Verboden film met achterdocht bekeken

Terwijl obers drankjes brengen naar de op fauteuils en banken zittende kijkers, woedt op het scherm de oorlog. Bij de eerste martini trekken de Israëli’s in 1982 Libanon binnen, bij gemiddeld de derde bereikt de film zijn climax met het bloedbad onder de Palestijnen in Sabra en Shatilla.

Het is niet de eerste keer dat de film vertoond wordt in Beiroet, maar het is wel het grootste publiek en het is een redelijk prominente locatie. ‘Ik wilde het niet wagen om de eerste te zijn’, zegt Ziad, de organisator, die geen problemen verwacht, maar toch liever zijn achternaam niet in de krant heeft.

Voor Ziad was het geen principieel, maar een commercieel besluit om de verboden film te vertonen. Hij begint een nieuw filmprogramma in Art Lounge en beseft dat de vertoning van Waltz with Bashir veel mensen en aandacht zal trekken. De toegang is gratis, de galerie verdient aan de drankjes.

Na afloop is het publiek verdeeld, letterlijk, want er zijn zoveel journalisten komen opdagen dat de ene helft de andere zit te interviewen. Vooral de jongere bezoekers blijken de documentaire met veel achterdocht te beschouwen.

Een van de klachten is dat de film ‘te goed’ is. ‘Ik zag hem voor het eerst in het buitenland en was daarna woedend op mezelf. Ik sympathiseerde met de hoofdpersoon, een Israëli!’, zegt een 21-jarige grafisch ontwerpster.

Zij en haar vrienden menen dat de Israëlische regisseur niet de hele waarheid van de slachting in Sabra en Shatila laat zien, en verdenken hem er met name van, dat hij de Israëlische schuld heeft verdoezeld. Hoewel de verantwoordelijkheid in de film deels bij Israël wordt gelegd, vinden ze dat lang niet ver genoeg gaan.

Een oudere toeschouwer, een tandarts die de oorlog bewust heeft meegemaakt, vindt Waltz with Bashir echter wel ‘realistisch’. Hij en zijn vrouw vreesden ook dat de Israëlische schuld zou worden weggemoffeld, maar vinden dat dit niet is gebeurd.

‘Zo was het. Het laat goed zien dat het bange 18-jarige jochies waren die Libanon binnenvielen en op alles schoten wat bewoog. Bij ons was dat hetzelfde. De oorlog was gek en onvoorspelbaar en het kleinste incident of gerucht kon een uitbarsting van geweld veroorzaken.’

Ferry Biedermann