'Uitstel van sloop goedkope huurwoning'

In de wereld van woningcorporaties is erg weinig historisch besef, verzucht hoogleraar Hugo Priemus van de TU Delft.

'In Paars-II en Balkenende-I heeft staatssecretaris Remkes de woningcorporaties op het hart gedrukt in tien jaar tijd 500 duizend woningen te verkopen en jaarlijks 30 duizend goedkope woningen te slopen. In de jaren van economische voorspoed dachten de beleidsmakers dat leegstand zou ontstaan bij goedkope huurwoningen. Nu blijkt dat bij de woningcorporaties in twee jaar tijd zeker 35 duizend goedkope woningen zijn verdwenen. Corporaties kunnen dus hun vinger in de lucht steken en zeggen dat ze keurig het beleid van de overheid hebben uitgevoerd .'

Was dat beleid van verkopen en slopen van goedkope woningen wel verstandig? 'Nee. De analyse van Remkes over het overschot aan goedkope woningen was veel te technocratisch. De aanpak was gebaseerd op optimistische enquêtes. Als je studenten ondervraagt over hun wensen, zouden er louter eengezinswoningen moeten worden gebouwd en zouden alle studentenkamers leegstaan. Je moet echter niet alleen kijken naar de wensen van huurders, maar ook naar hoe bewoners zich op de woningmarkt daadwerkelijk gedragen.

'Tussen 1998 en 2002 is de woningmarkt heftig omgeslagen. De wachttijden voor huurwoningen lopen op en aan de onderkant is geen leegstand. Corporaties moeten dus hun plannen bijstellen. Nu is uitstel van de sloop van goedkope woningen aan de orde. Overigens doen de corporaties er zeker verstandig aan kwalitatief hoogwaardige woningen bij te bouwen. Ook de categorie van bereikbare woningen (met een huur van 326 tot circa 500 euro huur, red.) hoort daarbij .'

Kijken corporaties niet te veel door de bril van een boekhouder bij hun besluitvorming over de bouw van goedkope woningen? 'Ik zie gelukkig een kentering. Vroeger hadden de corporaties het bij de bouw van sociale huurwoningen over "onrendabele toppen". Als na de bouw van nieuwe woningcomplexen een huurder voor een lage prijs de woning betrok, leidde dat tot een papieren boekverlies. Het uitgangspunt hierbij was dat de woning tot in de eeuwigheid een sociale huurwoning zou blijven. De realiteit is anders. Na verloop van tijd wil de huurder de woning alsnog kopen, of er dient zich na zijn vertrek een andere koper aan. Na verkoop verandert het financiële plaatje volledig. De flexibiliteit tussen huur of koop van corporatiewoningen zal ertoe leiden dat rekensommetjes ook anders zullen worden gemaakt.'

Zijn duidelijke afspraken tussen gemeenten en corporaties de oplossing voor problemen in de woningbouw? 'Daar ben ik vrij cynisch over. De verplichting om bilaterale afspraken te maken, werkt averechts. Partijen moeten dat vrijwillig doen. Ook op het niveau van individuele corporaties, zetten afspraken

weinig zoden aan de dijk. Ik ben meer voorstander van een regionale aanpak, waar corporaties, steden en omliggende gemeenten samen afspraken maken.' Wat zou het ministerie van VROM volgens u moeten doen? 'Het ministerie heeft te lang met onrealistische plannen gewerkt. Minister Dekker slaat gelukkig een realistische toon aan. Daarnaast moet ze onverkort vasthouden aan de plannen voor stedelijke vernieuwing. Een stabiel beleid is ook cruciaal bij de huursubsidie. Vanwege het regeerakkoord is deze regeling versoberd. In het debat over de hypotheekrenteaftrek is lang beweerd dat afschaffing van de renteaftrek tot een crisis op de woningmarkt zou leiden. Afschaffing van huursubsidie is voor de woningmarkt van corporaties veel bedreigender. Aangezien huurders zich bij hun verhuisbeslissing laten leiden door de regeling van huursubsidie, moet het ministerie voor de lange termijn duidelijkheid geven over de regeling van huursubsidie .'