Column
Van Basten gaat weer zijn stempel drukken op het voetbal
Na al die gratie, al die begoochelende klasse, na al die aan de voetbalwereld geschonken vreugde, was de loopbaan van Marco van Basten sinds zijn afscheid als voetballer meestal een oefening in machteloosheid.
Dat proces was eigenlijk al begonnen door zijn mislukte herstel als topspits, vanwege zijn desastreuze enkelblessure, en die trend zette zich voort als trainer. Hij gaf zichzelf geregeld een dikke onvoldoende voor zijn werk.
Op internet staat een schitterend filmpje over Van Basten, die zich via de camera woedend tot het Nederlandse volk richt, na een rode kaart voor verdediger Kum tijdens Feyenoord - Heerenveen, waar hij dan trainer is. Overtreding, rood, penalty, schorsing. De drievoudige straf. Hij schreeuwt: 'Fokking bullshit. Het is een mannensport. Gele kaart en penalty is de max. Ik word er zo treurig van in Nederland.' Hij verbeeldt de totale machteloosheid.
Dan een sprong naar eind augustus dit jaar. Assistent-bondscoach Van Basten zit op de trappen van het nieuwe auditorium in Zeist, tijdens een persconferentie van bondscoach Danny Blind. Zijn ogen spugen vuur. Bijna als een Romeinse keizer aanschouwt hij het gevecht onder hem, tussen technisch directeur Hans van Breukelen en zuigende journalisten.
In de ogen van Van Basten is pure minachting te lezen. Konden blikken doden, dan waren alle mogelijke bezuinigingsacties bij de media in één keer opgelost. Kijk toch, die verslaggevers, in hun sjofele jeans, met hun klierige vragen. Arme Van Breukelen, omsingeld als kansloze prijsvechter, opgevreten door leeuwen.
Van Basten moet toen al hebben geweten dat hij vertrok als assistent, want drie dagen later is zijn afscheid bekend. Zijn trainersloopbaan is voorbij. Eerst dus: Marco de voetballer. Tranentrekkend mooi. Dan Marco de trainer. Gewoontjes, onder meer omdat communicatie moeilijk is. Geniale voeten en een trefzeker hoofd zijn niet meer genoeg.
Hij betrekt nu een kantoor in Zürich, voor deel 3 van zijn loopbaan. Marco de regelneef. Dat klinkt negatief, maar zo is het niet bedoeld. Wonen in Zwitserland. Heerlijk land. Bergen, rust, geen gezeik aan zijn kop. Kinderen mee. Een kantoorbaan met een secretaresse. Goede koffie. Werken in het Huis van het Voetbal, zoals de FIFA zijn burelen noemt.
'Ik voel me thuis', zegt de Chief Officer Technical Development, zoals z'n functie heet, op een filmpje van de FIFA. Hij gaat nadenken over spelregels om voetbal een spektakel te laten blijven. Sinds 2002 laat hij geregeld van zich horen op dat vlak. De drievoudige straf is al afgeschaft. De elektronische hulpmiddelen waarom hij al jaren vraagt, zijn bezig aan een opmars.
Van Basten gaat weer zijn stempel drukken op het voetbal. Hou er serieus rekening mee dat buitenspel over een jaar of tien is afgeschaft. In het FIFA-filmpje omhelst hij Zvonimir Boban, voormalig ploeggenoot van AC Milan, tegenwoordig rechterhand van FIFA-baas Infantino. Van Basten houdt een balletje hoog. Hij vertelt in het Engels over zijn ambitie. De woede is weg. Zijn ogen twinkelen. Ze stralen van liefde voor het voetbal.
Reageren? w.vissers@volkskrant.nl
