Verkoop fregatten achter bezoek Beatrix aan Oman
ISTANBUL - Het voornaamste economische belang achter het bezoek van koningin Beatrix aan het onrustige Oman is een gehoopte grote defensie-order. De Nederlandse scheepswerf Damen Schelde dingt in het autocratische Arabische land mee naar een opdracht voor de levering van vier marineschepen. Het gaat om beoogde leveranties ter waarde van honderden miljoenen euro's.
De Nederlandse regering kondigde vorige week aan dat het officiële staatsbezoek aan Oman wordt uitgesteld. Koningin Beatrix zal dinsdag wel een privédiner hebben met sultan Qaboos bin Said al-Said. Aanleiding voor het uitstel van het staatsbezoek zijn groeiende protesten in Oman. Groepjes betogers eisen meer democratie en bestrijding van corruptie. De politie schoot vorige week op demonstranten, waarbij zeker één betoger omkwam. Volgens sommige bronnen vielen er zes slachtoffers.
Het uitstel van het staatsbezoek en de bijbehorende handelsmissie is een tegenvaller voor scheepswerf Damen Schelde. Directeur René Berkvens zou persoonlijk deelnemen aan de handelsdelegatie. De Nederlandse marine dirigeerde bovendien het fregat De Ruyter, dat gebouwd is door Damen Schelde, naar de haven van de Omaanse hoofdstad Muscat. De koningin zou aan boord van het fregat een ontvangst geven. 'Het zijn ontzettend goede schepen, waar we trots op zijn', zegt Jan-Wim Dekker, manager van Damen Schelde in het nabijgelegen Qatar. 'Oman is heel belangrijk voor ons.'
Goede verhouding
Nederlandse diplomaten hopen dat een goede verhouding tussen de sultan en het Nederlandse koningshuis een deal zal bevorderen. 'Wij willen passen in de strategie van Damen Schelde', zegt een ingewijde van het ministerie van Buitenlandse Zaken. 'Dit kabinet zet sterk in op economische diplomatie.'
Het oliestaatje Oman, op de oostelijke punt van het Arabisch schiereiland, wordt al veertig jaar geregeerd door sultan Qaboos. Hij geldt als een enigszins verlicht dictator, omdat hij veel investeert in onderwijs, gezondheidszorg en infrastructuur. Maar het parlement heeft slechts een adviserende rol, er is geen vrijheid van meningsuiting en Qaboos houdt de touwtjes stevig in handen.
Nederland heeft verschillende economische belangen in Oman.
Zo pompt Shell er al jaren olie op. En het Havenbedrijf Rotterdam is voor de helft eigenaar van een Omaanse haven. Hoe belangrijk de sultan bij grote zakelijke transacties kan zijn, bleek toen Shell enkele jaren geleden zijn olieconcessie zag aflopen. 'De Omaanse minister van olie wilde een aanbestedingsprocedure uitschrijven en andere oliemaatschappijen uitnodigen', vertelt een betrokken ambtenaar. 'Maar op een gegeven moment kwam de opdracht van de sultan: we blijven werken met Shell. En dat was het. Er kwam geen aanbesteding en Shell kreeg voor vele jaren een nieuw contract.'
Geen reden
Buitenlandse Zaken ziet in de dictatuur in Oman, en het groeiende verzet daartegen, geen reden te stoppen met de promotie van de marineschepen. 'Deze schepen zijn niet bestemd voor oorlog of andere snode plannen', zegt een ambtenaar. 'Ze worden ingezet tegen piraterij.'
PVV-leider Geert Wilders heeft zondag getwitterd het 'erg dom' van koningin Beatrix te vinden dat zij gaat dineren met sultan Qaboos. Hij stelde dat in een reactie op de honderden mensen die in Oman demonstreerden tegen het regime van de volgens Wilders 'abjecte' sultan. 'Dat de koningin met die dictator gaat dineren is erg dom!', twitterde hij letterlijk.
Lees ook 'Rutte lijkt nog niet tegen Beatrix opgewassen' in de Volkskrant
