Verplichte medicijnenvoorraad leidt tot minder tekorten en hogere prijzen

Gaat dit helpen?

Ja, zeggen alle betrokkenen. Bruins denkt zelfs dat het aantal tekorten binnen twee jaar met 85 procent kan worden teruggedrongen. In die gedachte wordt hij gesteund door Gerben Klein Nulent, voorzitter van apothekersvereniging KNMP. ‘Dit is een enorme sprong voorwaarts.’

De maatregel is hard nodig, zegt hij. Vorig jaar waren 769 medicijnen zeker twee weken lang niet leverbaar, uit tussentijdse rapportages blijkt dat dit jaar de tekorten hard door stijgen. ‘Het is een enorme toestand de patiënt keer op keer te moeten uitleggen waarom een middel niet leverbaar is.’

Het overgrote merendeel van die tekorten is relatief snel weer verholpen: ergens in de bevoorradingsketen zit een hobbeltje dat moet worden gladgestreken. Die hobbeltjes zijn gemakkelijk op te nemen als er genoeg middelen achter de hand zijn.

Voor welke medicijnen geldt straks de voorraadverplichting?

Voor allemaal, als het aan minister Bruins ligt. Maar farmaceuten zullen hem proberen op andere gedachten te brengen, kondigen ze nu al aan.

‘Wij zijn niet tegen het aanleggen van voorraden, maar dan wel op een slimme manier’, zegt een woordvoerder van de Vereniging Innovatieve Geneesmiddelen (VIG), de brancheorganisatie van farmaceuten. Zij vindt: aan 92 procent van de medicijnen is geen tekort, waarom zou je voor die middelen ook zo’n systeem optuigen? ‘Dit soort voorraden werkt enorme verspilling in de hand’, zegt de woordvoerder. Nu al verdwijnen elke dag 4.500 geneesmiddelenverpakkingen in de afvalverwerking, 1,6 miljoen pakjes per jaar. ‘Dat wordt natuurlijk veel meer, doodzonde.’

Farmaceuten willen daarom geen ‘one size fits all-model’, maar een lijst van essentiële middelen waaraan tekorten dreigen. ‘Voor viagra is dit echt niet nodig’, aldus de woordvoerder.

De eerste ruimere voorraden zullen al begin 2020 worden aangelegd, de rest volgt over een periode van twee jaar. Prioriteit volgens Klein Nulent van de KNMP: middelen als levodopa tegen Parkinson en de anticonceptiepil, waaraan in het recente verleden gevoelige en zeer onwenselijke tekorten waren.

Worden mijn medicijnen nu ook duurder?

Ja, dat kan niet anders. 100 miljoen euro extra per jaar zullen de kosten bedragen voor groothandels en farmaceuten. Dat zullen zij willen terugverdienen via hogere medicijnprijzen. Dat is maar ten dele mogelijk, omdat de wet maximumprijzen voorschrijft. Voordat farmaceuten tegen die grens aanlopen, kunnen ze de prijzen nog met 45 miljoen euro verhogen.

Omdat patiënten nu voor ongeveer 20 miljoen euro duurdere middelen gebruiken, en omdat de goedkope op zijn, is de premiebetaler straks uiteindelijk 25 miljoen euro extra kwijt, is de verwachting. Moet kunnen, vindt Bruins, gezien de voordelen die ertegenover staan.

Blijft een rekening over van 55 miljoen voor fabrikanten en groothandels. ‘Ik vind het billijk dat de verkleining van de voorraden die door de jaren heen heeft plaatsgevonden deels wordt hersteld op kosten van de keten zelf’, schrijft Bruins.

Maar, zegt Geo Aldershof van BG Pharma, de branchevereniging van groothandels, Bruins zal hen zeker tegemoet moeten komen. ‘Meer voorraad betekent minder efficiëntie. Dat zal wel gefinancierd moeten worden.’ Zo zullen er nieuwe magazijnen bij moeten. ‘We kunnen de doosjes niet ergens in de lucht bewaren.’

Pakt dit de onderliggende problemen aan?

Nee. Grootste probleem is de enorme concentratie van grondstoffen- en medicijnfabrieken in China en India. Eén geconstateerde vervuiling of ontplofte productielijn daar, en de halve wereld zit zonder medicijnen.

Oorzaak daarvan is volgens de woordvoerder van de VIG de lage prijs van medicijnen, met name van generieke middelen, waardoor de geneesmiddelenproductie uit Europa verdwijnt. ‘Dat leidt tot een zorgelijke verschraling van het aanbod.’

Bruins wil daarom ‘bediscussiëren wat we kunnen doen om bijvoorbeeld ook grondstof- en geneesmiddelenproductie weer meer in Europa te laten plaatsvinden’, schrijft hij.