Verzekeraars willen verplichte 'zwarte doos' in auto's: hoe werkt dat?
Alle auto's in Nederland moeten een elektronische zwarte doos krijgen, waarmee sneller de oorzaak van een ongeval kan worden vastgesteld. Nu gaat volgens het Verbond van Verzekeraars vaak veel tijd verloren bij het verzamelen van getuigenverklaringen en ongevalsdata door de politie. Gegevens die door de zwarte doos zijn verzameld, moeten worden beheerd door een onafhankelijke instantie, aldus de verzekeraars.
Een Event Data Recorder (EDR), zoals de officiële benaming is, legt tot enkele seconden voor een crash gegevens vast over locatie, snelheid, richting en remkracht van het voertuig. Die informatie kan helpen bij het vaststellen van de schuldvraag bij kleinere aanrijdingen, waarbij geen politie wordt ingeschakeld, aldus de verzekeraars. 'Als die gegevens sneller verwerkt worden, krijg ik als slachtoffer sneller mijn geld', zegt woordvoerder Rudi Buis van het verbond.
Jaarlijks gebeuren in Nederland 900 duizend aanrijdingen. Onderzoek uitgevoerd in opdracht van de Europese Commissie laat zien dat het aantal ongevallen en schades met 20 procent kan dalen als zwarte dozen worden gemonteerd in vrachtwagens en bestelbusjes.
De ANWB ziet ook voordelen. 'Vroeger werd bijvoorbeeld de rijsnelheid bij een aanrijding geschat door de lengte van het remspoor te meten', zegt woordvoerder Ad Vonk. Tegenwoordig kan dat vaak niet langer, omdat veel auto's ABS hebben, een systeem dat ervoor zorgt dat tijdens een noodstop de wielen niet blokkeren. Daardoor blijft de auto bestuurbaar, maar er ontstaan niet langer remsporen die een indicatie geven over de gereden snelheid. EDR lost dit probleem op, aldus Vonk. 'Je kunt eigenlijk niet tegen zijn.'
Meer als aanvulling op bestaande onderzoekstechnieken
Bits of Freedom stelt dat data van EDR's niet zaligmakend zijn. 'Het is goed je te realiseren dat dit soort gegevens een abstractie van de werkelijkheid zijn', zegt woordvoerder Hans de Zwart. Ze tonen niet altijd wat je denkt te zien. Het Verbond erkent dit. 'Je weet niet of een ruk aan het stuur betekent dat iemand niet zat op te letten of dat de bestuurder moest uitwijken voor een kind.' Zwarte dozen zullen, zeker bij ernstiger ongevallen, daarom vooral een aanvulling leveren op bestaande onderzoekstechnieken, aldus Buis.
De verzekeraars willen het liefst dat EDR's in alle auto's worden gebouwd, ook in bestaande. Wie dat moet betalen, is nog punt van discussie. De ANWB is geen voorstander van verplichte inbouw. 'EDR's zitten nu al in veel nieuwe auto's. Het is beter ze langzaam te laten ingroeien.'
Zelf EDR-systemen bouwen
De verzekeraars zien intussen met lede ogen toe hoe fabrikanten zelf steeds meer EDR-systemen in hun auto's bouwen en de data die deze apparaten vergaren, voor zichzelf houden of verkopen aan andere partijen. Volgens Bits of Freedom zijn er gevallen bekend waarbij autofabrikanten data van EDR's hebben gebruikt op een manier die in het voordeel van de klant was. Deze data behoren toe aan de klant, vinden verzekeraars en ANWB, en zouden daarom opgeslagen en beheerd moeten worden door een neutrale instantie, bijvoorbeeld de RDW. De klant kan dan beslissen wat ermee gedaan wordt.
Politie blij met datarecorders in auto's
Zeven van de tien politieregio's maken na een proef in Rotterdam in 2016 gebruik van techniek om gegevens uit de 'zwarte doos' in personenauto's uit te lezen. Wat wil de politie met het uitlezen van de data? Wat leverde de proef in Rotterdam op? Bevat elke auto een EDR? En: hoe zit het eigenlijk met privacy?
