Vier kijktips voor de politieke beschouwingen
De Tweede Kamer debatteert woensdag en donderdag met het kabinet over de kabinetsplannen voor de komende jaren. Deze Algemene Politieke Beschouwingen zijn het startschot van de hete fase van de onderhandelingen tussen kabinet en oppositie. Waar moet u op letten?
Hoe doet Team-Rutte het?
Op woensdag debatteert alleen nog de Kamer. De partijen krijgen in eerste termijn gelegenheid om elkaar te bevragen en vragen te stellen aan het kabinet. Pas donderdag reageert Rutte op de vragen uit het parlement en gaan de oppositiepartijen rechtstreeks met het kabinet in debat. Toch is het interessant om ook op woensdag naar 'Team-Rutte' te kijken. De bewindslieden moeten een hele dag de aanvallen van de Tweede Kamer aanhoren en verder zichzelf vermaken met smartphone of tablet. Is er overleg tussen de ministers, maken ze onderling een dolletje? Zal de premier fronsen of lachen als hij vanuit de Kamer rechtstreeks wordt aangesproken?
Donderdag mag Rutte zich verweren. Hij is een sterk debater en voelt zich op zijn best in zo'n lange wedstrijd. Alleen al daarom is dag twee interessant. Maar het zou ook zomaar kunnen dat de premier een handreiking doet naar constructieve oppositiepartijen. Wil Rutte zaken doen donderdag of gokt hij op verdere onderhandelingen in de achterkamertjes?
Wie heeft er vuurwerk op zak?
Herinneren we ons nog de 'Doe eens normaal man'-dialoog van twee jaar geleden? Tijdens de algemene beschouwingen van 2011 botste PVV-leider Geert Wilders met premier Rutte over een uitspraak van PVV'er Raymond de Roon, die premier Erdogan van Turkije een islamitische aap zou hebben genoemd. Wilders verdedigde zijn partijgenoot, die had gesproken over een islamitische aap die 'uit de mouw kwam'.
Dergelijk vuurwerk is moeilijk te voorspellen, maar kan altijd voorkomen. Waar gaat het knetteren? Wilders zal de premier aanvallen op diens 'afbraakbeleid'. De PvdA krijgt het vooral te verduren van SP-leider Roemer die niet kan verkroppen dat een linkse partij regeert met de rechtse VVD.
Misschien haalt SGP-leider Kees van der Staaij wel plots gemeen hard uit. De normaliter constructieve SGP dreigde dinsdag het belastingplan van het kabinet niet te zullen steunen. Of zal PvdA-leider Diederik Samsom met zijn feitenkennis het bloed onder de oppositienagels vandaan halen?
Gaan 'De Constructieve 5' al bewegen?
In de Haagse wandelgangen wordt gesproken over 'De C5', de vijf constructieve oppositiepartijen: CDA, D66, ChristenUnie, GroenLinks en de SGP. Deze vijf zouden, tegen substantieel wisselgeld, bereid zijn zaken te doen met het kabinet. De partijen hebben hun tegenbegrotingen gepresenteerd en komen dus goedbeslagen ten ijs. Allereerst zal de inzet zo hoog mogelijk zijn en zal van die constructieve houding weinig te merken zijn. Maar wie goed luistert hoort misschien toch een handreiking of een deur die wordt opengezet richting kabinet en coalitie.
Let vooral ook op wat er in de marge gebeurt: wie praat met wie tussen de Kamerbankjes? Welke politici zijn even afwezig om later kort na elkaar terug te keren?
Kunnen Zijlstra en Samsom nog door één deur?
Het kabinet heeft steun nodig van oppositiepartijen om de plannen door de Senaat te krijgen, maar zijn de coalitiepartijen het onderling wel eens? Staat het sociaal akkoord bij de PvdA 'als een huis', bij de VVD zien ze wel ruimte voor aanpassing. En hoewel de PvdA het kabinet dwingt tot nivelleren, is de VVD daar geen voorstander van. Fractieleiders Halbe Zijlstra (VVD) en Diederik Samsom (PvdA) gaan het kabinetsbeleid verdedigen vanuit hun politieke kleur. Waar zijn ze het eens, waar liggen de nuanceverschillen en zijn ze het ook weleens oneens?
Ook mooi om naar te kijken: de totaal verschillende stijlen van Zijlstra en Samsom. De liberaal Zijlstra is los uit de pols en nonchalant. Is iemand het niet met hem eens? Het zij zo, laten we elkaar niet bestrijden op de vierkante centimeter. De PvdA'er Samsom is een dossiervreter en gaat juist graag het debat aan op de details. Ieder verwijt in zijn richting straft hij af met een technisch onderbouwde tegenwerping. Hij zal met de tegenbegrotingen van de oppositie in de hand het debat voeren op de cijfers: ziet u wel, uw plannen liggen maar x miljoen af van de onze (en u ziet zodoende toch ook wel in dat die van ons beter zijn?).