Virtueel wachten

Brigit (16), Iris (14), Niek en Wesley (beiden 17) zijn zojuist met 85 kilometer per uur gelanceerd naar zestig meter hoogte. Een aanrader, vinden ze, dat ritje in de Space Shot. Al duurt die populaire attractie in het themapark Six Flags wel wat kort. 'We hebben eindeloos in de rij gestaan; meer dan drie kwartier. Terwijl het ritje veertig seconden duurde', klaagt Wesley voordat hij zich haast naar de volgende attractie.

Geen grotere irritatie, blijkt uit enqus onder bezoekers van themaparken zeker in de vakantieperiodes dan het wachten voor attracties. Terwijl de toegangsprijzen vaak fors zijn. Daarom hebben de grote parken in de Verenigde Staten (waaronder Disney World en Six Flags) slimme systemen verzonnen, waardoor de bezoeker die daar extra geld voor over heeft, kan 'voordringen'.

In oktober gaat ook Six Flags Holland experimenteren met zo'n systeem: de Q-Bot. 'Dat is een apparaat, het lijkt een beetje op een pieper, dat je bij de entree van het park huurt', legt directeur Marcel Schonenberg van Six Flags Holland uit. Bij speciale Q-Botborden is het mogelijk een plekje in een attractie te reserveren. 'De bezoeker kan dan bijvoorbeeld even bijkomen in een van de restaurants, en krijgt via zijn buzzer een seintje wanneer hij aan de beurt is', zegt Schonenberg. Er is maar een beperkt aantal Q-Bots te huur. 'Het apparaat is beschikbaar voor een fractie van het bezoek, ongeveer 5 procent. Anders werkt het systeem natuurlijk niet.'

Het Q-Botsysteem wordt ook wel virtual queuing genoemd, ofwel virtueel in de rij staan. 'Je dringt dus niet voor', benadrukt Schonenberg. 'Alleen sta je niet fysiek in de rij.' Er zijn verschillende toepassingen van het virtueel wachten. Walt Disney World hanteert de FastPass. Een beperkt aantal pasjes waarmee je mag voordringen in de rij, wordt gratis bij de ingang verstrekt aan degene die zich als eerste meldt. Weer andere parken in de VS werken met Gold Cards, of delen stempels uit bij de ingang.

Voor de Q-Bot moet de bezoeker betalen, omdat het elektronische systeem het park veel geld kost. Hoeveel de pieper de bezoeker gaat kosten is nog niet bekend. 'Het moet een gimmick worden, een trendy item. De mogelijkheden zijn eindeloos. Zo kun je in de toekomst wellicht, wanneer je langs een winkel loopt, geattendeerd worden op de aanbiedingen', zegt Schonenberg.

Serge Kapitein, oprichter van de achtbaanfanclub Themepark, bezoekt zo'n vijftig estig pretparken per jaar. 'In Amerika zijn deze systemen heel normaal. Bij Universal Studios in de VS heb je een systeem dat heet Front Of The Line, waar je, als je de entreeprijs van tachtig dollar dubbel betaalt, overal vooraan staat.' Oneerlijk vindt hij het voordringen niet. 'Waarom woont de een op een flatje drie hoog achter, en de ander in een villa? Zo zit de maatschappij nu eenmaal in elkaar.'

Kapitein kan het geduld best opbrengen om een uurtje in de rij te staan. 'Maar in Nederland mogen ze wel iets meer doen om het wachten wat aangenamer te maken. In Amerika kom je halverwege de rij een sloot cola-automaten tegen, of een ijscoman. En er staat een dj te draaien, hartstikke leuk.'

De Efteling experimenteert met 'wachtverzachters'. 'Dat doen we door de rij een onderdeel te laten zijn van de attractie,' zegt voorlichter Henk Groenen. 'Zoals bij PandaDroom. Daar loop je op een pad, tussen het groen, in plaats van tussen de dranghekken. Bij de attractie Droomvlucht wordt het wachtend publiek vermaakt met acteurs.'

Bij een standje zoekt Amanda (14) naar de foto die van haar is gemaakt toen ze een ritje maakte in het paradepaardje van Six Flags: de reuzenachtbaan Goliath. Hoe lang ze heeft gewacht voor ze aan de beurt was? 'Een uur.' Veel te lang vindt ze, 'maar ach, het hoort erbij'. Een systeem als de QBot ziet Amanda wel zitten. 'Dan kun je veel meer zien op een dag. Zo vaak kom ik hier niet.'

'Ach ja, papa betaalt toch wel', grapt haar vader op de achtergrond. 'Dan kunnen alleen de rijken in de achtbaan', roept een vriendin van Amanda.

Marcel Schonenberg weet niet of de proef met de Q-bot zal aanslaan bij het Nederlands publiek. 'Amerikanen zijn anders, misschien accepteren Nederlanders het niet als ze zich realiseren dat een gast er extra voor betaalt.'

Ook bij de Efteling bestaat die angst: 'De vraag is of het gemak van de bezoeker die voorrang krijgt, opweegt tegen de frustratie van de andere bezoekers', zegt Groenen. Aan een systeem als de Q-Bot waagt het park zich voorlopig niet. Wel introduceert de Efteling eind dit jaar elektronische borden, waarop wachttijden van verschillende attracties worden aangegeven. 'Dan kan de bezoeker zijn route daarop aanpassen.'

Ook Six Flags probeert door 'handige trucs in de lay-out van het park' het publiek zo veel mogelijk te spreiden. 'Toen de Goliath net geopend was voor publiek, hebben we bewust geen bewegwijzering naar die achtbaan opgehangen', zegt Schonenberg. 'Anders stormt iedereen er meteen op af.' Beide parken proberen door middel van capaciteitsvergroting het wachtleed te verzachten. Schonenberg: 'Meer attracties, met meer plaats. En bijvoorbeeld shows, die door duizenden mensen kunnen worden bijgewoond.'

Toch is het niet de bedoeling dat wachtrijen straks tot het verleden behoren, want onderzoek wijst uit dat wachten voor een attractie functioneel is. 'Bij ons zijn de rijen zo aangelegd, dat de wachtende bezoeker zicht heeft op de attractie', zegt Schonenberg. 'Zo ziet hij de emoties van anderen die de rit erop hebben zitten en wordt de spanning opgebouwd. Wachten is een deel van de beleving.'