Uitzendbureau voor illegalen is 'hol ei'

Zwartwerk meldt echter nog steeds illegale vluchtelingen aan een betaalde baan te helpen. Ze zouden klusjes doen bij particulieren, maar ook worden ingezet bij grote schoonmaakbedrijven, aannemers en bouwondernemingen. Nadat het zich had gepresenteerd in de media, eind vorig jaar, werd Zwartwerk door progressief Nederland in de armen gesloten als voorbeeld van burgerprotest tegen het strenge illegalenbeleid.

Illegalen mogen niet werken en zijn uitgesloten van voorzieningen als het ziekenfonds. Het bureau kreeg steun van GroenLinks, dat een actiekrant van Zwartwerk meezond met het partijmagazine. In de Tweede Kamer was met name het CDA kwaad. De partij vond dat justitie moest ingrijpen. Na Kamervragen zegde minister Vermeend van Sociale Zaken een onderzoek toe, uit te voeren door de Arbeidsinspectie.

Maar na zes maanden zoeken blijkt er van een Bureau Zwartwerk geen sprake, zegt woordvoerder B. Crouwers van Sociale Zaken. Het ministerie ziet slechts een mediastunt. 'Ons onderzoek was uitvoerig en zeer zorgvuldig, aan alle touwtjes is getrokken. Maar er is gewoon niks. Het bureau is een hol ei, een hol publiciteitsei. Toen we daar achter kwamen, in juni, hebben we maar een streep onder het onderzoek gezet.'

Zwartwerk-woordvoerder H. van Heijningen echter houdt vol dat het bureau rond de dertig illegalen aan werk heeft geholpen, ook bij grote bedrijven. Na de zomer zal een nieuwe actiekrant verschijnen, 'en gaan we grote groepen bemiddelen. Het spel is nog niet over'. Van Heijningen vermoedt opzet: de Arbeidsinspectie zou het bestaan van Zwartwerk ontkennen om het een slechte naam te bezorgen. Dat de onderzoekers niets kunnen vinden, heeft volgens hem te maken met de oncontroleerbare werkwijze van de organisatie. 'Wij zijn geen regulier arbeidsbureau, maar een netwerk van mensen die de problematiek van illegalen goed kennen. Wie werk heeft, laat het ons weten en wij kennen genoeg werkwilligen.'

Van een publiciteitsstunt is geen sprake, zegt Van Heijningen, die coördinator is van solidariteitsfonds X min Y. 'Ik heb een reputatie en zou wel gek zijn om een nep-bureau te promoten.' Dat wordt bestreden door voormalig Zwartwerk-sympathisant R. Hoogers, die het bureau op internet als een farce omschrijft. 'Er is nog nooit één illegaal door ze aan het werk geholpen', zegt hij. 'Er gebeurt geen moer, het is allemaal blabla.' In een reactie meldt Zwartwerk dat de ex-medewerker niets weet van het bemiddelingswerk, en slechts betrokken was bij de opzet van een website.