een briefje achter te laten voor de senator. ‘Als hij Nee stemt, wordt hij de redder van de natie’, hoopt een demonstrant.

Eerder, buiten op het grasveld, geselen sprekers de gezondheidswet, die 30 miljoen onverzekerden verzekert en een polis verplicht stelt. De Democratische meerderheid in de senaat wil de wet er nog voor Kerstmis door hebben.

‘Dit plan gaat niet over zorg, het gaat over het opleggen van overheidscontrole’, zegt de Republikeinse senator Tom Coburn, ‘25 jaar arts en tweemaal kanker overleefd dankzij het beste gezondheidsstelsel ter wereld’. Gejuich. ‘Jullie willen de vrijheid terug die volgens de grondwet van jullie is’, zegt Coburn. ‘Kill the bill! Kill the bill!’, scandeert de menigte.

Steeds hebben de sprekers het over de heilige documenten waarmee de Verenigde Staten zijn gesticht. ‘Regeringen worden geïnstalleerd tussen de mensen en ontlenen hun macht aan de instemming van de geregeerden’, citeert de rechtse talkradio-ster Laura Ingraham de Onafhankelijkheidsverklaring. Dan spreekt ze rechtstreeks tot de beroemde witte koepel: ‘Dames en heren daarboven in het Congres: U heeft niet langer onze instemming.’

De demonstranten wordt opgedragen naar binnen te gaan en de senator uit hun staat op te zoeken. ‘Blijf wel respectvol!’ In Amerika wordt sterk gevoeld dat Congres en regering van het volk is. Afgevaardigden moeten echt verantwoording afleggen aan de kiezers van hun staat of district.

Maar de demonstranten uit North Carolina die vandaag voor het kantoor van hun senator Kay Hagan staan, zijn ontevreden. ‘Een waardeloze senator. Ze is er niet, ze durft niet met ons te spreken’, zegt een gepensioneerde leraar. ‘Voor wie werken ze hier eigenlijk?’

Hagan is nog wel met de andere Democratische senatoren op het Witte Huis, waar Obama ze bezweert geschiedenis te schrijven en voor de wet te stemmen. Hagan gaat dat ook doen. Haar medewerkers nemen de petities en brieven in ontvangst en beloven handenwringend dat ze de senator alle meningen zal overbrengen.

De demonstranten gaan in een lange rij staan om het gastenboek te tekenen met uitroepen als ‘STEM TEGEN!!!’. Meer kunnen ze niet doen. ‘Naar de mensen die haar geld hebben gegeven voor haar campagne luistert ze wel’, moppert Heidi Burgess.

Ze heeft haar kinderen in de auto geladen en is in zes uur naar Washington gereden. ‘Zo kunnen ze geschiedenis meemaken.’ De kinderen kijken verveeld in de dure koffietafelboeken van de senator, hun schoenen op de bank. ‘Normaal zouden ze dat niet mogen, maar nu denk ik: doe maar raak’, zegt hun moeder, die zich alweer opmaakt om terug te rijden.

Binnen krijgen de telefonisten het ene na het andere telefoontje: ‘Ik zal de senator uw mening overbrengen’. En Kay Hagan? Maakt alle protest indruk op haar? ‘Ik heb de laatste tijd veel mensen gesproken die tegen de zorgwet zijn’, zegt ze de volgende ochtend. ‘Ik luister altijd naar de burgers van North Carolina. Maar uiteindelijk stem ik volgens mijn geweten.’