Twitter moet, zeker voor politici

Sociale media zoals Twitter en Facebook zijn in de verkiezingscampagne een belangrijk front waar partijen hun strijd beslechten. Om elkaars uitspraken te bestrijden, de kiezers te bereiken en opiniemakend Nederland te beïnvloeden. Vaak worden de debatten er net iets sneller en eerder gevoerd dan in de traditionele media. En het publiek is groot.

'Als je kan kiezen tussen flyeren met drie man op een schoolplein of met diezelfde mensen het web in de gaten houden, bereik je met dat laatste veel meer', zegt Marjolein Kampschreur, online-strateeg bij communicatiebureau Fleishman-Hillard.

Twitterati
Ze waren er donderdag weer als de kippen bij, de zogeheten 'twitterati'. Na de uitspraak van Emile Roemer over de Brusselse boetes, barstte de discussie online los. 'Zo kennen we de SP weer, vette tomaat naar Europa', twitterde Jolande Sap, lijsttrekker van GroenLinks. 'Waarom wel 7 mrd pj aan lidmaatschap EU en miljarden extra aan ontwikkelingshulp? #spforafrica', zond PVV-leider Geert Wilders de wereld in.

Kaas! @jkazius vroeg zich daarop af of het dreigement van Roemer een breekpunt zou zijn voor D66, schreef hij in een tweet gericht tot Alexander Pechtold, de lijsttrekker van D66. Hij ondertekende zijn bericht met: 'een nu nog zwevende kiezer'. Nog geen drie minuten later antwoordde Pechtold: 'Hij zet zichzelf buitenspel', met een verwijzing naar zijn weblog.

Vooropgesteld: vergeleken met de andere kant van de oceaan, waarop Nederland in verkiezingstijd altijd jaloerse blikken werpt, is het gebruik van sociale media door politici in Nederland amateurisme ten top. De strak geregisseerde online-campagne waarmee Obama in 2008 miljoenen kiezers mobiliseerde, is iets waar Nederlandse campagneleiders alleen van kunnen dromen.

Persberichtenmachine
Toch zijn ook hier de sociale media niet meer weg te denken. Sommige partijen gebruiken het als niet meer dan een 'mini-persberichtenmachine', zoals PVV-leider Geert Wilders, die met zijn tweets keer op keer het nieuws weet te halen. Of zoals twitteraar van het eerste uur en D66-lijsttrekker Alexander Pechtold zegt: 'Je kunt heel makkelijk en snel je boodschap kwijt. Het scheelt vaak weer een persberichtje.'

Maar veel partijen gaan een stap verder. Nieuw dit jaar is de grote aandacht voor 'webcare', zegt Marjolein Kampschreur, die in 2010 bij de online-campagne van D66 hielp. Zo hebben verscheidene politieke partijen een team van vrijwilligers die monitoren wat er overal op internet wordt gezegd over hun partij. Indien nodig reageren ze meteen.

Bijvoorbeeld: de dag dat D66 weer eens hamert op haar plan om de beslissing over orgaandonatie te verplichten, twittert @internetheld: 'om te voorkomen dat je lichaam niet wordt leeggetrokken bij overlijden, stem nooit D66'. Twintig minuten later antwoordt een van de vijftig 'supervrijwilligers' uit het webcareteam van D66: 'ook bij D66 heb je altijd de keuze om niet te doneren'.

Weinig kiezers
'Politici zien de sociale media vooral als een middel om kiezers mee te trekken. Maar er zitten maar weinig kiezers op Twitter, zegt Tommy Hopstaken, die voor communicatiebureau Hendrickx van der Spek al jaren het gedrag van politici tijdens de campagne in de gaten houdt. Volgens hem is Twitter vooral interessant als middel om de publieke opinie te beïnvloeden, omdat het wordt bevolkt door journalisten en beleidsmakers. Nieuw deze campagne is de opkomst van het gebruik van Facebook, ziet Hopstaken.

De invloedrijkste twitteraar van het Binnenhof, redacteur Jaap Jansen van Pauw en Witteman, ziet vooral onhandigheid onder politici die nog niet zo veel twitterervaring hebben. Zo twitterde SP-leider Emile Roemer, precies op het moment dat de hele goegemeente zich online opwond over zijn afwezigheid bij het eerste lijsttrekkersdebat, een foto waarop hij lachend een tomatenijsje schept. 'Dan straal je wel heel erg uit dat je het inhoudelijke debat niet serieus neemt.'