‘Veel hoger zal de vaccinatiegraad in de bijbelgordel niet worden’

De overheid zet een ‘aanvalsplan’ in voor groepen met een lagere vaccinatiegraad, onder meer gericht op gereformeerden. Maar directeur Diederik van Dijk van de christelijke organisatie NPV - Zorg voor het leven, denkt dat het maximale er al wel is bereikt.

Wat zegt de Bijbel over de voors en tegens van vaccineren? Die vraag leeft in de gereformeerde hoek. De gratis brochure hierover, Wel of niet vaccineren, is al zo’n 25 duizend keer besteld. De christelijke organisatie achter die brochure is NPV - Zorg voor het leven, een patiëntenvereniging met 50 duizend leden. NPV richt zich op medisch-ethische kwesties en is een van de organisaties die nu met het ministerie van Volksgezondheid overleggen over vaccinatie.

Urk en Staphorst voeren steevast de lijst aan van de gemeenten met de laagste vaccinatiegraad. Daarom denkt minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) dat onder de streng-christelijken nog winst is te behalen, net als bij de migranten en jongeren. Specifiek gericht op deze groepen maakt het ministerie een ‘aanvalsplan’ om hen tot vaccineren te bewegen in een laatste poging om alsnog de gewenste vaccinatiegraad van 90 procent te halen.

Daartoe krijgen ‘sleutelfiguren’ uit die gemeenschappen, zoals de NPV, de vraag welke drempels de overheid nog zou kunnen wegnemen. Zo zet de overheid bij de gereformeerden artsen uit die geloofsgemeenschap in voor het bestrijden van desinformatie. Dan geeft zo’n huisarts voorlichting, en kan een patiënt daar meteen kiezen voor een Pfizer-vaccin.

De inspanningen om jongeren en migranten te bereiken, met onder meer prikbussen bij moskeeën en universiteiten, is een stuk zichtbaarder dan die gericht op de gereformeerden. De benadering van gereformeerden is met reden omzichtiger. GGD’s horen dat sommige gelovigen zich wel willen laten vaccineren, maar liever ongezien. In plaats van een prikbus op het dorpsplein neerzetten, werkt het soms beter om huisartsen te voorzien van een koelkast met Pfizer-vaccins. En in onder meer Gouda ging de GGD in gesprek met voorgangers van kerken. Maar directeur Diederik van Dijk van de NPV denkt niet dat de nieuwe inspanningen nog veel resultaat zullen boeken.

Waarom spreken jullie met het ministerie van Volksgezondheid?

‘Wij praten niet met het ministerie om de vaccinatiegraad op te krikken. Wij gaan onze achterban niets opdringen, wij zijn onafhankelijk. Informeren willen we wel. We nemen onterechte zorgen weg en zetten de feiten rustig op een rijtje.

‘Onze achterban, dat zijn de klassiek-christelijke gelovigen, een groep van pakweg enkele honderdduizenden mensen. Een deel van hen staat wat huiverig tegenover vaccinatie. Sommigen hebben geloofsbezwaren, die vinden dat je daarmee te veel op Gods stoel gaat zitten. Die groep wordt wel kleiner, jongeren staan er anders in. Dan zijn er nog veel die er moeite mee hebben dat voor de ontwikkeling van sommige vaccins menselijke cellen van een geaborteerde foetus worden gebruikt. (Dit geldt voor de vectorvaccins zoals AstraZeneca en Janssen, niet voor de mRNA-vaccins Pfizer en Moderna. En het betreft cellen van een foetus na een abortus met medische noodzaak, red.) De oorsprong van deze vaccins vinden wij ethisch verwerpelijk. In onze kring staat men pal voor het ongeboren leven, en ligt dit heel gevoelig.

‘Omdat er zo veel vragen bij ons binnenkwamen, ook over de veiligheid van vaccins en de bijwerkingen, hebben we eerder dit jaar een nieuwe versie gemaakt van onze vaccinatiebrochure uit 2013. Die is nadrukkelijk niet sturend maar geeft hulp bij het maken van de keuze.’

Hoe reageert jullie achterban op de pogingen van de overheid om de vaccinatiegraad op te krikken, zoals de coronapas?

‘Het rustig, eerlijk en respectvol uitleggen en de keuze aan hen overlaten geeft de beste resultaten. Dat werkt beter dan de druk opvoeren. Meer informatie op deze groep richten kan zelfs averechts werken, omdat het dan op drammen zou kunnen lijken. De prikbus waardeert onze achterban niet. Ook hebben wij moeite met de coronapas. Vaccinatie moet een vrijwillige keuze zijn. Je moet het mensen niet door de strot duwen.

‘De coronapas zal weinig effect hebben op de vaccinatiegraad onder gereformeerden. Dat zijn niet de meest frequente bioscoopbezoekers, die staan niet hutjemutje in een discotheek. Dan doet het pijn als zij als zondebok worden aangewezen, zij veroorzaken de uitbraken niet.

‘Wij hebben het ministerie verteld dat onze achterban inmiddels voldoende geïnformeerd is. Met de informatie in onder meer het Reformatorisch Dagblad, onze brochure en webinars zijn ongelooflijk veel mensen bereikt. Een groep Urkse huisartsen heeft deze zomer daar onze brochure huis aan huis verspreid. Dan is het wijs om tijdig te stoppen. Er zal een bepaalde groep overblijven die zegt: wij doen het niet.’

Maar moet de vaccinatiegraad dan niet worden opgekrikt?

‘De vaccinatiegraad in de meeste gelovige gemeenten is hoger dan ik vooraf had ingeschat. De meeste ouderen en kwetsbaren zijn er ingeënt tegen corona. In bijvoorbeeld Nunspeet ligt de vaccinatiegraad hoger dan in Rotterdam, waar veel migranten wonen. Er wordt te veel geschermd met de cijfers van Urk en Staphorst. In Urk is de bevolking relatief jong, die lopen minder risico, dat moet je ook meewegen.

‘Ik denk dat nu wel het maximale is bereikt onder gereformeerden. Wij zijn een zuil met duidelijke communicatiekanalen. Mensen die zich willen laten informeren, hebben dat allang gedaan. Migrantengroepen zijn veel meer versplinterd, daar zou het kunnen dat sommige groepen nog niet zijn bereikt. Het brandpunt van de nieuwe inspanningen van het ministerie ligt wat ons betreft niet bij onze achterban.’