Volgens de rechtbank Amsterdam gaf Willem Holleeder opdracht tot vijf moorden

Donderdag kreeg Willem Holleeder te horen dat hij de rest van zijn leven in de gevangenis moet doorbrengen. Na een strafzaak die bijna anderhalf jaar duurde, deed de Amsterdamse rechtbank uitspraak. Volgens de rechters gaf Holleeder opdracht tot vijf liquidaties.

Cor van Hout (1957-2003)

Op 24 januari 2003 maakt een kogelregen een einde aan het leven van Cor van Hout, een jeugdvriend van Willem Holleeder. In de jaren tachtig ontvoeren deze ‘bloedgabbers’ samen met twee anderen, Freddy Heineken en diens chauffeur Ab Doderer. Van Hout krijgt bovendien een relatie en kinderen met Willems zus Sonja.

Maar medio jaren negentig raakt het tweetal gebrouilleerd. In 1996 wordt al eens gepoogd om Van Hout te liquideren. Volgens de aan alcohol verslaafde crimineel zit het concurrerende duo Sam Klepper en John Mieremet hierachter. Hij voelt zich bovendien verraden door zijn beste vriend: Willem Holleeder haalt juist in die periode de banden aan met dit beruchte duo.

Zussen Sonja en Astrid Holleeder zijn er – net als het OM - van overtuigd dat hun broer de opdracht gaf voor de liquidatie van Van Hout in 2003. Het motief zou vermogen zijn. De avond na de moord staat Willem bij Sonja op de stoep. Hij zou de erfenis van Cor hebben opgeëist.

Willem Holleeder gaf de opdracht voor de liquidatie van Van Hout niet alleen, stelden de aanklagers tijdens het proces. Samen met Dino S. en Stanley Hillis zou hij een criminele organisatie hebben gevormd, het zogenoemde ‘driemanschap’. Hillis werd in 2011 geliquideerd, Dino S. zit een levenslange celstraf uit voor liquidaties van Kees Houtman en Thomas van der Bijl.

Dit driemanschap maakte gebruik van twee moordcommando’s, aldus het OM. Een groepering rondom huurmoordenaar Jesse R. – die eveneens een levenslange celstraf uitzit. De andere partij die de ‘Alkmaarse groep’ wordt genoemd, zou vooral bestaan uit mannen met een Turkse achtergrond.

Van Hout zou geliquideerd zijn door de ‘groep Jesse R.’. Kroongetuige Fred R. heeft hierover verklaard. Huurmoordenaar Jesse R. zou hem na de moord hebben verteld dat hij de schutter was.

Robert ter Haak (1969-2003)

Cor van Hout is niet het enige slachtoffer op 24 januari 2003. Speedbotenhandelaar Robert ter Haak staat naast Van Hout tijdens de criminele afrekening. Hij raakt ook gewond en overlijdt twee weken later in het ziekenhuis. Het verhaal gaat dat hij die dag de ‘lokker’ was. Hij zou op verzoek van een tussenpersoon een afspraak met Van Hout hebben gemaakt in een Chinees restaurant in Amstelveen, zodat de huurmoordenaars wisten waar ze hun doelwit konden vinden.

Willem Endstra (1953-2004)

Op 17 mei 2004, rond het middaguur, verlaat Willem Endstra zijn kantoorpand op de Amsterdamse Apollolaan. De vastgoedbankier vreest al lange tijd voor zijn leven. ‘Ik loop gewoon weg als ze eraan komen’, zou Endstra die dag nog tegen zijn zakenpartner David Denneboom hebben gezegd.

Maar die kans krijgt hij niet. Terwijl Endstra met Denneboom bij de auto staat te praten, klinken er schoten. Endstra wordt dodelijk geraakt. Denneboom krijgt een kogel in zijn knie, maar overleeft de aanslag.

Volgens verschillende getuigen was Willem Holleeder voorafgaand aan de liquidatie boos op Endstra. ‘Stoom uit zijn neus.’ Reden: Endstra sprak heimelijk met de politie, en Willem wist dat.

Aanvankelijk is de relatie tussen de Heinekenontvoerder en de vastgoedmiljonair goed. In de jaren negentig investeert Holleeder een deel van zijn criminele vermogen bij Willem Endstra. Hij doet zelfs klussen voor de vastgoedbankier, en fungeert als tussenpersoon tussen Endstra en andere criminelen die hun zwarte geld willen beleggen. Zo brengt John Mieremet miljoenen aan misdaadwinsten onder bij Endstra.

Alleen: als deze criminele klanten hun geld terug willen, geeft Endstra niet thuis. En dat zet kwaad bloed in misdaadkringen. Zo geeft beroepscrimineel Mieremet in 2002 in De Telegraaf een interview over deze ‘bankier van de onderwereld’, waarin hij vertelt dat Holleeder Endstra’s bewaker is. In de onderwereld slaat het interview in als een bom. De druk op Endstra neemt verder toe. Banken trekken hun handen van hem af en criminelen vrezen dat ze hun geld kwijt zijn.

Tijdens het proces benadrukte Holleeder keer op keer dat Endstra zijn vriend was, en dat het anderen waren die een motief hadden om hem te liquideren. Het OM gelooft dit niet. Holleeder werd in 2007 al veroordeeld voor de afpersing van de vastgoedmagnaat. Voor zijn dood, tijdens geheime ‘achterbankgesprekken’ met de politie, vertelt Endstra hierover. Hij maakte ook dagboekaantekeningen. Volgens Astrid wist haar broer niet alleen dat Endstra met de politie praatte, maar wist hij ook dat Endstra een moordopdracht had gegeven om zijn afperser Holleeder te liquideren.

