Van het Servische front geen nieuws

IN FORUM van woensdag 30 juni beweert Anet Bleich dat ik mij in deze krant (Stroom, zaterdag 19 juni) heb bezondigd aan 'ridicuul triomfalisme' over de afloop van de oorlog om Kosovo. Mijn zonde heeft er volgens haar uit bestaan dat ik het NOS Journaal ervan heb beschuldigd 'Milosevic in de kaart te spelen' door verslaggever Gerri Eickhof gedurende de oorlog in Belgrado te stationeren en hem van daaruit dagelijks te laten berichten. Met deze bewering treedt Bleich in de voetsporen van Hans Laroes, adjunct-hoofdredacteur van het Journaal, die in Forum van 24 juni mijn standpunt aldus weergaf. '. . .Journalisten aan de andere kant van het front zijn dus vijanden van het volk (. . .). En vijanden van de waarheid, in de optiek van Mulder en consorten.'

Over deze samenvatting van mijn mening was ik toen al erg verbaasd omdat ik iets van die strekking helemaal niet heb geschreven. Nu Anet Bleich hetzelfde poneert als Laroes, en daar bovendien uit concludeert dat mijn denkwijze 'scherper uitgedrukt totalitair' is, wordt de onzin mij een beetje te gortig. Mijn beide critici projecteren op mijn tekst iets wat in hun eigen hoofd zit, en wat hen kennelijk erg dwars zit. Dat is het verwijt van de Britse minister van Buitenlandse Zaken Robin Cook en zijn staatssecretatis Claire Short dat de BBC zich tot een verlengstuk van Milosevic had gemaakt door redacteur John Simpson uit Belgrado verslag te laten doen. Zij vinden dat journalisten in tijd van oorlog onvoorwaardelijk achter het eigen land moeten gaan staan, en de propaganda van de vijand moeten negeren en zelfs tegenwerken.

Zowel Bleich als Laroes relateert mijn standpunt aan dat van Cook en Short, ofschoon ik daar in het geheel niet naar verwees. Ik beschouw hen dan ook niet als mijn 'medestanders', en wel omdat ik hun mening niet deel.

Ik beperkte mij tot de rol van consument die zijn oordeel geeft over het reportage-aanbod uit Belgrado in oorlogstijd. Ik vond het gebodene ondermaats, liet ik de lezers weten. Ik bekritiseerde Eickhofs onduidelijke stellingname, hoewel hij voortdurend liet doorschemeren tegen de bombardementen te zijn.

Van het reportagewerk was ik alles behalve onder de indruk omdat ik het volkomen voorspelbaar vond. Zoals straatinterviews met bewoners van Belgrado die boos op de NAVO bleken te zijn; allicht waren ze dat. Hetzelfde gold voor de beelden van NAVO-voltreffers op niet-strategische doelen.

Mijn conclusie luidde dat de informatieve waarde van Eickhofs aanwezigheid in Belgrado niet opwoog tegen de risico's die hij daar liep. Ik had het over 'journalistiek vlagvertoon', waarbij het 'er zijn' belangrijker wordt gevonden dan wat er kan worden gedaan.

Vanzelfsprekend heeft iedereen het volste recht het met mij oneens te zijn. Maar dat is nog iets anders dan uit mijn woorden halen dat ik Gerri Eickhof als een vijand van het Nederlandse volk beschouw, zoals Laroes doet. Bleich meent zelfs dat ik het in een oorlog beter vind 'sommige feiten niet te kennen'. Mijn kritiek op de NOS-verslaggeving was exact het tegenovergestelde: ik vond die juist te weinig feiten bieden. Hoe zij ertoe komt van mij een opinie te veronderstellen dat 'propaganda belangrijker is dan het zoeken naar de waarheid', is voor mij een raadsel. Alsof het werk van een in zijn vrijheid sterk beperkte verslaggever per definitie de waarheid dichterbij brengt dan géén verslaggever te plaatse.

Laroes viste uit mijn stukje de mening dat ik er in principe een tegenstander van ben verslaggevers naar de andere kant van het front te sturen. Dat staat er niet, en wel omdat ik dat niet vind. Wel acht ik het zinloos journalisten aan 'de overkant' te stationeren indien ze er dermate worden gemuilkorfd als in Belgrado.