Verdient Nederland wel een triple A-rating?

Hij klonk vooral verongelijkt. President Obama riep maandagavond in een televisierede dat de VS een triple A-land blijven, wat de bureaus er ook van mogen vinden. Hij stelde dat de VS ondanks een schuld van 14,3 biljoen dollar (ruim 10 biljoen euro) nog altijd recht hebben op het stempel van de maximale kredietwaardigheid, waarbij hij keek als de kapitein van de Titanic op het moment dat het schip net de ijsberg had geraakt.

Er is geen enkel vooruitzicht dat de Amerikaanse schuld gaat dalen. Integendeel, die zal de komende jaren hoe dan ook oplopen. Eigenlijk is een AA+-rating te hoog voor de VS en had Standard & Poor's er nog een flink aantal tandjes vanaf moeten doen. Een enkele A is redelijk, omdat de VS tot nu toe altijd hun verplichtingen zijn nagekomen, hun sporen hebben verdiend met innovatie en politiek en militair de machtigste natie van de wereld zijn.

Een triple A-rating geeft een debiteur echter de schijn van onaantastbaarheid. Overheden, bedrijven en instellingen die triple A hebben, zouden zekerheid moeten bieden dat de schuld wordt terugbetaald.

Nederland behoort tot het exclusieve gezelschap van zestien landen in de wereld die nog altijd een AAA-rating hebben. Verder behoren daartoe een aantal Europese belastingparadijzen, de Scandinavische landen, Duitsland, Groot-Brittannië en Frankrijk. Gek genoeg zijn het bijna allemaal westerse landen die de hoogste rating hebben - landen met hoge schulden en een lage groei. De AAA-rating heeft veel weg van het predicaat hofleverancier: het is leuk voor de marketing, maar het stoelt meer op relaties uit het verleden dan op toekomstverwachtingen.

De Nederlandse staatsschuld en het overheidstekort voldoen niet aan de regels van het Stabiliteitspact. Het Rijk heeft een schuld van 396 miljard euro - 43 duizend euro per werkende Nederlander - op een begroting van 254 miljard. Bij ieder bedrijf zou de bank onmiddellijk de kredietkraan dichtdraaien, maar hier vertrouwen de schuldeisers dat toekomstige generaties het tot de laatste cent terugbetalen.

Dat politici roepen dat de ratings met een korreltje zout moeten worden genomen, is ook terecht. Dat minister De Jager uit angst de AAA-rating te verliezen nu ineens niet voor een hoger bedrag garant wil staan voor het eurozone-noodfonds, is onbegrijpelijk. Dat Sarkozy van vakantie terugkeert om te zorgen dat S&P zijn land de triple A niet ontneemt, is bizar. Het behoud van de triple A-status is ineens belangrijker geworden dan de toekomst van de eurozone. Misschien moet worden bedacht dat de VS en Japan met een AA+ een half procentpunt respectievelijk twee procentpunten minder rente betalen op hun schuld.

Reageren? p.dewaard@volkskrant.nl

undefined