Het OM stelt dat Endstra werd geliquideerd door de groep-Alkmaar. Het driemanschap van Holleeder, Hillis en Dino S. zou via tussenpersonen de opdracht voor de moord hebben gegeven.

John Mieremet (1960-2005)

Op 2 november 2005 wordt Mieremet geliquideerd in Thailand. Hij inspecteert die ochtend bouwwerkzaamheden in een vakantiepark waarin hij heeft geïnvesteerd. Een westers uitziende man met een motorhelm op, schiet hem dood.

Aanvankelijk zijn John Mieremet en Sam Klepper criminele concurrenten van Cor van Hout en Willem Holleeder. Het duo Mieremet en Klepper begint met hasjhandel en overvallen. In de jaren negentig klimmen deze jeugdvrienden snel op de sociale ladder van de Amsterdamse misdaadwereld. Klepper en Mieremet vormen het beruchte duo Spic & Span, omdat ze op efficiënte wijze hun tegenstanders in het criminele circuit zouden ‘opruimen’. Eind jaren negentig raakt Holleeder bevriend met Klepper en Mieremet. Volgens het OM drijft Holleeder uiteindelijk een wig tussen de jeugdvrienden: Sam Klepper moet weinig van de crimineel uit de Jordaan hebben. Mieremet is aanvankelijk wel gecharmeerd van Holleeder.

Maar ook deze vriendschap bekoelt. In 2002 is Mieremet al het slachtoffer van een mislukte moordpoging. Mieremet verklaart dat Willem Holleeder erachter moet hebben gezeten. Volgens de aanklagers oefent Mieremet na deze aanslag steeds meer druk uit op Endstra. De crimineel wil zijn geld terug.

‘Dit stond haaks op de belangen van het driemanschap’, aldus het OM. ‘Het driemanschap probeerde immers juist zo veel mogelijk geld aan Endstra te onttrekken voor zichzelf.’ Volgens de aanklager werd de moord in Thailand gepleegd door het Alkmaarse moordcommando.

Kees Houtman (1959-2005)

Op de dag dat John Mieremet wordt doodgeschoten in Thailand, wordt ook in Amsterdam een moord gepleegd. Op 2 november 2005 sterft hasjhandelaar Kees Houtman op de oprit van zijn huis in Osdorp.

‘Ik kon hem nog één kus geven voor het licht uit zijn ogen verdween’, vertelde de weduwe Houtman op de 47ste zittingsdag in november. ‘Mijn leven stopte met het dichtritsen van de lijkzak.’

De uitvoerders van deze moord werden al veroordeeld in het aanpalende Passage-proces. Het gaat om huurmoordenaar Jesse R. en Peter la S. – de laatste werd in ruil voor strafhalvering kroongetuige. Peter La S. verklaarde dat hij tien dagen voor de moord samen met Jesse R. Willem Holleeder tegenkwam op het Amsterdamse Gelderlandplein. Volgens de kroongetuige besprak Jesse R. de voorgenomen liquidatie, en heeft Holleeder gezegd: ‘Osdorp eerst.’ Ofwel: eerst de moord op Kees Houtman, daarna volgen andere liquidaties.

Kees Houtman werd afgeperst door Holleeder. Deze werd daar in 2007 ook voor veroordeeld. Uit verklaringen van Thomas van der Bijl blijkt dat Houtman zich in het nauw gedreven voelde door Holleeder. De hasjhandelaar zou plannen hebben gehad om Holleeder te laten liquideren. Volgens het OM is dat de reden dat het driemanschap Houtman dood liet schieten.

Thomas van der Bijl (1956-2006)

Op 20 april 2006 wordt kroegbaas Thomas van der Bijl doodgeschoten in zijn café De Hallen, terwijl hij aan het stofzuigen is. Ook hij heeft voor zijn dood gezegd dat áls hij zou worden doodgeschoten, Willem Holleeder erachter zou zitten. Aanleiding voor Van der Bijls angst waren de gesprekken die hij voerde met de politie.

‘Mijn vader was een boef, maar deed geen vlieg kwaad’, vertelde zijn dochter vorig jaar in de zittingszaal. ‘Maar mijn vader had wel een hekel aan verraders en dat is de reden dat hij is vermoord. Hij kon er niet tegen dat de moordenaars van zijn beste vriend, Kees Houtman, ermee weg konden komen.’

Volgens het OM wist Van der Bijl veel over Holleeder, en was hij ervan overtuigd dat Holleeder achter de moorden op Houtman en Van Hout zat. De kroegbaas en Holleeder kennen elkaar al uit de tijd van de Heineken-ontvoering. Van der Bijl is bovendien een goede vriend van Cor van Hout. ‘Het feit dat hij met de politie sprak en daarmee een risico vormde voor de verdachte en daarmee ook voor het driemanschap, was al voldoende reden om hem te liquideren’, aldus de aanklagers.

Kroongetuige Fred R. verklaarde dat deze moordopdracht afkomstig was van Dino S., en dat Holleeder op de achtergrond fungeerde. De uitvoerders van de moord zouden afkomstig zijn uit de groep rondom Jesse R.

Sonja Holleeder heeft verklaard dat haar broer voor de moord eens bij haar thuis kwam en haar vroeg om een foto van kroegbaas Van der Bijl. Aanvankelijk had Sonja geen zin om de dozen met foto’s te doorzoeken – door de vele politie-invallen was het een rommeltje. Maar haar broer bleef aandringen. Uiteindelijk ging Sonja toch zoeken, en gaf ze een foto met Van der Bijl op een kinderfeestje.