Nieuws
Turken willen graag vliegveld Kabul komen bewaken, maar de Taliban zitten daar niet op te wachten
Turkije staat in de startblokken om na 31 augustus, als de laatste Amerikanen weg moeten zijn uit Afghanistan, de beveiliging van het vliegveld van Kabul over te nemen. Er is één praktisch probleem: de Taliban willen er niets van weten.
‘Turkse troepen zijn niet nodig in Afghanistan’, zei Talibanwoordvoerder Zabihullah Mujahid dinsdag op zijn persconferentie. ‘Wij zijn ruimschoots in staat zelf het vliegveld te beveiligen.’
Turkije is al geruime tijd in beeld als opvolger van de Verenigde Staten als militair surveillant van de luchthaven van de Afghaanse hoofdstad. Dat plan werd half juni tijdens de Navo-top in Brussel besproken door president Joe Biden en zijn Turkse collega Recep Tayyip Erdogan, op initiatief van de laatste.
In de Turkse pers werd het eervolle project breed uitgemeten, Erdogan had er blijkbaar zin in. Nog op 11 augustus, met het offensief van de Taliban op stoom, liet het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken weten ‘dankbaar’ te zijn voor het aanbod van de Turkse Navo-partner. Niet duidelijk werd of het al definitief was aanvaard.
Met de inname van Kabul door de Taliban is uiteraard alles anders geworden. De VS zijn niet langer in de positie om eigenhandig te bepalen wie hun beveiligingstaken rond het vliegveld gaan overnemen. Alles hangt af van wat de Taliban willen.
Voortzetten evacuaties
De Duitse bondskanselier Angela Merkel zei dinsdag, na de virtuele top van de G7, dat zij met Turkije, de VS en andere bondgenoten praat over het in bedrijf houden van de luchthaven. Dit is met name nodig voor het voortzetten van de evacuaties. Ook wordt er volgens haar gesproken met de Taliban.
De afwijzende reactie dinsdag van de Taliban is een tegenvaller voor president Erdogan. Voor hem zou zo’n Afghaanse missie een nieuwe kans zijn te bewijzen dat Turkije een grote en onmisbare rol speelt op het wereldtoneel.
De afgelopen tijd heeft Turkije al forse geursporen achtergelaten in diverse conflictgebieden: Libië, Nagorno-Karabach, Syrië en Irak. Ook rond de gasvondsten in de oostelijke Middellandse Zee speelde Turkije hoog spel, net als inzake de vluchtelingendeal met de EU. Het Turkse aanbod aan Biden over het vliegveld van Kabul gaf Erdogan bovendien de kans de verzuurde relaties met de VS te verbeteren.
Turkije heeft sinds 2002 als Navo-lid deelgenomen aan diverse ISAF-missies in Afghanistan, zonder gevechtstaken. De Turken verzorgden logistiek en de training van politie en militairen. Ook aan het bewaken van het vliegveld van Kabul draagt Turkije al sinds zes jaar bij. Er zijn nog circa zeshonderd Turkse militairen in Afghanistan.
Met het vertrek van de Amerikanen in het verschiet stelde de Turkse regering zich de afgelopen maanden verzoenend op jegens de Taliban. In juli zei Erdogan dat Turkije ‘niets heeft dat ingaat tegen hun geloof’. Minister van Buitenlandse Zaken Mevlüt Çavusoglu zei dinsdag dat Turkije wil bijdragen aan vrede en stabiliteit in Afghanistan, ‘binnen het raamwerk van democratie en mensenrechten’.
De Taliban op hun beurt hebben gezegd graag te willen samenwerken met Turkije. Woordvoerder Suhail Shaheen zei vorige week dat Turkije ‘een belangrijke speler’ is. Inzake economie, gezondheidszorg, onderwijs, bouw en vooral het ontginnen van natuurlijke hulpbronnen kunnen de Turken volgens hem een grote rol spelen.
