REPORTAGE
Van groot woestijndorp tot metropool
Los onderstaand raadsel op en win een kristallen kroonluchter. Er ligt een tapijt van 5.627 vierkante meter dat 47 ton weegt. De kroonluchters hebben er diameters ter grootte van uw woonkamer, er zijn 82 koepels en het marmeren mozaïek is het grootste ter wereld.
U zegt: het Huis van Volk, het paleis waarvoor wijlen Ceausescu een aardig stukje Boekarest wegbulldozerde? Dat is bijna goed, want ik moest in de Grote Sjeik Zayed bin Sultan al Nuhayyanmoskee in Abu Dhabi voortdurend aan dat Huis denken. Als het om architectuur gaat, is de smaak van despotische regimes verrassend gelijk: groot is beter dan klein, marmer beter dan baksteen en kristallen kroonluchters zijn beter dan die van de Kwantum.
Ook universeel: die manier waarop mensen op reusachtige kroonluchters reageren. In de Grote Sjeik Zayed bin Sultan al Nuhayyanmoskee zie je in de ogen van de toeristen precies diezelfde mengeling van ontzag en huivering als in het Huis van Volk.
Sjeik Zayed bin Sultan al Nuhayyan (1918-2004): dankzij hem zijn in Abu Dhabi meer forse bouwsels opgetrokken. Bijna elke kameel maakte hier plaats voor een XXL-gebouw toen er olie werd gevonden en het geld tegen de plinten begon te klotsen. In een paar decennia transformeerde de hoofdstad der Arabische Emiraten van een groot woestijndorp in een metropool.
Het typische aan al die gebouwen met een onbeperkt budget voor marmer is dat ze zowel gebedshuis als koophuis kunnen zijn en dat de grens tussen die genres fluïde is. Toen ik in een shopping mall in de maat XXL de vestigingen van Dior en Armani passeerde, vlak naast een klaterende waterval van marmer, schalde een gebedsoproep door het winkelparadijs. Vijf keer per dag intervenieert de muezzin in de aankopen van flink wat nationaliteiten die op deze plek de creditcard hanteren.
Binnenkort openen in Abu Dhabi ook een Louvre en een Guggenheim in de maat XXL de deuren. Iets was groter is, is ook beter - je moet het maar geloven.
Zelf heb ik als ex-inwoner van Boekarest een wantrouwen tegen Extra Grote gebouwen. Als die worden opgetrokken, duidt dat vaak op autoriteiten die eropuit zijn ontzag in te boezemen, wat vaak weer duidt op een gebrekkige legitimiteit.
Volgens Cristy en Dave, een hartelijk stel uit Virginia dat al zeven jaar in Abu Dhabi woont, is wantrouwen tegen XXL iets Europees. Amerikanen kunnen beter tegen grotere maten. Dave en Cristy wonen met veel plezier in Abu Dhabi, voor hen een soort best of both worlds. Hier heb je alle mooie dingen van het Westen, terwijl de Emirati's hun eigen cultuur minarettenhoog overeind houden. Zij zijn niet de enigen die enthousiast zijn. Op deze plek aan de Perzische Golf is het meest uitgesproken zinnetje in reuze-malls, reuze-moskeeën en Dubai's toren van 828 meter: 'Isn't it amazing?'
Daar sta je dan met je ideeën over een worst of both worlds: én despoten, én shopping malls.
In Abu Dhabi's openluchtmuseum is een kleine moskee van vóór 1980 nagebouwd. Speciaal voor de toeristen graast daar ook een kameel.
Ontvang elke dag de Volkskrant Avond Nieuwsbrief in uw mailbox, met het nieuws van vandaag, tv-tips voor vanavond, en alvast zes artikelen uit de krant van morgen. Schrijf u hier in.
