'Verzekeraars moeten concurreren op kwaliteit'

Als minister Schippers zo doorgaat, zal haar naam met hoofdletters worden geschreven in de geschiedenis van de zorg. De nieuwe basisverzekering belooft een fundamentele ommezwaai te worden in de verhouding tussen patiënt, zorgverlener en verzekeraar. Een ommezwaai die volgens de prognoses de collectieve zorgkosten met zeker een miljard euro kan drukken. Nu nog zorgen dat het ook een echte kwaliteitsverbetering wordt.

Eerst de patiënt. Die krijgt straks eindelijk een echte keus. Wie volledig vrij wil zijn in zijn voorkeur voor ziekenhuis of specialist is aangewezen op de duurdere restitutiepolis. Wie het niet erg vindt dat zijn verzekeraar op basis van ervaring dwingend voorschrijft welke chirurg in de regio een operatie het best en het goedkoopst doet (met de minste noodzaak tot dure nazorg), neemt een naturapolis. Ook tussen die naturapolissen zullen hopelijk verschillen ontstaan.

Dan de verzekeraars. Omdat zij nu nog altijd het leeuwendeel van alle ingrepen in het basispakket moeten vergoeden - ook als een patiënt afwijkt in zijn keuze van specialist - is hooguit sprake van gedempte concurrentie. De meeste patiënten zien de verschillen tussen verzekeraars niet eens. Dat wordt nu echt anders. Eindelijk kunnen zij serieus op prijs en kwaliteit concurreren.

Specialiseren
Tot slot de zorgverleners. Ziekenhuizen gaan zich onvermijdelijk verder specialiseren: de een is goed in hartoperaties, de ander de heupen. Zolang de fundamentele en spoedeisende zorg voor iedereen binnen handbereik blijft, biedt dat grote voordelen: onderzoeken wijzen immers al jaren uit dat er fikse prijs- en kwaliteitsverschillen zijn.

Het is goed dat kabinet en Kamer een uitzondering maken voor de meeste eerstelijnszorg. Bij huisartsen, verloskundigen, wijkverpleegkundigen, apothekers en anderen speelt meer dan de prijs-kwaliteitverhouding: de vertrouwensrelatie tussen patiënt en zorgverleners is minstens zo belangrijk. Daar mag geen verzekeraar tussen komen.

Eén risico bedreigt Schippers' reputatie nog. Patiënten hebben niet automatisch een groot vertrouwen in verzekeraars. Als blijkt dat die vooral op kostenreductie uit zijn en niet op kwaliteit, ondermijnt dat meteen het hele idee. Dat scenario voorkomen, door voortdurend goed toezicht, moet in de komende jaren Schippers' belangrijkste ambitie zijn.

^{Raoul du Pré is chef van de politieke redactie van de Volkskrant.}