Vanwege een burenruzie rijdt tussen Weert en Hamont al zestig jaar geen trein
Een knap lijntje verbindt het Belgische Hamont met Weert. Enkelspoors, 9 kilometer lang, door natuurgebied de Weerterbergen, langs een vakantiepark, een militair oefenterrein en Budel-Schoot. ProRail slijpt de rails, wiedt het onkruid, plaatst borden in het kader van zelfmoordpreventie. Alleen: er rijdt hier al zestig jaar geen trein.
Dat lijntje werd als verloren beschouwd. Vanwege burenruzie om de IJzeren Rijn, de spoorlijn die Antwerpen zou verbinden met het Ruhrgebied en zo Rotterdam concurrentie zou aandoen. Dan nog liever helemaal geen treinen.
Wie nu vanuit Hamont naar Weert wil met het openbaar vervoer, wandelt dus langs het spoor naar de grens, neemt daar een bospaadje en slaat bij een bankje de Pastoor Lemmensstraat in, waar de bushalte is. Zo is het op de grens van Nederlands en Belgisch Limburg met de Europese eenwording gesteld.
Rutte III gaat daar wat aan doen. Op pagina 40 van het regeerakkoord staat deze wonderlijke passage: 'In aansluiting op de Belgische investering op de lijn Antwerpen - Hamont wordt het aansluitende traject Hamont - Weert, met co-financiering van regionale overheden, gereactiveerd voor personentreinen.' Een zin als een vertraagde boemel.
De eerste gedachte is: als ze in de formatie ook stoptreinen behandelen, is het geen wonder dat het allemaal zo lang duurt. De tweede: wie was er handig genoeg om dit op tafel in de Stadhouderskamer te krijgen?
Zodoende sta ik met Jac. Vreijsen (83) van de Werkgroep Treinreizigers Neerpelt - Weert op de plek waar vroeger station Budel-Schoot was en nu honden worden uitgelaten. Weert ligt 8 kilometer naar links, 700 meter naar rechts is Hamont. Niet dat Vreijsen zelf zo'n treinreiziger is, vertelt hij. Maar als hij zich ergens in vastbijt, is dat voor honderd procent. Twintig jaar ijverde hij voor deze treinverbinding. Er kwam een petitie met 11 duizend handtekeningen. Verzameld met hulp van, zoals Vreijsen dat noemt, 'onze Belgische vrienden'. Ze hebben ingesproken bij de Europese Unie in Brussel, bij het Vlaamse parlement en de provincie, hielden contact met Camiel Eurlings en andere Limburgse politici: druk op de ketel.
Even later tref ik bij station Weert Tom Brouwers (32). Brouwers, afkomstig uit een NS-familie, is geïnteresseerd in grensoverschrijdend treinverkeer: lijntjes tussen Nederland en buurlanden die verweesd achterbleven toen er in de vorige eeuw minder getreind werd. Zo kreeg hij Hamont - Weert in het vizier. Hij hing al eens op 1 april een dienstregeling op in het station, met elk uur een trein van Weert naar Antwerpen - dat is de droom. Brouwers zorgde dat de regionale krachten werden gebundeld: reizigersorganisaties aan beide kanten van de grens, maar ook de middenstand van Weert, blij met Vlaamse klanten.
Voorname schakel was ook Theo Schuurmans, de burgemeester van Hamont die zorgde dat zijn gemeente in 2014 weer een treinverbinding met Antwerpen kreeg. Die trein - een bescheiden dieseltje - staat nu na aankomst in Hamont drie kwartier te puffen, loze rails voor de wielen. Dat vergrootte de druk: alleen de 9 Nederlandse kilometers ontbraken nog. De gemeente Weert haakte in met een reservering van 2 miljoen euro, de provincie Limburg legde 4 miljoen bij.
Komt er een rijksbijdrage, dan kan ook Europese subsidie voor elektrificatie worden binnengehaald. Kamerleden Barbara Visser (VVD), Martijn van Helvert (CDA en Limburger) en Rob Jetten (D66, werkte bij ProRail en heeft schoonouders in Budel) kwamen op werkbezoek en werden het eens: dit was een fijn - en goedkoop: 6 miljoen euro rijksbijdrage - dossier om te tonen dat het menens is met regionale mobiliteit.
Zo belandde Hamont - Weert in het regeerakkoord. Wethouder Van Eersel van Weert en gedeputeerde Mackus zijn nog niet van de verbazing bekomen. Ze rekenden op iets over 'grensoverschrijdende verbindingen in Limburg'. De specifieke vermelding - Weert haalde nog nooit het regeerakkoord - overtrof alle verwachtingen. Mackus vermoedt dat premier Rutte op de Europese top van Tallinn hierover is aangesproken. 'De lobbykracht van Limburg was groot, ze hadden hun prioriteiten op orde', complimenteert Kamerlid Jetten.
'Er stappen hier al aardig wat Nederlanders op', vertelt de conductrice van de brommende B4178, die in Hamont met twee passagiers aan boord klaarstaat voor vertrek naar Antwerpen-C. 'Ik denk wel dat er straks genoeg reizigers zullen zijn. Kijk eens naar al die Nederlandse nummerplaten op de parkeerplaats.'
Vreijsen moet er nog even aan wennen dat zijn werkgroep straks overbodig is. Hij heeft al wel een volgend doel: een eigen station voor Budel-Schoot.
Reageren? a.korteweg@volkskrant.nl
