Reportage
‘Vernedering’ in aardbevingsgebied: Groningers moeten dringen bij subsidieloterij
Een subsidie voor woningverbetering à 10.000 euro is beschikbaar voor bewoners van het Groningse aardbevingsgebied. Omdat het budget niet toereikend is om iedereen dat bedrag uit te keren, werd het op maandag ‘wie het eerst komt, het eerst maalt’, zeer tot ongenoegen van de Groningers.
‘Het is alsof ze ons een koek voorhouden waar je allemaal net niet bij kan.’ Magrite Glasz (53) uit het Noord-Groningse Kloosterburen kan er niet bij met haar verstand. Ze was maandagmorgen vroeg een van de vele Groningers die digitaal aanspraak probeerden te maken op 10.000 euro subsidie voor verbetering of verduurzaming van hun woning. ‘Ik heb alle papieren al dagen klaarliggen, maar ik ben wachtende 15.461. De wachttijd? 268 minuten.’
De subsidie is geen compensatie voor aardbevingsschade, maar een genoegdoening voor de onzekerheid over de vraag of hun huis moet worden versterkt. Zo’n 45 duizend woningbezitters in Groningen en een klein hoekje Drenthe komen er op basis van hun postcode voor in aanmerking. Eén probleem: in de subsidiepot zit 220,8 miljoen euro – slechts genoeg om krap de helft van de gegadigden gelukkig te maken.
Dus werd het: wie het eerst komt, wie het eerst maalt. Dat was vooraf al duidelijk, de wedloop was daarom ook al voorspeld. Maar toenmalig minister Kajsa Ollongren (Binnenlandse Zaken) liet weten niet van plan te zijn het budget te vergroten.
Dat had ook helemaal niet gehoeven, zegt Glasz. ‘Waarom delen ze niet gewoon het beschikbare bedrag door het aantal rechthebbenden? Dan krijgt iedereen minder, maar hoeven we niet met elkaar te concurreren. Dit geeft scheve gezichten. Sommigen hebben vijf browsers openstaan en schakelen hun kinderen in. Mensen die digitaal niet zo vaardig zijn, vissen weer achter het net. Dit is net een loterij, maar sommigen hebben meer loten dan anderen.’
Timing beroerd
Op het hoogtepunt van de drukte, maandagmorgen om 9.00 uur, probeerden 50 duizend mensen in te loggen, meldde het Samenwerkingsverband Noord-Nederland, dat de subsidieregeling uitvoert. In Winsum, Scheemda, Hoogezand en Siddeburen, waar mensen zich bij een fysiek loket konden melden, ontstonden rijen van honderden veelal ouderen.
‘Het is gewoon een vernedering’, zegt Ineke Pol (67) uit Noordbroek. Zelf verschanste ze zich achter de computer. ‘Ik durf me niet eens aan te kleden, straks word ik uit de wachtrij gegooid.’ Maar opschieten doet het niet voor wachtende 22.878. ‘Net was de wachttijd 286 minuten, inmiddels 296.’
In hun appgroep delen Pol en haar familieleden foto’s van hun wachtbeeld, onder het mom: gedeelde smart is halve smart. ‘Maar ik begrijp niet waarom ze de pot niet eerlijk verdelen. Nu moeten we er met elkaar om vechten, dat is toch bespottelijk? Er is hier al zo’n argwaan naar de overheid.’
Behalve de wachttijd was ook de timing beroerd. Vorige week meldde toenmalig minister Blok dat de Groningse gaskraan dit jaar lang niet zo ver dicht gaat als aanvankelijk besloten. Gemeenten in het bevingsgebied claimden de extra gasbaten die daaruit zullen voortvloeien al.
‘Het gevoel in Groningen is vaak al: wij delven het onderspit. Dan helpt zo’n subsidieloterij niet mee’, zegt Magrite Glasz. Haar lukt het uiteindelijk even voor 17.00 uur een aanvraag in te dienen. Met succes? ‘Nog geen idee.’
