AnalyseMaximumsnelheid
Verdwijnen van de 130-bordjes is voor de vroemvroempartij een bittere pil
Intern deden zelfs VVD’ers er lacherig over: 130 kilometer per uur rijden was bovenal een politiek campagnemiddel. Nu het voormalig kroonjuweel wordt opgeofferd om de stikstofcrisis te bezweren, heeft wijlen ‘de vroemvroempartij’ er een probleem bij.
Ze zetten dinsdag allemaal hun ernstigste gezichten op. VVD-fractievoorzitter Klaas Dijkhoff is ‘niet vrolijk’, VVD Kamerlid Mark Harbers spreekt over ‘rotmaatregelen’ en premier Mark Rutte laat staatsmannelijk weten dat het stikstofakkoord door de coalitie is gesloten ‘in het belang van de banen in de bouw’.
In het akkoord dat woensdag officieel wordt gepresenteerd door het kabinet zit een plan voor nieuw veevoer, een noodwet om dijkversterkingen mogelijk te maken, een investering van 250 miljoen euro in natuurherstel en een – al dan niet realistische – poging om het aantal Natura 2000-gebieden in te perken. Maar uiteindelijk leunt de stikstofdeal bovenal op de landelijke snelheidsbeperking naar 100 kilometer per uur. In de campagnetaal van de VVD: geen ‘vroemvroem’ meer, behalve dan op de huidige 130-wegen tussen 19.00 uur ’s avonds en 06.00 ’s ochtends.
Liever luisteren dan lezen? Hier kun je dit verhaal van de Volkskrant beluisteren. Het is ingesproken en opgenomen door Blendle Audio.
Ondanks de bedrukte gezichten bij de VVD’ers dinsdag, zullen niet alle liberalen er wakker van liggen. Coryfeeën als Neelie Kroes en Ed Nijpels vonden de obsessie met de maximumsnelheid al langer lachwekkend, zelfs Kamerleden kon je achter de schermen weleens horen zeggen dat die 130 kilometer per uur ‘natuurlijk belachelijk’ was. De schaduwzijden waren bekend: de doorstroming op de wegen stokte juist door de hogere maximumsnelheid, de kans op verkeersongelukken groeide en de vervuiling nam toe.
Gouden campagnemiddel
Toch bleken de 130-bordjes een gouden campagnemiddel. Niet zozeer omdat de VVD er voor was, maar omdat de juiste mensen er tegen waren. De critici die bezwaar maakten, waren in de ogen van menig VVD’er ‘duurzaamheidsgekkies’ en betweters. Het gevecht om de hogere maximumsnelheid werd zo ook een manier om de eigen achterban te mobiliseren tegen linkse tegenstanders die aan alle ‘leuke dingen’ een einde willen maken.
‘Als mensen zo’n mooie brede snelweg zien, waarom moet je ze dan altijd maar betuttelen en beperken?’, zei toenmalig VVD-verkeerswoordvoerder Charlie Aptroot meteen. Kritiek werd weggelachen. Premier Rutte noemde de hogere maximumsnelheid ‘heerlijk’ en de milieuschade wuifde hij weg met de grap dat ‘een auto die snel rijdt, natuurlijk per definitie minder vervuilt, want die is sneller op zijn bestemming.’
De verbetenheid in de VVD groeide pas toen het belang van milieu en klimaat op het Binnenhof toenam. Na het vonnis in de Urgenda-zaak in 2015 reageerde VVD-Kamerlid Barbara Visser furieus op de suggestie dat de maximumsnelheid van 130 onhoudbaar was. ‘No way! We moeten juist op veel meer plekken naar 130. Doorrijden is veel beter dan stilstaan.’
Onder Rutte III - ‘het groenste kabinet ooit’ - kwam op aandringen van de VVD weer in het regeerakkoord te staan dat ‘de bestaande maximumsnelheden in stand blijven’. De 130 leek zo in steen gebeiteld.
Nu moet de partij alsnog de terugtocht aanvaarden, na uiterst moeizame en langdurige onderhandelingen in de coalitie. Het oude campagnewapen wordt voortaan tegen de liberalen zelf ingezet. ‘Hoogverraad van de VVD aan de automobilist’, fulmineerde de electorale rivaal Geert Wilders dinsdag gretig. ‘Ze voeren de agenda van GroenLinks uit... Nog even en we mogen alleen nog maar met de bakfiets.’
Het had een oneliner van de VVD kunnen zijn. Voordat de stikstofcrisis een pijnlijke slag toebracht aan de vroemvroempartij.
Meer over de stikstofmaatregelen
Maximaal 100? Wat vinden de elektrische (en andere) rijders daarvan?
Wat vinden automobilisten op het tank- en oplaadstation langs de A2 tussen Eindhoven en Den Bosch van de verlaging van de maximumsnelheid? En voelen elektrische rijders, die helemaal geen stikstof uitstoten, zich oneerlijk behandeld?
Voordelen
De maximumsnelheid wordt verlaagd, maar daardoor bent u straks gemiddeld juist sneller thuis. En er zijn nog meer voordelen.
Opinieblog
De meeste Volkskrant-lezers reageren niet erg verbaasd op het verlagen van de maximumsnelheid: ‘Waarom moest de overheid zo lang nadenken over de meest eenvoudige oplossing voor vele problemen?’
De tijdbom onder het stikstofdossier tikte al twee jaar, maar het ministerie wilde het niet horen
Nederland is al maanden in de ban van een stikstofcrisis. De onbeantwoorde vraag: waarom was het ministerie zo slecht voorbereid op de uitspraak die het vergunningenstelsel deed instorten? Op zoek naar de drijfveren achter een alles-of-niets-spel.
De strijd tegen stikstof: 60 in plaats van 80 op de provinciale weg is het paard achter de wagen
Onder meer Assen, Overveen en Vught overwegen vanwege het stikstofprobleem een verlaging van de snelheid op binnenwegen van 80 naar 60. Maar of dat nou gaat helpen?
Adviseur Remkes: ‘Stikstofprobleem verdraagt geen pappen en nathouden’
Oud-minister Johan Remkes maant zijn partijgenoten in het kabinet de 130 kilometer-bordjes langs de snelwegen maar weer te verwijderen. Economische belangen kunnen niet meer altijd prevaleren boven natuurbescherming, vindt de voorzitter van het Adviescollege Stikstofproblematiek.
Natuur en landbouw in balans, dat is de uitdaging
Werken in harmonie met de natuur is de oplossing voor de stikstofcrisis. De Drentse boer Ekkels doet het. Hij weet hoe lastig het is voor veel collega’s. ‘Er zijn hier boeren die de grond nog zelf hebben ontgonnen en het lastig kunnen verkroppen als die teruggaat naar de natuur.’
