NieuwsEtienne Tshisekedi
Vader van nieuwe president Congo wacht al twee jaar in een Belgisch mortuarium op zijn begrafenis
Al bijna twee jaar ligt het lichaam van Etienne Tshisekedi in een vrieskist in Brussel. Nadat de iconische Congolese oppositieleider in het Belgische Ukkel overleed, werd zijn begrafenis onderdeel van een politiek steekspel – met als resultaat dat die er nooit van is gekomen. Nu zijn zoon president van Congo wordt, komt Tshisekedi senior misschien eindelijk naar huis.
Bij leven heeft Etienne Tshisekedi zich onvermoeibaar verzet tegen de machthebbers in Congo: eerst tegen dictator Mobutu Sese Seko, daarna tegen president Laurent-Désiré Kabila, en vervolgens tegen diens zoon, president Joseph Kabila. Zeker, Tshisekedi heeft ook met hen samengewerkt, en een paar keer is hij zelfs even premier geweest, maar de man werd jarenlang opgesloten, gemarteld en tegengewerkt, en telkens krabbelde hij het politieke toneel weer op. Daarmee maakte Tshisekedi zich immens populair.
Duizenden sympathisanten kwamen in februari 2017 dan ook hun laatste eer bewijzen toen Tshisekedi drie dagen lag opgebaard in Brussel. De familie liet zijn lichaam balsemen voor repatriëring naar Afrika. In Congo moest hij dan de uitvaart krijgen die paste bij zijn status. ‘Zijn begrafenis zou miljoenen Kinshasanen op de been brengen’, zei zoon Jean-Claude Tshisekedi vorig jaar tegen het Vlaamse tijdschrift Knack.
En dat was precies waar president Kabila niet op zat te wachten.
Volksopstand
‘De bevolking was gefrustreerd omdat er na al die jaren onder Kabila weinig was verbeterd aan hun omstandigheden’, zegt Afrika-deskundige Kris Berwouts. ‘De president vreesde een volksopstand als zoveel mensen de straat op zouden gaan voor de uitvaart van zijn tegenstander.’ De familie Tshisekedi was niet alleen slachtoffer, benadrukt Berwouts, want ook zij wilden politieke munt slaan uit de situatie, en weigerden de overledene op een gewone begraafplaats te laten rusten.
En zo bleef het lichaam in een verzegelde zinken kist in een gekoelde kamer van begrafenisondernemer Bouvy in Elsene liggen. Zolang de begrafenisondernemer geen ruimtegebrek krijgt in het rouwcentrum en de familie netjes 50 euro per dag betaalt, kan het stoffelijk overschot van Tshisekedi daar blijven.
Maar nu heeft zijn oudste zoon Felix dus de verkiezingen gewonnen. ‘Tot grote verrassing van iedereen’, zegt Berwouts. ‘Het lijkt erop dat de twee oude vijanden, Kabila en Tshisekedi, een deal met elkaar hebben gemaakt en samen in een bootje zijn gestapt.’
Dat kan betekenen dat vader Tshisekedi eindelijk ter aarde wordt besteld. ‘We moeten nog afwachten’, zegt Berwouts voorzichtig, ‘maar de kans is nu wel groter. En ja, ook twee jaar na zijn dood, ongeacht de huidige politieke situatie, zal een icoon als Etienne Tshisekedi nog steeds een miljoen mensen op de been brengen.’
