Vergroenen belastingen is nog niet zo eenvoudig

Lans Bovenberg, hoogleraar algemene economie aan de Universiteit van Tilburg:

‘Ter Haar denkt hiermee 8 miljard extra belasting op te halen. Dat lijkt me aan de optimistische kant. Zeker als Nederland dit alleen doet en niet optrekt met een deel van de rest van de wereld.

‘Ter Haar vindt bijvoorbeeld dat bedrijven net zoveel energiebelasting moeten betalen als huishoudens. Het klinkt natuurlijk onrechtvaardig dat kleine verbruikers zwaarder worden belast dan grootverbruikers. Het probleem is echter dat bedrijven anders verkassen naar een land waar ze goedkoper kunnen produceren.’

Diederik Samsom, PvdA-Kamerlid:

‘Het is heel goed als de brede heroverweging van het kabinet wordt afgesloten met een radicale vergroening. Dat is goed voor de economie en het milieu. Je moet er wel rekening mee houden dat je energie-intensieve industrie de tijd geeft voor innovatie, want zij zullen duurder uit zijn.’

Remco Ybema van het Energieonderzoek Centrum Nederland:

‘Dergelijke heffingen zijn relatief harde maatregelen. Ze helpen om de duurzaamheidsdoelen van het kabinet voor 2020 te bereiken. Nu heeft het kabinet veel zachte instrumenten, zoals convenanten en energielabels, en zijn die doelen nog niet binnen bereik.

‘Maar het pakket is nog niet zaligmakend. Bijvoorbeeld bedrijven die veel energie verbruiken en concurreren op de internationale markt worden door een extra energieheffing te hard geraakt, omdat ze de hogere kosten niet kunnen afwentelen. Ter Haar stelt voor om dit te compenseren door verlaging van de loonbelasting. Maar grote chemiebedrijven hebben hier weinig aan, ze hebben weinig mensen in dienst.’

Helma Neppérus, VVD-Kamerlid:

‘Als liberaal krijg ik de kriebels van dit soort voorstellen. Ze leiden weer tot extra regeltjes die ontzettend moeilijk uitvoerbaar zijn.’

Klaas van Egmond, hoogleraar milieukunde (Universiteit Utrecht):

‘Ik vind het heel sympathieke ideeën. Maar je moet het zo eenvoudig mogelijk maken. Ter Haar stelt onder meer voor om de btw op vis en vlees te verhogen. Goed idee. Vlees eten op deze schaal is niet vol te houden.

‘Hij wil ook de hypotheekrenteaftrek beperken voor huiseigenaren met een slecht geïsoleerd huis. Maar het is eenvoudiger om de belasting op brandstof te verhogen. Dan kan de automobilist, vakantieganger of huiseigenaar zelf kiezen hoe hij met zijn energie omgaat. Verbruik je twee keer zoveel, dan betaal je twee keer zoveel.’

Helma Neppérus:

‘Nederland kan helemaal niet zelf de btw op vlees en vis verhogen, dat is een Europese aangelegenheid.’

Klaas van Egmond:

‘De Europese regelgeving is zeer betrekkelijk. Je kunt als Nederland best het voortouw nemen.’

Diederik Samsom:

‘De btw op vlees en vis kun je alleen in Europees verband verhogen, maar momenteel denken meer landen hier over na. Dus zeg niet te snel dat het onmogelijk is.’

GroenLinks-Kamerlid Jolande Sap:

‘De voorstellen zijn goed nieuws. GroenLinks is al jaren een pleitbezorger van het vergroenen van de belastingen. Dit plan slaat twee vliegen in een klap. Door tegelijk de loonbelasting te verlagen, help je mensen aan het werk.’

Liesbeth Spies, CDA-Kamerlid:

‘Ik ben het eens met het principe dat de vervuiler betaalt. Maar tegelijk vind ik dat Ter Haar al te gemakkelijk roept. Van een secretaris-generaal bij VROM mag je verwachten dat hij de wereld niet mooier voorstelt dan hij is. Want het gaat niet lukken om in de EU vis en vlees in een hoog btw-tarief te krijgen. Het is staatssecretaris De Jager onlangs met veel moeite gelukt om in Brussel het btw-tarief op isolatiematerialen te verlagen van 19 naar 6 procent. Maar daarmee is de rek er een beetje uit in de EU.

‘Ook moeten we zorgvuldig kijken naar zijn voorstellen voor het isoleren van huizen. Iedereen weet hoe gevoelig de hypotheekrenteaftrek ligt. Het klinkt mooi, maar het is wel kort door de bocht.’